International Literacy Day: ବିଶ୍ୱରୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଓ ଅସମାନତା ଦୂର କରିବ ସାକ୍ଷରତା, ଜାଣିବା ଏହାର ଇତିହାସ

ପ୍ରତିବର୍ଷ ୮ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବା ‘ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସାକ୍ଷରତା ଦିବସ’ ହେଉଛି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିକାଶ, ସାମାଜିକ ବିକାଶ ତଥା ଦେଶ ତଥା ବିଶ୍ୱର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଗତିର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହା ଏକ ସ୍ମାରକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ । ସାକ୍ଷରତା କେବଳ ଏକ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ନୁହେଁ ବରଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ତଥା ଅସମାନତାର ଚକ୍ରକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପକରଣ।

ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ସମାନତାର ବିଶ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଏହି ଦିନ ସରକାର, ସଂଗଠନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ନେଇ ସାକ୍ଷରତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥାଏ।

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:

ସାକ୍ଷରତା ଦିବସ ସାକ୍ଷରତା ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ମଧ୍ୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ, ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ସମାଜ ଗଠନ କରିବାର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବା।

ଏହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ବୈଶ୍ୱିକ ସ୍ତରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସାକ୍ଷରତା ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ।

ଇତିହାସ:

ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଶିକ୍ଷା, ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସଂଗଠନ (ୟୁନେସ୍କୋ) ଦ୍ୱାରା ୦୭ ନଭେମ୍ବର ୧୯୬୫ରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୮ ସେପ୍ଟେମ୍ବରକୁ ‘ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସାକ୍ଷରତା ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ, ସମାଜ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସାକ୍ଷରତାର ମହତ୍ତ୍ୱ ବୁଝେଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଏହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପାଳନ କରାଯିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।

ଥିମ୍:

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏକ ଥିମ୍‌କୁ ନେଇ ‘ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସାକ୍ଷରତା ଦିବସ’ ପାଳିତ ହୁଏ। ଏହି ଥିମ୍‌ ୟୁନେସ୍କୋ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥିର ହୁଏ। ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ ରହିଛି, “ସଂକ୍ରମଣ ବେଳେ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ସାକ୍ଷରତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ : ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଜ ପାଇଁ ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ” ।