World Soil Day 2023: ମାଟି ସୁରକ୍ଷିତ ହେଲେ ଜୀବନ ସୁରକ୍ଷିତ: ଜାଣନ୍ତୁ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣର ୬ଟି ଉପାୟ

ମାଟି ବା ମୃତ୍ତିକା ଆମ ମା’। ଏହା ଆମ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ମାଟି ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଲେ ହିଁ, ଜୀବନ ରହିବ ସୁରକ୍ଷିତ। କାରଣ ମାଟିରୁ ହିଁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ଗଛ ଲତା ଆଉ ଏଥିରୁ ମିଳେ ଖାଦ୍ୟ। ଲୋକମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ତିକାର ଏହି ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ଜଣାଇବା ଏବଂ ମାଟିର ଗୁଣ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୫ ଡିସେମ୍ବରରେ ‘ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ତେବେ ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ମାଟି ବଞ୍ଚାଇବା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ? ବାସ୍ତବରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ କୀଟନାଶକର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ମାଟିର ଗୁଣବତ୍ତା ପ୍ରତିବର୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ଏହା ଏକ ଗମ୍ଭୀର ସମସ୍ୟା।

ମୃତ୍ତିକାର ଅବକ୍ଷୟ ଜୈବ ପଦାର୍ଥ ନଷ୍ଟ ହେବା ଏବଂ ମୃତ୍ତିକାର ଉର୍ବରତା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏ ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ‘ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଦିବସ’ ବିଷୟରେ।

ଇତିହାସ:

୨୦୦୨ରେ, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୃତ୍ତିକା ବିଜ୍ଞାନ (IUSS) ଡିସେମ୍ବର ୫କୁ ‘ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଦିବସ’ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲା। ଏହାଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନେ ମାଟିର ଖରାପ ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ଅବଗତ ହୁଅନ୍ତି। ଏହା ପରେ, ଜୁନ୍ ୨୦୨୩ରେ, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ସଂଗଠନ (FAO) ସମ୍ମିଳନୀ ୬୮ତମ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ସଭାରେ ‘ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଦିବସ ପାଳନ’ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲା। ଶେଷରେ ୫ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୪କୁ ପ୍ରଥମ ସରକାରୀ ‘ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଦିବସ’ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କଲା। ସେବେଠାରୁ ଏହି ଦିନ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପାଳନ କରାଯାଉଛି।

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:

ମୃତ୍ତିକାର ଅବକ୍ଷୟ ଆମ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍‌ ପାଇଁ ଏକ ବିପଦ ଏବଂ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବିପଦ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଡିସେମ୍ବର୫ ରେ ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କେବଳ ଲୋକଙ୍କୁ ମାଟି ସହ ଜଡିତ ସମସ୍ୟା, ଏହାଦ୍ୱାରା ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ୱାନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା।

ମାଟି ବଞ୍ଚାଇବାର ପଦକ୍ଷେପ:

• ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହେବା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବା
• ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା
• ଖାଲ ଜମିରେ ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରି ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟକୁ ରୋକିବା
• ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟରେ ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ
• ଚାଷ ଚାଷ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା (ଏହା ମାଟି ଧୋଇ ନହେବା ଏବଂ ମୃତ୍ତିକାର ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱକୁ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ)
• ମୃତ୍ତିକାକୁ ପୋଷକରେ ଭରପୂର କରିବା ପାଇଁ ଫସଲ ଚକ୍ର କୌଶଳ ଆପଣେଇବା