Cobra Capital Of India: ମୃତ୍ୟୁ ଏଠି ପାଖରେ ବୁଲେ , ଜୀବନ କେତେ ବେଳେ ବି ଯାଇପାରେ !

ମାନବ ସଂସ୍କୃତିରେ ସାପମାନଙ୍କର ସବୁବେଳେ ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ଖାସକରି ଭାରତରେ, ସେମାନେ କେବଳ ପ୍ରାଣୀ ନୁହଁନ୍ତି, ବରଂ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ, କଳା ଏବଂ ଧର୍ମର କାହାଣୀମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ସ୍ଥାନ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର

ରକ୍ଷକ ନାଗ, ନାଗ ଦେବତା, ଏପରିକି ସାପମାନଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ଏବଂ ପର୍ବପର୍ବାଣୀର କାହାଣୀ ମଣିଷ-ସାପମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ। ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ, ପଶ୍ଚିମ ଘାଟର ମଝିରେ ପାହାଡ଼ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଏବଂ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଛୋଟ ଗାଁ ଅବସ୍ଥିତ। ଏଠାରେ ସାପମାନେ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର ଏକ ଅଂଶ। ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସହ ରହନ୍ତି । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ଗବେଷକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଗଭୀର ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଗାଁକୁ ଆସିଥାନ୍ତି 

ଭାରତର କୋବ୍ରା ରାଜଧାନୀ

କର୍ଣ୍ଣାଟକର ପଶ୍ଚିମ ଘାଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଅଗୁମ୍ବେ ଏକ ଛୋଟ ଗାଁ । ଏହା ତା’ର ମୌସୁମୀ ବର୍ଷା ଏବଂ ସବୁଜିମା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଏହାକୁ “ଦକ୍ଷିଣର ଚେରାପୁଞ୍ଜୀ” କୁହାଯାଏ। ଏହା ଏକ ୟୁନେସ୍କୋର ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳ ମଧ୍ୟ । ଯାହା ତା’ର ଅସାଧାରଣ ଜୈବ ବିବିଧତା, ମନୋରମ ଝରଣା ଏବଂ ମନମୁଗ୍ଧକର ଲାଲ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା।

କିନ୍ତୁ ଅଗୁମ୍ବେକୁ ଯାହା ପ୍ରକୃତରେ ଅନ୍ୟଠୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର କରେ, ତାହା ହେଉଛି ‘ଭାରତର କୋବ୍ରା ରାଜଧାନୀ’ (Cobra Capital Of India)। ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ କୋବ୍ରା ରହନ୍ତି। ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କେବଳ କିଛି ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରରେ ବ୍ୟାପ୍ତ । ଏହା ଅନେକ ଦୁର୍ଲଭ ଉଦ୍ଭିଦ, ବେଙ୍ଗ, ସରୀସୃପ ଏବଂ ବିଶେଷକରି କିଙ୍ଗ କୋବ୍ରାର ଘର। କିଙ୍ଗ କୋବ୍ରା ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଜାତି ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲରେ ଏହି  ସାପକୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଏହା ଅନ୍ୟତମ ଉତ୍ତମ ସ୍ଥାନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। 

ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସରୀସୃପ ବିଜ୍ଞାନୀ ଏବଂ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ରୋମୁଲସ୍ ହ୍ୱିଟେକର ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ଏହି ଗାଁରେ ଅଗୁମ୍ବେ ବର୍ଷାବନ ଅନୁସନ୍ଧାନ କେନ୍ଦ୍ର (ARRS) ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଏଠାରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ରେଡିଓ ଟେଲିମେଟ୍ରି ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଏହି ସାପମାନଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ଗତିବିଧି ଉପରେ ନଜର ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ARRS କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଶିମୋଗା ଜିଲ୍ଲାର ଅଗୁମ୍ବେ ଗାଁଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧.୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ଷ୍ଟେସନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ବିଶେଷକରି କିଙ୍ଗ କୋବ୍ରା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ସଂରକ୍ଷଣ, ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ସଚେତନତା ପ୍ରଦାନ କରିବା।

ଅଗୁମ୍ବେରେ, କିଙ୍ଗ କୋବ୍ରା କେବଳ ଏକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଷୟ ନୁହେଁ। ସ୍ଥାନୀୟ ବିଶ୍ୱାସରେ ଏହା ଏକ ପବିତ୍ର ପ୍ରାଣୀ। ଗାଁମାନଙ୍କରେ ସାପମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସାପ ଉପବନ ତିଆରି କରାଯାଏ। ମାସିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ କରାଯାଏ ଏବଂ ସାପ ଦେଖିଲେ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଏ। ଫଳରେ ଲୋକମାନେ ସାପମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା, ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ଷତି ନ ପହଞ୍ଚାଇ ସୂଚନା ଦେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ସଂରକ୍ଷଣର ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଉତ୍ସୁକ ହୁଅନ୍ତି। ARRS ସ୍ଥାନୀୟ ସମୁଦାୟ, ସରକାରୀ ବନ ବିଭାଗ ଏବଂ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ସେମାନେ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳନା କରନ୍ତି।  ଘରେ ପଶି ଆସୁଥିବା କୋବ୍ରାମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରନ୍ତି; ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମାନବ-ସାପ(snake) ସଂଘର୍ଷକୁ ହ୍ରାସ କରିବା।