ଏ ହେଉଛନ୍ତି ଦେଶର ପ୍ରଥମ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଯିଏ ମହିଳାଙ୍କ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାକୁ ଜୋର ଦେଇଥିଲେ

ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଛନ୍ତି। ସେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଓ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାର ଜଣେ ମହାନ ଓକିଲ ଥିଲେ। ଜାନୁଆରୀ ହେଉଛି ସାବିତ୍ରୀ ବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ଜନ୍ମ ମାସ। ଏହି ଅବସରରେ ଆସନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ସହିତ ଜଡିତ କିଛି ତଥ୍ୟ ବିଷୟରେ ଜାଣିନେବା।

ସାବିତ୍ରୀବାଇ ୧୮୩୧ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୩ରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସତାରା ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ହୋଇଥିଲା। ଜ୍ୟୋତିବାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ସେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କଲେ। ୧୭ ବର୍ଷ ବୟସରେ, ସେ ଜ୍ୟୋତିବାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଖୋଲାଯାଇଥିବା ବାଳିକା ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଏବଂ ପରେ ପ୍ରଧାନଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ହେଲେ।

ସାବିତ୍ରୀବାଇଙ୍କ ଲେଖାରୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୁଏ ଯେ ସେ ମହିଳା ଏବଂ ଶୁଦ୍ରଙ୍କ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ଶିକ୍ଷାକୁ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ କବିତା 'ଇଂରାଜୀ ମାୟା'ରେ ଏସବୁ ଲେଖିଛନ୍ତି।

ଶତାବ୍ଦୀ ଶବାବ୍ଦୀ ଧରି ବ୍ରାହ୍ମଣ ଧର୍ମ ଏବଂ ଜାତିବାଦ କାରଣରୁ 'ଦାସ' ହୋଇ ରହିଥିବା ଶୂଦ୍ର ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ନିୟମ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାକୁ ଏକ ସୁଯୋଗ ଭାବରେ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଦେଖିଥିଲେ। ୧୮୫୭ର 'ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହ' ବିଶେଷ କରି ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ। ସେହି ସମୟରେ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ବ୍ରିଟିଶ ପକ୍ଷରେ ଲଢିଥିବା ବୀରଙ୍କ ସାହସିକତାର ପ୍ରଶଂସା କରି କବିତା ଲେଖିଥିଲେ।

ଭୀମା-କୋରେଗାଓଁ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟ ଉତ୍ସବ ପାଳନ ପାଇଁ ଶୋଷିତମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା। ସେହି ବିଜୟରେ ମଧ୍ୟ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ରାଜାମାନଙ୍କ ବୀରତ୍ୱକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। ଦଳିତ ତଥା ଶୋଷିତଙ୍କ ପାଇଁ ଭୀମରାଓ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ 'ଶିକ୍ଷିତ ହୁଅ, ସଂଗଠିତ ହୁଅ ଏବଂ ସଂଗ୍ରାମ କର' ସ୍ଲୋଗାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ସେହି ସ୍ଲୋଗାନର ପୃଷ୍ଠଭୂମି ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ତାଙ୍କ କବିତାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ। ଶୂଦ୍ର ଓ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାର ଯେଉଁ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ହୋଇଛି ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ଜ୍ୟୋତିବା ଏବଂ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ନାମ ଶୀର୍ଷରେ ରହିବ।