• Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • LinkedIn
  • Youtube
  • Telegram
  • Koo
  • Read in English
Pramod Behera

ଯେତେବେଳେ ଆମ ଭିତରୁ ଯାହାକୁ ବି ଭାରତର ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିଷୟରେ ପଚରାଯାଏ, ତେବେ ଉତ୍ତର ଟାଟା, ବିର୍ଲା କିମ୍ବା ଅମ୍ବାନୀଙ୍କ ପରି ଶିଳ୍ପପତିଙ୍କ ନାମ ଆମ ମନରେ ପ୍ରଥମେ ଆସେ। କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଶିଳ୍ପପତିମାନଙ୍କ ନାମ ଭାରତର ଧନୀ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଏହା ଜାଣିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବେ ଯେ ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ଭାରତୀୟ ଔପନିବେଶ ଶାସନ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତର କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାସନ କରୁଥିବା ରାଜା ହୋଇପାରନ୍ତି।

ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଭାରତ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ ହେଲା ଏବଂ ସେମାନେ ନିଜର ରାଜ୍ୟକୁ ମିଶ୍ରଣ କରିଦେଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସମ୍ପତ୍ତି ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ପଡିଲା। ତେବେ ଏହି ରାଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେଉଁମାନେ ଧନୀ ଥିଲେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।

ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ରାଜାଙ୍କ ନାମ ହେଉଛି ମୀର ଓସ୍‌ମାନ୍‌ ଅଲି ଖାନ ଯିଏ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ଥିଲେ। ମିର ଓସ୍‌ମାନ୍‌ ଅଲି ଖାନ୍‌ ୧୯୧୧ ରୁ ୧୯୪୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩୭ ବର୍ଷ ଧରି ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଶାସକ ଥିଲେ। ତେବେ ସେ କେତେ ଧନୀ ଥିଲେ? ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଦ୍ୱାରା ଗତ କିଛି ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ସମ୍ପତ୍ତି କ’ଣ ହୋଇଥାନ୍ତା? ସେ ବିଷୟରେ ନଜର ପକେଇବା।

ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଶେଷ ନିଜାମ ମୀର୍‌ ଓସ୍‌ମାନ୍‌ ଅଲି ଖାନ୍‌ ଜଣେ ଧନୀ ରାଜା ଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କର ରାଜ୍ୟକୁ ୧୯୪୮ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ମିଶ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ସେ ଏତେ ଧନୀ ରାଜା ଥିଲେ ଯେ ଏହା ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ମଧ୍ୟ କଷ୍ଟକର। ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ପରେ ସେ ୧୯୧୧ ମସିହାରେ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରାୟ ଚାରି ଦଶନ୍ଧି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶାସନ କରିଥିଲେ।

ଗତ ବର୍ଷର ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ପରେ ମିର୍‌ ଓସ୍‌ମାନ୍‌ ଅଲି ଖାନ୍‌ଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ୧୭.୪୭ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥାନ୍ତା।

ନିଜାମ ସମ୍ପ୍ରତି ସମ୍ପତ୍ତି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଟେସ୍‌ଲା ଏବଂ ସ୍ପେସ୍ ଏକ୍ସ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏଲନ୍ ମସ୍କ ସହିତ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଥାନ୍ତେ। ଏଲନ୍ ମସ୍କ ହେଉଛନ୍ତି ୨୫୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ସମ୍ପତ୍ତିର ମାଲିକ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଏହି ଶେଷ ନିଜାମ ପେପର୍‌ୱେଟ୍ ଭାବେ ହୀରା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ। ମୀର୍‌ ଓସ୍‌ମାନ୍‌ ଅଲି ଖାନଙ୍କର ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଷ୍ଟେଟ୍‌ ବ୍ୟାଙ୍କ ନାମକ ଏକ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ଥିଲା। ସେ ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ।

ନିଜାମ ତାଙ୍କର ମହଙ୍ଗା ଉପହାର ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। କୁହାଯାଏ ଯେ ସେ ବ୍ରିଟେନର ରାଜକୁମାରୀ ଏଲିଜାବେଥ୍‌ଙ୍କୁ ବିବାହ ଉପହାର ସ୍ୱରୂପ ହୀରା ଅଳଙ୍କାର ଦେଇଥିଲେ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଶେଷ ନିଜାମ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ବିକାଶ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟୁତ୍, ରେଳପଥ, ସଡ଼କ ଏବଂ ବିମାନ ମାର୍ଗକୁ ବିକଶିତ କରିଥିଲେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସେ ଜାମିଆ ନିଜାମିଆ, ବନାରସ ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ଆଲିଗଡ ମୁସଲିମ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଦାରୁଲ ଉଲୁମ ଦେଓବନ୍ଦ ଭଳି କେତେକ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପ୍ରଚୁର ଦାନ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ।