ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ ସୋମବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଦେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ଆଫଗାନୀ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରତି ଅଙ୍ଗୁଳି ଉଠାଉଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, ନିଜ ଲୋକଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ସହ ରହିବାରେ ଆଫଗାନ ନେତା ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି।
ଧନୀ ଆତଙ୍କୀ ସଂଗଠନରେ ତାଲିବାନୀ । ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସହ ବାର୍ଷିକ ପାଖାପାଖି ୧୨ ହଜାର କୋଟିର ଟର୍ଣ୍ଣଓଭର । ତେବେ ଏଇଠି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କିଣିବା ପାଇଁ ତାଲିବାନ ପାଖକୁ ଟଙ୍କା କେଉଁଠୁ ଆସେ ? କିଏ ଏତେ ଟଙ୍କା ଦେଉଛି ? ବେଆଇନ୍ କାରବାର ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି କେଉଁଠୁ ଆସୁଛି ? ୨୦୧୬ରେ ଫୋର୍ବସ୍ ପତ୍ରିକା ତାଲିବାନକୁ ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ଧନୀ ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ଭାବରେ ନାମିତ କରିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ତାଲିବାନର ବାର୍ଷିକ କାରବାର ପ୍ରାୟ ୪୦୦ ମିଲିୟନ୍ ଡଲାର ଥିଲା ।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ପୁଣି ତାଲିବାନୀ ଶାସନ । ୨୦ ବର୍ଷ ପରେ ତାଲିବାନକୁ ପୁଣି କବଜାକୁ ନେଲା ତାଲିବାନୀ ସଂଗଠନ । ରବିବାର ଦିନ ରାଜଧାନୀ କାବୁଲକୁ ଅକ୍ତିଆର କରିଥିଲା କରିବା ପରେ ତା’ ପରଦିନ ତାଲିବାନୀ ମାନେ ଏକ ମନୋରଞ୍ଜନ ପାର୍କରେ ମଜା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଛି । ଆମ୍ୟୁଜମେଣ୍ଟ୍ ପାର୍କରେ ଛୁଆଙ୍କ ପରି ମଜାମସ୍ତି କରିବାର ଦୁଇଟି ଭିଡିଓ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଗୋଟିଏ ଭିଡିଓରେ ତାଲିବାନବାସୀ ହାତରେ ବନ୍ଧୁକ ଧରି ଏକ ବୈଦ୍ୟୁତିକ କାର ଚଳାଉଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି
ଭୀତତ୍ରସ୍ତ ଚେହେରା, ଭଙ୍ଗା ମନ ଆଉ ଜୀବନ ଜିଇଁବାର ଆଶା ବାଟ କଢ଼ାଇ ନେଉଛି । ବିମାନ ଭିତରର ଫଟୋ ବଖାଣୁଛି ଯନ୍ତ୍ରଣାର କାହାଣୀ । ତାଲିବାନୀ ଆତଙ୍କୀଙ୍କ ଶାସନରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ଦେଶ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯିବା ଶ୍ରେୟସ୍କର ମଣୁଛନ୍ତି ଲୋକେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବଦଳିଯାଉଛି ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ସ୍ଥିତି ।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ତାଲିବାନ କବଜା କରିବା ପରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମୁହଁ ଖୋଲିଛନ୍ତି ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନରୁ ଆମେରିକା ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ସପକ୍ଷରେ ସେ ଏବେ ବି ଅଛନ୍ତି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ଗଢିବା କିମ୍ବା ସେଠାରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ନୁହେଁ ବରଂ ଆମେରିକାରେ ଯେଭଳି ପୁଣି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ନହେବ, ତାହା ଆମର ଫୋକସ୍ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଏହାଛଡ଼ା ଆଫଗାନ ରାଜନୈତିକ ନେତା ମାନେ ଦେଶର ଭବିଷ୍ୟତ ନେଇ ଏକାଠି ହୋଇପାରୁନାହାନ୍ତି । ଅତୀତରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ହୋଇଥିବା ଭୁଲକୁ ମୁଁ ଆ ଦୋହରାଇବାକୁ ଚାହୁଁନାହୁଁ ବୋଲି ଦେଶକୁ ସମ୍ବୋଧନ କରି କହିଛନ୍ତି ବାଇଡେନ୍ ।
ମହିଳାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ହିଂସା ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି। ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଛାଡିଥିବା ଶରଣାର୍ଥୀଙ୍କୁ ମାନବିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନିଜ ଦେଶରେ ସ୍ଥାନ ଦେବାକୁ ସମସ୍ତ ଦେଶକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି ଜାତିସଂଘ ମହାସଚିବ।
ତାଲିବାନ ସରକାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେବାକୁ ଥିବା ମୁଲ୍ଲା ଅବଦୁଲ ଘନି ବରାଦର କିଏ? ଏହି ସଂଗଠନରେ ଅଛନ୍ତି ଆଉ କେଉଁ କେଉଁ ଟପ୍ ନେତା? ନଜର ପକାନ୍ତୁ ତାଲିବାନର ପ୍ରମୁଖ ଦାୟିତ୍ୱ ସମ୍ଭାଳୁଥିବା ଟପ୍ ୫ ନେତାଙ୍କ ଉପରେ।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସରକାର ତାଲିବାନ ନିକଟରେ ଯେପରି ଢଙ୍ଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦେଶ ଚୁପଚାପ୍ ସେଠାକାର ବିଭିଷୀକା ଦେଖିଲା, ତାକୁ ନେଇ ବହୁ ଆଫଗାନ ନାଗରିକ ଓ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଫେରନ୍ତା ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି। ଜୀବନରେ କେବେ ସେମାନେ ନିଜକୁ ଏତେ ଅସହାୟ, ନିରାଶ, ଶୋଚନୀୟ ଓ ଦୟନୀୟ ସ୍ଥିତି ଅନୁଭବ କରି ନଥିଲେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି
୨୦୦୧ରେ ଓ୍ୱାଲ୍ଡ ଟ୍ରେଡ୍ ସେଣ୍ଟର ଆକ୍ରମଣ ପରେ ତାଲିବାନକୁ ନିପାତ କରିବା ପାଇଁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଆମେରିକା ସେନା ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା। ସେତେବେଳକୁ ଦେଶର ପ୍ରାୟ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଞ୍ଚଳ ଦଖଲରେ ରଖିଥିବା ତାଲିବାନ, ଆମେରିକାର ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଧିରେ ଧିରେ ଦୁର୍ବଳ ହେବାରେ ଲାଗିଲା।
ନିଜ ଦେଶର ନାଗରିକଙ୍କୁ ନେଇ ୟୁଏସ୍ ଏୟାରଫୋର୍ସର ଫ୍ଲାଇଟ୍ ଉଡ଼ାଣ ଭରିବା ବେଳର ସେହି ଭୟାବହ ଚିତ୍ର ଯିଏ ଦେଖୁଛି ସେ ବି ଘଂଟାଏ ପାଇଁ ସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇ ରହିଛି। ଏମିତିକି ଏଭଳି ବିକଳ ପ୍ରୟାସରେ ଉଡ଼ନ୍ତା ବିମାନରୁ ଲୋକେ ଖସିପଡୁଥିବାର ଭାଇରାଲ୍ ଭିଡିଓ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆଲୋଡନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଭିଡ଼ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଏୟାରପୋର୍ଟରେ ଗୁଳିମାଡ଼ ସାଙ୍ଗକୁ ଦଳାଚକଟା ଓ ଉଡ଼ନ୍ତା ବିମାନରୁ ଖସି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ବି ସୂଚନା ମିଳୁଛି।
ତାଲିବାନ ପୁଣି ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ କବ୍ଜାକୁ ନେଇଛି। ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ କାବୁ କରି ନେଇଛି। ଅଳ୍ପ କିଛି ଛୋଟ ଅଂଶ ବ୍ୟତୀତ ତାଲିବାନ ସଂଗ୍ରାମୀମାନେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ସମସ୍ତ ପ୍ରଦେଶର ରାଜଧାନୀକୁ କାବୁ କରି କାବୁଲରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଯେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଅନେକ ପ୍ରଦେଶରେ ତାଲିବାନ ଏକ ରକ୍ତାକ୍ତ ଖେଳ ଖେଳିଛି। ଲୋକମାନେ ଏବେ ଭୟଭୀତ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛନ୍ତି।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ତାଲିବାନର ଅଧୀନକୁ ଚାଲିଯାଇଛି। ୧୫ ଅଗଷ୍ଟରେ ତାଲିବାନ ଯୁବକମାନେ କାବୁଲରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛନ୍ତି। ସେଠାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନକୁ କାବୁ କରିଛନ୍ତି। ଏହାପୂର୍ବରୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଶରଫ ଘନି ଦେଶ ଛାଡି ନିଜ ପରିବାର ସହିତ ତାଜିକିସ୍ତାନ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି। ତାଲିବାନ ଘୋଷଣା କରିଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଶାରିଆ ଆଇନ ଲାଗୁ ହେବ। ଏସବୁ ଭିତରେ ମୁଲ୍ଲା ଅବଦୁଲ ଘନି ବରାଦର ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ହେବେ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଛି। ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ଏହି ମୁଲ୍ଲା ବରଦାର କିଏ?
ମନା କରିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଦେଶ ଛାଡ଼ି ପଳାଇବା ପାଇଁ ତିନିଜଣ ଯୁବକ ବିମାନର ଟାୟାରକୁ ଦୃଢ଼ ଭାବ ଧରିଥିବା ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ପଳାୟନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ହେଲେ ବିମାନ ଉଡ଼ାଣ କରିବା ମାତ୍ରେ ଯୁବକ ତିନି ଜଣ ପଡ଼ିଯାଇଛଥିବା କହିଛନ୍ତି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ । ବିମାନରୁ ପଡ଼ିଯିବା ପରେ ଭୟରେ ଚିତ୍କାର କରିଥିଲେ ଦେଖଣାହାରୀ । ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା କିପରି ଅଛି, ତାହାର ସ୍ପଷ୍ଟ ସୂଚନା ନାହିଁ ।
ପୂର୍ବରୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ତାଲିବାନର ଶାସନ କଥା ମନେ ପକାଇ ଏବେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ନାଗରିକ ଭୟଭୀତ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। ୧୯୯୬ରେ ତାଲିବାନ ଯେତେବେଳେ କାବୁଲକୁ କବ୍ଜା କରିଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନଜୀବୁଲ୍ଲାହଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରି ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଖୁଣ୍ଟରେ ଝୁଲାଇ ଦେଇଥିଲା।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ତାଲିବାନୀ ରାଜ୍ । ୨୦ ବର୍ଷ ପରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ପୁଣି ସ୍ଥିତି ବଦଳିଯାଇଛି । କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଲା ତାଲିବାନ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଲିବାନ ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ । ଦେଶର ନାମ ପୁଣି 'Islamic Emirate of Afghanistan’ ରଖାଯିବ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛି ତାଲିବାନ । ତାଲିବାନର ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି, ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର କାବୁଲରେ ଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରୁ ଇସଲାମିକ୍ ଏମିରେଟ୍ ଗଠନ ନେଇ ବିଧିବଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରିବେ ।
ହ୍ୱାଇଟ୍ ହାଉସ୍ ସାମ୍ନାରେ ଆଫଗାନ ନାଗରିକଙ୍କ ବିକ୍ଷୋଭ । ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜୋ ବାଇଡେନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ନାରାବାଜି । ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ତାଲିବାନ ଅଧୀନକୁ ଚାଲିଯିବା ପରେ ବିକ୍ଷୋଭ କରୁଛନ୍ତି ଆଫଗାନୀ ନାଗରିକ । ସମଗ୍ର ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଏବେ ତାଲିବାନ୍ କବଜାରେ । ୨୦ ବର୍ଷ ପରେ ପୁଣି ତାଲିବାନ କବ୍ଜାରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ । ରାଜଧାନୀ କାବୁଲ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଶ୍ରଫ ଘନି ଗାଦି ଛାଡ଼ିବା ପରେ ଦେଶ ବି ଛାଡ଼ିଦେଇଥିବା କଥା ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ମିଳିଛି ।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ତାଲିବାନ୍ ରାଜ୍। ୨୦ ବର୍ଷ ପରେ ପୁଣି ତାଲିବାନ କବ୍ଜାରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ। ରାଜଧାନୀ କାବୁଲ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଶ୍ରଫ ଘନି ଗାଦି ଛାଡ଼ିବା ପରେ ଦେଶ ବି ଛାଡ଼ିଦେଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି । କାବୁଲରୁ ସେ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ତାଜିକିସ୍ତାନକୁ ପଳାଇ ଯାଇଛନ୍ତି ।
ସହରରେ ତାଲିବାନ ସେନା ପଶିବା ପରେ କାବୁଲବାସୀ ଆତଙ୍କିତ ହୋଇପଡ଼ିଛନ୍ତି। ତାଲିବାନ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ, ସଂଗଠନର ଟପ୍ ନେତା ମୁଲ୍ଲା ବରାଦର୍ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ନୂଆ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହୋଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି।
ଶନିବାର ପାକିସ୍ତାନର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ କରାଚିରେ ଗ୍ରେନେଡ୍ ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଗ୍ରେନେଡ୍ ଆକ୍ରମଣ କରାଚି ସହରର ବାଲଡିଆ ଟାଉନର ମାୱାଚ ଗୋଥ ଅଞ୍ଚଳ ନିକଟରେ ଏକ ଟ୍ରକରେ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ୪ ପିଲାଙ୍କ ସମେତ ୧୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଅନେକ ଆହତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଆତଙ୍କବାଦ ନିରୋଧୀ ବିଭାଗ (ସିଟିଡି)ର ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ରାଜା ଉମର ଖତବ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାଥମିକ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଏହା ଗ୍ରେନେଡ୍ ଆକ୍ରମଣ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି।
କାବୁଲରେ ପଶିଲା ତାଲିବାନ୍ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ରାଜଧାନୀ କାବୁଲର ଦ୍ୱାର ଦେଶରେ ତାଲିବାନ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ସହରକୁ କବଜା କରିବା ପରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଲିବାନ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନେ କାବୁଲରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛନ୍ତି। ଯେକୌଣସି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଏହି ସଂଗଠନ ସହର ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିପାରେ । ଆଉ ମାତ୍ର ଦୁଇ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ କାବୁଲକୁ ମଧ୍ୟ କବଜା କରିନେବେ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି
ହୈତିରେ ଶନିବାର ଭୋର ସମୟରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭୂକମ୍ପର ଝଟ୍କା ଅନୁଭୂତ ହୋଇଛି। ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ଏହାର ତୀବ୍ରତା ୭.୨ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହେବାସହ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଛି।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଅସରଫ ଘାନି ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ସଙ୍କଟ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ତାଲିବାନ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ କାବୁଲ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛି ଓ ରାଜଧାନୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ଲାକଆଉଟ୍ ହୋଇଛି । ବିସ୍ଫୋରକ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରି ତାଲିବାନ ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଗାଣ କାଟି ଦେଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି । ତାଲିବାନ ସହ ବିବାଦ ଏହାର ମୋଡ଼ରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ମାସର ତାପମାତ୍ରା ସବୁ ରେକର୍ଡ ଭାଙ୍ଗିଛି। ସାଧାରଣତଃ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ବିଶ୍ୱର ତାପମାତ୍ରା ଅଧିକ ରହିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ତାପମାତ୍ରା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି।
କାନ୍ଦାହାର ଓ ହେରାତକୁ ମିଶାଇ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଆଉ ୪ ନୂଆ ସହରକୁ ନିଜ କବଜାକୁ ନେଇଛି ତାଲିବାନ୍ । ୩୪ ପ୍ରାଦେଶିକ ରାଜଧାନୀ ମଧ୍ୟରୁ ୧୮ଟିକୁ ଉଗ୍ରବାଦୀ ଅଧିନସ୍ଥ କରି ସାରିଲେଣି । ବର୍ତ୍ତମାନ କାବୁଲ ଠାରୁ ମାତ୍ର ୯୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ବିଦ୍ରୋହୀ ଥିବାବେଳେ ପ୍ରଛନ୍ନ ଭାବେ ସହାୟତା କରୁଛି ପାକିସ୍ତାନ