Republic Day 2025: ୧୯୪୯ରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା; ୧୯୫୦ରେ କାହିଁକି ହେଲା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଆସେ ଆଉ ଏହାକୁ ପାଳନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ। ଏହାରି ଭିତରେ ଅନେକଙ୍କ ମନରେ ଏମିତି ପ୍ରଶ୍ନ ମଧ୍ୟ ଉଙ୍କିମାରେ ଯେ କେବଳ ୨୬ ଜାନୁଆରୀକୁ କାହିଁକି ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଏମିତି କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି ତେବେ ଜାଣି ନିଅନ୍ତୁ ଜାନୁଆରୀ ୨୬କୁ କାହିଁକି ଦେଶରେ ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ମନୋନୀତ ହେଲା?

ଆମର ସମ୍ବିଧାନ ୨୬ ଜାନୁଆରୀରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା, ତେଣୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦେଶର ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ଏହି ତାରିଖରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତ ଏହା ୭୬ ତମ ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ପାଳନ କରୁଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଅବସରରେ କୌଣସି ବିଦେଶୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବରେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ।

ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେଉଛି “ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା, ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶାସନ”। କିନ୍ତୁ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ, ସମୟ ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଭିନ୍ନ ବିଚାର ଯୋଗୁଁ ଏଥିରେ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଜଟିଳତା ଦେଖାଦେଇଛି। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ନେଇ ଅନେକ ମତ ଆସିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଅନେକକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇନି।

ଗଣତନ୍ତ୍ର ଜୀବନର ଆଭିମୁଖ୍ୟ:

ଗଣତନ୍ତ୍ର କେବଳ ଏକ ପ୍ରକାର ରାଜନୈତିକ, ସାମାଜିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନୁହେଁ ବରଂ ଏହା ଜୀବନ ପ୍ରତି ଏକ ବିଶେଷ ଆଭିମୁଖ୍ୟ। ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ, ସମସ୍ତ ଲୋକ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସମାନ ଆଚରଣ କରିବା ଉଚିତ, ଯେପରି ସେମାନେ ନିଜେ ପସନ୍ଦ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତି ଆଚରଣ କରନ୍ତି।

ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ:

ଜାନୁଆରୀ ୨୬କୁ ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯିବା କାରଣ ହେଉଛି ଏହିଦିନ ଆମ ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଭାରତକୁ ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଦିନକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ ୨୬ରେ ‘ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଉପାୟରେ ସରକାର ବାଛିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକମାନେ ଏହି ଦିନ ନିଜର ଅଧିକାର ହାସଲ କଲେ। ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଜାନୁଆରୀ ୨୬କୁ କାହିଁକି ମନୋନୀତ କରାଗଲା? ଏହି ଦିନ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପଛରେ ଏକ ବିଶେଷ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା, ଯାହା ବୋଧହୁଏ ଅନେକ ଜାଣି ନ ଥିବେ।

ଜାନୁଆରୀ ଥିଲା ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ:

ବାସ୍ତବରେ, ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ରେ ଭାରତ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଲା। କିନ୍ତୁ ବହୁତ କମ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ ଯେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଜାନୁଆରୀ ୨୬ରେ ‘ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ୩୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୨୯ରେ ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କଂଗ୍ରେସର ଲାହୋର ଅଧିବେଶନରେ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା।

ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ଦାବି କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଯଦି ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ୨୬ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତକୁ ଉପନିବେଶର ମାନ୍ୟତା ନ ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ଭାରତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱାଧୀନ ଘୋଷିତ ହେବ। ଏହା ପରେ, ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୩୦ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ‘ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଦିନ ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ।

ପ୍ରଥମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଳନ:

୧୯୪୭ରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ, ଅଗଷ୍ଟ ୧୫କୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ‘ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ’ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ତେବେ ଜାନୁଆରୀ ୨୬କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିନକୁ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଥିଲା।

ନଭେମ୍ବର ୧୯୪୯ରେ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଜାନୁଆରୀ ୨୬ର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ବିଚାର କରି ୧୯୫୦ମସିହାରେ ଏହି ଦିନ ସମ୍ବିଧାନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଦେଶକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା।

ଏହି ବର୍ଷ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ଏହାର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଳନ କଲା ଏବଂ ସେହି ଦିନଠାରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ୨୬ ଜାନୁଆରୀରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ମତ:

• ଏହା ଏମିତି ଏକ ସରକାର ଯେଉଁଠାରେ ଜନତା ଶକ୍ତିଶାଳୀ
• ଏହା ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଶାସନ
• ଗଣତନ୍ତ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା, ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ଲୋକମାନଙ୍କର - ଆବ୍ରାହମ ଲିଙ୍କନ୍
• ଯେଉଁଥିରେ ଜନସାଧାରଣ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ତାହାକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର କୁହାଯାଏ - ସିଲେ
• ରାଜ୍ୟର ଶାସନ କ୍ଷମତା ଯାହା ତାଲିକା ଆକାରରେ ଏକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ ତାହା ଗଣତନ୍ତ୍ର - ବ୍ରାଇସ୍

ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:

• ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ସର୍ବୋଚ୍ଚ
• ଉତ୍ତରଦାୟୀ ସରକାର
• ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧୀ ସରକାର
• ବହୁମତ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ
• ନିରପେକ୍ଷ ଏବଂ ଠିକ ସମୟରେ ନିର୍ବାଚନ
• ପରାମର୍ଶ, ଚାପ ଏବଂ ଜନମତ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାରୀ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ
• ନିରପେକ୍ଷ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ତଥା ଆଇନର ଶାସନ
• ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏବଂ ବିରୋଧି ଗୋଷ୍ଠୀର ଉପସ୍ଥିତି
• କମିଟି ଏବଂ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସରକାର
• ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ରକ୍ଷା କରିବା ସରକାରର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ