ସ୍ୱର୍ଗତ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପଥରଶିଳ୍ପୀ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଅବର୍ତ୍ତମାନକୁ ପୂରିଲା ବର୍ଷେ । ଆଜି ବି ପ୍ରତି କ୍ଷଣରେ ମନେ ପକାଉଛନ୍ତି ପରିବାର ଲୋକେ ଓ ସହଯୋଗୀ ଶିଳ୍ପୀ । କିଛି ଦିନର ବ୍ୟବଧାନ ପରେ ପୁଣି ଥରେ ଚାଲିଲାଣି ଅନବରତ ପଥର ଆଉ ନିହାଣର ସଂଘର୍ଷ । ତେବେ ବର୍ଷେ ପରେ ରଘୁନାଥଙ୍କ ଅଧୁରା ସ୍ୱପ୍ନର ଭବିଷ୍ୟତ କଣ ହେବ ? କେମିତି ବଞ୍ଚିବ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଲିଗାସୀ, କାହିଁକିନା ଜେଜେଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ମୋ ସ୍ୱପ୍ନ ବୋଲି କହି ପ୍ରୟାସ ତ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ନାତି ସ୍ମିତେଶ, ହେଲେ ବିନା ସରକାରୀ ସହାୟତାରେ ଏହା ଏବେ ଆକାଶ କଇଁଆଁ ଚିଲିକା ମାଛ ପରି ଅସମ୍ଭବ ଭଳି ମନେ ହେଉଛି । କାରଣ ନିଜେ ରଘୁନାଥ ବି ସେତେବେଳେ ଲୋଡିଥିଲେ ସରକାରଙ୍କ ସହୟତା ।
ଠିକ୍ ବର୍ଷକ ତଳେ ଓଡିଶା ସ୍ଥାପତ୍ୟ ପାଇଁ ଆସିଥିଲା ଦୁଖଃଦ ଖବର । ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଳ୍ପୀ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ କରୋନାରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ଖାଲି ରଘୁନାଥ ନୁହେଁ ଦୁଇ ପୁଅଙ୍କୁ ବି ନେଇଯାଇଥିଲା ମହାମାରୀ । ଅନ୍ୟ ଜଣେ ପୁଅର ପୂର୍ବରୁ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ଏବେ ପରିବାରରେ ପୁରୁଷ କହିଲେ ଖାଲି ନାତି ସ୍ମିତେଶ । ରଘୁନାଥଙ୍କ ମୃତ୍ୟକୁ ବର୍ଷେ ପୂରିଥିବା ବେଳେ, ସେ ତାଙ୍କର କାମ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି ।
ସେଠାରେ ଅନବରତ ଚାଲିଛି ପଥରକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିବା କାମ । ସମୟ ଆଉ ଭାଗ୍ୟକୁ ନିନ୍ଦି ହାତରେ ନିହାଣ ଧରି ଗୁରୁଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସତ କରିବାକୁ ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ପ୍ରୟାସ । ପୁଣି ଥରେ ପୁରୀ ରୋଡ ସ୍ଥିତ, ୱାର୍କସପ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ମଞ୍ଚେଶ୍ୱର ଏବଂ ବାଲେଶ୍ୱର ପଞ୍ଚୁ ଲିଙ୍ଗେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ୱାର୍କସପରେ ବି କାମ ଆରମ୍ଭ ହେଲାଣି । ରଘୁନାଥ ତ ମନେ ତ ପଡୁଛନ୍ତି ହେଲେ ଗୁରୁଙ୍କ ପରେ ନାତି ସହ କାନ୍ଧ ମିଳାଇ ଚାଲିବେ ବୋଲି ମନ ସ୍ଥିର କରିସାରିଛନ୍ତି । ନାତି ସ୍ମିତେଶ ବି ଦୃଢମନା । ସରକାରଙ୍କ ସହାୟତା ମିଳିଲେ ଶିଳ୍ପୀଗ୍ରାମ ଆଉ ଦ୍ୱିତୀୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ସ୍ୱପ୍ନ ସତ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ଦ୍ୱିତୀୟ କୋଣାର୍କ ବା ଆଦିତ୍ୟ ନାରାୟଣଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଲାଗି ସ୍ୱର୍ଗତ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର ପୁରୀ-ଭୁବନେଶ୍ୱର ରାସ୍ତାରେ ପାଖାପାଖି ୫୦ ଏକର ଜମି କିଣିସାରିଥିଲେ । ଆହୁରି ୧୫୦ ଏକର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ସେ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ଲୋଡିଥିଲେ । କୋଣାର୍କ ଚକ୍ର ସହ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପନ୍ନ ଖମ୍ବ ବି ତିଆରି ଚାଲିଥିଲା । ଆଶା ରଖିଥିଲେ ୭-୮ ବର୍ଷ ଭିତରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାମ ସରିଥାନ୍ତା କିନ୍ତୁ ତା ପୂର୍ବରୁ ସବୁ କିଛି ଓଲଟପାଲଟ କରିଦେଲା ମହାମାରୀ । ତେବେ ଏକ କମିଟି କରି ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଏହି ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସତ କରିବାକୁ ସରକାର ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତୁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଭାସ୍କଯର୍ୟ ଶିଳ୍ପୀ ପ୍ରଭାକର ମହାରଣା ।