ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଗଙ୍ଗା ଦଶହରାଙ୍କର ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି । ଚଳିତ ବର୍ଷ ୨୦ ଜୁନ୍ ରବିବାର ଦିନ ଗଙ୍ଗା ଦଶହରା ପଡୁଛି। ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ଦଶମୀ ଦିନ ଋଷି ଭାଗୀରଥୀଙ୍କର ଅକ୍ଲାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ ହେତୁ ମା ଗଙ୍ଗା ପୃଥିବୀକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ଦଶମୀ ତିଥିରେ ଗଙ୍ଗା ଦଶହରା ପାଳନ କରିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଦିନ ମାତା ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଏବଂ ଗଙ୍ଗାରେ ସ୍ନାନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ପାପ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ଯିଏ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ କୌଣସି ପବିତ୍ର ନଦୀ କିମ୍ବା ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନ କରେ ଏବଂ ତା ସକ୍ଷମ ଅନୁଯାୟୀ ଦାନ କରେ, ସେ କେବଳ ନିଜର ସମସ୍ତ ପାପରୁ ମୁକ୍ତି ପାଏ ନାହିଁ, ବରଂ ସେ ଅନେକ ମହାଯଜ୍ଞର ସମାନ ପୁଣ୍ୟ ମଧ୍ୟ ପାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହି ବର୍ଷ କରୋନା ମହାମାରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଗଙ୍ଗା ଦଶହରା ଦିନ ଗଙ୍ଗାରେ ଗାଧୋଇବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିନବା ଗଙ୍ଗା ଦଶହରାର ଶୁଭ ସମୟ ଏବଂ ପୂଜା ପଦ୍ଧତି..
ଗଙ୍ଗା ଦଶହରାର ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ :
- ଦଶମୀ ତିଥି ଆରମ୍ଭ: ୧୯ ଜୁନ୍ ୨୦୨୧ ଅପରାହ୍ନ ୦୬:୫୦ରେ।
- ଦଶମୀ ତିଥି ସମାପନ୍: ଜୁନ୍ ୨୦, ୨୦୨୧ ଅପରାହ୍ନ ୦୪:୨୫ରେ।
ଗଙ୍ଗା ଦଶହରାର ପୂଜା ପଦ୍ଧତି :
କରୋନା କାଳରେ ଗଙ୍ଗା ଦଶହରା ପାଳନ କରିବାକୁ ଗଙ୍ଗା କୂଳକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ, କେବଳ ଘରେ ରହି ମା ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିପାରିବେ। ସକାଳୁ ଉଠି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଭଗବାନଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କର ଏବଂ ଗାଧୋଇବା ପାଣିରେ ଏକ ଚାମଚ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ମିଶାଇଦିଅ। ଯଦି ଘରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳ ନାହିଁ, ତେବେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ମା ଗଙ୍ଗାଙ୍କ ସ୍ମରଣ କର। ଗାଧୋଇବା ସମୟରେ ମା ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରନ୍ତୁ। ଏହା ପରେ ପୂଜାଘରକୁ ଆସି ମା’ ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କର ଏବଂ ଆରତୀ ଗାନ କର।
ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଋଷି ଭଗୀରଥ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତକରିବା ପାଇଁ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ତପସ୍ୟାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ମାତା ଗଙ୍ଗା ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଜଟାରୁ ପୃଥିବୀକୁ ଆସିବାକୁ ସ୍ୱୀକାର କଲେ। କିନ୍ତୁ ସେ ଏତେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଆସିଥିଲେ ଯେ ପୃଥିବୀକୁ ପାର କରି ସିଧା ପାତାଳଲୋକକୁ ଚାଲିଯାଇଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ପୃଥିବୀର ଲୋକମାନେ ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ। ତା’ପରେ ମାତା ଗଙ୍ଗା ପୃଥିବୀକୁ ଫେରି ଆସିଲେ।