Repo Rate: କ’ଣ ଏହି ରେପୋ ରେଟ୍... ରେପୋ ହାର ହ୍ରାସ ହେଲେ କି ଲାଭ ପାଇବେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ?

ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି ସରକାର। ବଜେଟ୍‌ରେ ଆୟକର ଛାଡ଼ ନେଇ ବଡ଼ ଘୋଷଣା ପରେ ଏବେ ପୁଣି ଥରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ବଡ଼ ଖୁସି ଖବର ଆସିଛି। RBI MPC ସୁଧ ହାରରେ ୨୫ ବେସିସ୍ ପଏଣ୍ଟ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି। ରେପୋ ହାର ହ୍ରାସ କରି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗକୁ ଏକ ବଡ଼ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ଦେଇଛି। ତେବେ କଣ ଏହି ରେପୋ ରେଟ୍ ? କିପରି ଉପକୃତ ହେବେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ...ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।

ରେପୋ ରେଟ୍ କ’ଣ?

ଦେଶରେ ଯେଉଁ ସରକାରୀ କିମ୍ବା ବେସରକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ଚାଲିଥାଏ ଏଗୁଡ଼ିକର କାମ ଦେଖିବା ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର କାମ । ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଗୋଟିଏ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସମସ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ, ଯେଉଁ ଆଧାରରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ କାମ କରନ୍ତି । ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଠାରୁ ଋଣ ନେଇଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ଆରବିଆଇକୁ ଯେଉଁ ସୁଧ ଦେଇ ଥାଆନ୍ତି ତାକୁ ରେପୋ ରେଟ୍ କୁହାଯାଏ । ସେହିଭଳି ଯେତେବେଳେ ବ୍ୟାଙ୍କ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଟଙ୍କା ରଖିଥାଏ ସେହି ବାବଦରେ ସୁଧ ପାଇଥାଏ ତାହାକୁ ରିଭର୍ସ ରେପୋ ରେଟ କୁହାଯାଏ।

ରେପୋ ରେଟ୍ କମିଲେ ବା ବଢିଲେ କଣ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ ?

ସାଧାରଣ ଲୋକଟିଏ ଏ ଗୋଲକ ଧନ୍ଦା ବୁଝି ପାରେନି। ରେପୋ ରେଟ୍ ବଢିଲେ କଣ ହୁଏ ବା କମିଲେ କଣ ହୁଏ ତାହା ବୁଝିବା କଷ୍ଟକର ମନେହୁଏ। ତେବେ ଏହା ଅତି ସହଜ। ରେପୋ ରେଟ୍ ଯେତେ କମିବ ଲେକଙ୍କର ସେତିକି ଫାଇଦା ହେବ । ରେପୋ ରେଟ୍ କମ ରହିବା ଅର୍ଥ ବ୍ୟାଙ୍କ ପାଖରେ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ନଗଦ ଆକାରରେ ରହିଛି। ତେଣୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରୁ କମ ସୁଧ ଆଦାୟ କରିବ । ଋଣ ବି ଶସ୍ତା ହେବ । ଯଦି କମ ସୁଧରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଋଣ ମିଳେ ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ହୋମ୍ ଲୋନ୍, କାର୍ ଲୋନ୍ ଓ ପର୍ସନାଲ୍ ଲୋନ୍‌ ବି ସୁବିଧାରେ ମିଳିଯିବ। ରେପୋ ହାର ହ୍ରାସ ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗକୁ ଏକ ବଡ଼ ଲାଭ ମିଳିଥାଏ, କାରଣ ଏହା EMI ର ବୋଝକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ।

ପ୍ରାୟ ୫ ବର୍ଷ ପରେ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI) ରେପୋ ରେଟ୍ ହ୍ରାସ କରିଛି। ଶେଷ ଥର ପାଇଁ ୨୦୨୦ ମେ’ ମାସରେ ରେପୋ ହାର ୦.୪୦% ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ମେ ୨୦୨୨ ରେ ରେପୋ ରେଟ୍ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା। ଶେଷ ଥର ପାଇଁ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୩ ରେ ରେପୋ ରେଟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ୬.୫୦% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ଗତ MPC ବୈଠକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଥିରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ନଥିଲା। ଶେଷ ବୈଠକ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ମାର୍ଜିନାଲ୍ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ ଫାସିଲିଟି (MSF) ମଧ୍ୟ ୬.୭୫ ରୁ ୬.୫୦ କୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ RBI ଠାରୁ ଋଣ ନେବାରେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ଦେବ। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ୨୦୨୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ GDP ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୬.୭୦% ଏବଂ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ୪.୮% ରହିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରିଛି।

ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର କିପରି ଥିଲା?

ଡିସେମ୍ବରରେ ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ଏବଂ ପାଇକାରୀ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ଉଭୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଦେଇଛି। ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ୪ ମାସର ସର୍ବନିମ୍ନ ୫.୨୨%ରେ ରହିଛି। ସେହି ସମୟରେ, ପାଇକାରୀ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ୨.୩୭% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ନଭେମ୍ବରରେ ଏହା ୧.୮୯% ଥିଲା।

ଆୟକରରେ ମଧ୍ୟ ରିହାତି ଦିଆଯାଇଛି

ପୂର୍ବରୁ, ସରକାର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗଙ୍କୁ ଆୟକର ରିହାତି ଦେଇ ଖୁସି କରିଥିଲେ। ସରକାର ବଜେଟରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ବାର୍ଷିକ ୧୨ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଆୟକର ଦେବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ। ତଥାପି, ଏହାର ଲାଭ ଆୟକରର ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଧୀନରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ। ଟିକସ ସ୍ଲାବରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି। ଏହା ୨୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ୧.୧ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଞ୍ଚୟ କରିପାରିବ। ସେହି ସମୟରେ, ୧୮ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ବାର୍ଷିକ ଆୟ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ୭୦,୦୦୦ ଟଙ୍କାର ଟିକସ ଲାଭ ମିଳିବ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ସରକାର ନୂତନ ଟିକସ ସ୍ଲାବ୍ ପ୍ରଚଳନ କରି ଏବଂ ଆୟକରରେ ରିହାତି ଦେଇ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗଙ୍କୁ ଖୁସି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି।