ବୃହସ୍ପତିରେ ମିଳିଲା ପାଣିର ବାଷ୍ପ

ପୃଥିବୀ ବାହାରେ ଜୀବନ ଖୋଜୁଥିବା ଆମ ବୈଜ୍ଞାନିମାନଙ୍କର କିଛି ଗ୍ରହର ଚନ୍ଦ୍ରରୁ ଅନେକ ଆଶା ରହିଛି। ଏଥି ମଧ୍ୟରେ ବୃହସ୍ପତିର ଚନ୍ଦ୍ର ଗେନିମିଡ୍‌ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଏମିତିରେ ତ ଗେନିମିଡ୍‌ରେ ଜମାଟ ବରଫ ପୂର୍ବରୁ ଖୋଜ୍ ହୋଇସାରିଛି। ତେବେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆମର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗେନିମିଡ୍‌ ଉପରେ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପର ପ୍ରମାଣ ପାଇଛନ୍ତି। ନାସାର ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ ଏବଂ ୟୁରୋପୀୟ ସ୍ପେସ୍ ଏଜେନ୍ସି ମାଧ୍ୟମରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ବାଷ୍ପ ଗେନିମିଡ୍‌ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ବରଫରୁ ସିଧାସଳଖ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ, ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା କଠିନରୁ ଗ୍ୟାସୀୟ ସ୍ଥିତିକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ।

ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ନେଚର୍‌ ଏଷ୍ଟ୍ରୋନୋମୀରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ପୂର୍ବ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ, ଏହିପରି ଅନେକ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି, ଯାହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଆମର ସୌର ପ୍ରଣାଳୀର ଏହି ବୃହତ୍ତମ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପୃଥିବୀର ମହାସାଗର ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପାଣି ଅଛି। କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ତାପମାତ୍ରା ଏତେ ଥଣ୍ଡା ଯେ ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଜଳର ଉପରିଭାଗ ବରଫ ହୋଇଯାଏ। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଗେନିମିଡ୍‌ର ମହାସାଗର ୧୦୦ ମାଇଲ ଗଭୀର। ତେଣୁ ଏହି ମହାସାଗରରୁ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ।

Also Read

କେବେ ପଦୋନ୍ନତି ପାଇବେ କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳସେଚନ ବିଭାଗର କାର୍ଯ୍ୟରତ ସହକାରୀ ଯନ୍ତ୍ରୀ?

ରିପୋର୍ଟ ନେଗେଟିଭ୍‌ ଆସିଲେ ଖେଳାଯିବ ମ୍ୟାଚ୍‌

ଆଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଆଜିର ମ୍ୟାଚ୍‌ ବିରେନ୍ଦ୍ର ଲାକ୍ରା ଏବଂ ରୋହିଦାସଙ୍କ ପାଇଁ ଥିଲା ବେଶ ସ୍ମରଣୀୟ, ଜାଣନ୍ତୁ କାହିଁକି...

ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ଗତ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ହବଲ୍ ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପରୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣର ପୁନଃ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପର ପ୍ରମାଣ ପାଇଲେ। ୧୯୯୮ରେ, ହବଲର ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ ଇମେଜିଂ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋଗ୍ରାଫ୍ (STIS) ଗେନିମିଡ୍‌ର ପ୍ରଥମ ଅତିବାଇଗଣି ଫଟୋ ନେଇ ଆରୋର ବ୍ୟାଣ୍ଡ୍‌ ନାମକ ବିଦ୍ୟୁତକରଣ ଗ୍ୟାସର ରଙ୍ଗୀନ ରିବନର ଦୁଇଟି ଫଟୋ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲ। ଏହା ସହିତ, ଗେନିମିଡ୍‌ର ଏକ ଦୁର୍ବଳ ଚୁମ୍ବକୀୟ କ୍ଷେତ୍ର ଅଛି ବୋଲି ମଧ୍ୟ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଥିଲା।

୨୦୧୮ରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଟିମ୍‌ ନାସାର ଜୁନୋ ମିଶନର ସହଯୋଗରେ ସ୍ୱିଡେନର ଷ୍ଟକହୋମରେ ଥିବା କେଟିଏସ୍ ରୟାଲ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଲରେଞ୍ଜ ରୋଥଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ହବଲ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ପରମାଣୁ ଅମ୍ଳଜାନ ମାପିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଏହି ଟିମ୍ ୨୦୧୮ରେ ହବଲ୍‌ର କସ୍ମିକ୍ ଅରିଜିନ୍ସ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରସ୍କୋପ୍ ଏବଂ ହବଲର ସ୍ପେସ୍ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ ଇମେଜିଂ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋଗ୍ରାଫ୍ (STIS)ର ତଥ୍ୟର ବିଶ୍ଳେଷଣକୁ ଏକତ୍ର କରି ୧୯୯୮ ତଥ୍ୟର ମୂଳ ଅନୁସନ୍ଧାନର ବିପରୀତ ଭାବରେ ଗେନିମିଡର ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ପରମାଣୁ ଅମ୍ଳଜାନର ଉପସ୍ଥିତି ନ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଅତିବାଇଗଣି ଅରୋରା ପ୍ରତିଛବିଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବାକୁ ପଡିବ।

ରୋଥ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦଳ ଅତିବାଇଗଣି ପ୍ରତିଛବିରେ ଅରୋରାର ତୁଳନାତ୍ମକ ବଣ୍ଟନକୁ ପୁନଃ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ। ଗେନିମିଡ୍‌ରେ ଦିନସାରା ତାପମାତ୍ରାରେ ବହୁତ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି। ଇକ୍ୟୁଏଟରରେ ମଧ୍ୟାହ୍ନରେ ଏତେ ଗରମ ହୋଇଥାଏ ଯେ ଭୂପୃଷ୍ଠରୁ ସେଠାରୁ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର ବରଫ କଠିନ ସ୍ଥିତିରୁ ସିଧା ଗ୍ୟାସୀୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରେ। ଅତିବାଇଗଣୀ ଫଟୋରୁ ମିଳୁଥିବା ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ପାର୍ଥକ୍ୟ ଏଠାରେ ଥିବା ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଜଳ ସହିତ ସିଧାସଳଖ ଜଡିତ। ରୋଥ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେବଳ ଆଣବିକ ଆକ୍ସିନ୍ ଅବଲୋକନ କରାଯାଇଛି।

ଏହି ଅନୁସନ୍ଧାନରେ, ୟୁରୋପୀୟ ସ୍ପେସ୍ ଏଜେନ୍ସିର ଆଗାମୀ ବୃହସ୍ପତି ଆଇସି ମାର୍ସ ଏକ୍ସପ୍ଲୋରର (JUICE) ରେ ଅଧିକ ସୂଚନା ଯୋଡି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି, ଯାହା ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ESA ର କସ୍ମିକ୍ ଭିଜନ ୨୦୧୫-୨୨ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଏହା ୨୦୨୯ ମସିହାରେ ବୃହସ୍ପତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବ। ଏହା ବୃହସ୍ପତି ଏବଂ ଗେନିମିଡ୍‌କୁ ଅତି କମରେ ତିନି ବର୍ଷ ଅବଲୋକନ କରିବ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ଧ୍ୟାନ ଗେନିମିଡ୍‌ ଉପରେ ଅଧିକ ରହିବ। ବିସ୍ତୃତ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପାଇଁ ଗେନିମିଡ୍‌କୁ ମନୋନୀତ କରାଯାଇଛି କାରଣ ବରଫ ଗ୍ରହର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବାସସ୍ଥାନ ଏବଂ ବିବର୍ତ୍ତନକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ଲାବୋରେଟୋରୀରେ ଅବଲୋକନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାର ଗୁରୁ ଗ୍ରହ ବିଶେଷ ଚୁମ୍ବକୀୟ ଏବଂ ପ୍ଲାଜମା ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ବିଶେଷ ଭାବରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ।