ଆଜି କାର୍ତ୍ତିକ କୃଷ୍ଣ ତ୍ରୟୋଦଶୀ ତିଥୀ। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ଭଗବାନ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ଏହି ଦିନ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ। ତେଣୁ ଏହାକୁ ଧନତେରାସ ପର୍ବ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ଅମୃତ କଳସ ଧରି ସମୁଦ୍ରରୁ ପ୍ରକଟ ହୋଇଥିଲେ, ତେଣୁ ଏହି ଦିନ ବାସନ କିଣିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି।
କିନ୍ତୁ ଧନତେରାସ ସହିତ ଜଡିତ ଅନେକ କାହାଣୀ ଅଛି ଯାହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଦୀପାବଳି ପୂର୍ବରୁ କାହିଁକି ଧନତେରାସ ପାଳନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଆମ ଜୀବନରେ ଧନତେରାସ ମହତ୍ତ୍ୱ କ’ଣ?
Also Read
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଧନତେରାସରେ ସପିଂ କରୁଛନ୍ତି କି… ଭୁଲ୍ରେ ବି କିଣନ୍ତୁ ନାହିଁ ଏହି ୫ ଜିନିଷ
କାହିଁକି ପାଳନ କରାଯାଏ ଧନତେରାସ:
ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ଧନତେରାସ ଦିନ ଭଗବାନ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ତାଙ୍କ ହାତରେ ଏକ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସ ଧରି ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ। ସେ କଳସରେ ଥିବା ଅମୃତ ଦେଇ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଅମର କରିଦେଲେ। ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ଜନ୍ମ ହେବାର ଦୁଇ ଦିନ ପରେ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା। ତେଣୁ ଦୀପାବଳିର ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଧନତେରାସ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ଭଗବାନ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଦେବତାମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସକ। ତେଣୁ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀଙ୍କ ଭକ୍ତି ଏବଂ ଉପାସନା ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପକାର ମିଳିଥାଏ। ଭଗବାନ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଏକ ଅବତାର ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ କେବଳ ସାରା ସଂସାରରେ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଧନନ୍ତ୍ୱରୀ ଅବତାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଆଉ ଏକ କାହାଣୀ:
ଧନତେରାସ ସହ ଜଡିତ ଆଉ ଏକ କାହାଣୀ ହେଉଛି କାର୍ତ୍ତିକ କୃଷ୍ଣ ତ୍ରୟୋଦଶୀ ଦିନ ଦେବତାମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବାରୁ ରାକ୍ଷାସମାନଙ୍କ ଗୁରୁ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଗୋଟିଏ ଆଖିକୁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ କଣା କରି ଦେଇଥିଲେ।
କାହାଣୀ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଜା ବଳିଙ୍କ ଭୟରୁ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ବାମନ ଅବତାର ଗ୍ରହଣ କରି ବଳିରାଜାଙ୍କ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିଗଲେ।
ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ବାମନ ରୂପରେ ଚିହ୍ନିଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ରାଜା ବଳିଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ବାମନ ଯାହା ବି ମାଗିବେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବ। ବାମନ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରକୃତ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ। ସେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ତୁମଠାରୁ ସବୁକିଛି ହରଣ କରିବାକୁ ଆସିଛନ୍ତି।
ବଳି ରାଜା କିନ୍ତୁ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କଥା ଶୁଣିଲେ ନାହିଁ। ବାମନ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମଗଯାଇଥିବା ତିନିପାଦ ଭୂମି ଦାନ କରିବାକୁ ସେ ରାଜି ହୋଇଗଲେ ଆଉ କମଣ୍ଡଳରୁ ପାଣି ଆଣି ପ୍ରତିଶୃତି ଦେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ବଳିଙ୍କୁ ଦାନରୁ ନିବୃତ୍ତ କରିବାକୁ, ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଏକ କ୍ଷୁଦ୍ର ରୂପରେ ରାଜା ବଳିଙ୍କ କମଣ୍ଡଳୁରେ ପ୍ରବେଶ କରିଗଲେ।
ଫଳରେ କମଣ୍ଡଳରୁ ବାହାରୁଥିବା ଜଳର ରାସ୍ତା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା। ବାମନ ଭଗବାନ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କୌଶଳକୁ ବୁଝିନେଲେ। ଭଗବାନ ବାମନ ନିଜ ହାତରେ ଥିବା କୁଶକୁ କମଣ୍ଡଳୁରେ ଏପରି ଭାବେ ରଖିଦେଲେ ଯେ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଗୋଟିଏ ଆଖି ଫୁଟିଗଲା। ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେବାକୁ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ କମଣ୍ଡଳୁ ବାହାରକୁ ପଳେଇଆସିଲେ। ଏହାପରେ ବଳିରାଜା ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ତିନି ପାଦ ଭୂମି ଦାନ କରିବାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଦେଲେ।
ଏହା ପରେ ବାମନ ରୂପି ବିଷ୍ଣୁ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀକୁ ଗୋଟିଏ ପାଦରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପାଦରେ ଆକାଶକୁ ନେଇଗଲେ। ତୃତୀୟ ପାଦ ରଖିବା ପାଇଁ କୌସ୍ଥାନ ନ ଥିବାରୁ ରାଜା ବଳି ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପାଦତଳେ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ରଖିଥିଲେ। ଫଳରେ ବଳି ଦାନରେ ସବୁକିଛି ହରାଇଲେ। ଏହିପରି ବଳି ଭୟରୁ ଦେବତାମାନେ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ବଳି ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଛଡ଼ାଇ ନେଇଥିବା ସମ୍ପତ୍ତି ଅପେକ୍ଷା ଦେବତାମାନେ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି ପାଇଥିଲେ। ତେଣୁ ସମ୍ପତ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ ଆଶାରେ ଲୋକେ ଧନତେରାସ ପର୍ବ ପାଳନ କରନ୍ତି।