Saraswati Puja 2024: ଏତେ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଥାଉ ଥାଉ ମା’ ସରସ୍ୱତୀ ବୀଣା ଧରିଲେ କାହିଁକି

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ସରସ୍ୱତୀ ପୂଜା ବା ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀର ପର୍ବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ପର୍ବ ମାଘ ମାସର କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଆପଣ ସମସ୍ତେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ହାତରେ ବୀଣା ଦେଖିଥିବେ। ଏହି ବୀଣାକୁ "ଜ୍ଞାନ ବୀଣା" ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ଏହି ଜ୍ଞାନ ବୀଣା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା, ଧର୍ମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭୌତିକ ଜିନିଷ ସହିତ ଜଡିତ।

ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ ମା’ ସରସ୍ୱତୀ ତାଙ୍କ ବୀଣା ବଜାନ୍ତି, ଏଥିରୁ ବାହାରୁଥିବା ସ୍ୱର ଚାରିଆଡେ ବ୍ୟାପିଥିବା ଅନ୍ଧକାରକୁ ଦୂର କରିଥାଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ନିଶ୍ଚିତ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିବ ଯେ ମା’ ସରସ୍ୱତୀ କାହିଁକି ବୀଣାକୁ ତାଙ୍କ ହାତରେ ଧାରଣ କଲେ ଏତେ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଥାଉ ଥାଉ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ସେ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ନେଇ ମନରେ ଆସୁଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରଶ୍ନ ଓ ତା’ର ଉତ୍ତର

ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣା:

ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାର ଦେବୀ କୁହାଯାଉଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କୁ ସଙ୍ଗୀତର ଦେବୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣାର ନାମ ହେଉଛି "କଚ୍ଛପି"। ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣାକୁ ନେଇ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହାର ବେକର ଅଂଶରେ ଭଗବାନ ଶିବ, ଏହାର ସୂତାରେ ମାତା ପାର୍ବତୀ, ପୂରା ଦଣ୍ଡରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ମୁଣ୍ଡ ଭାଗରେ ଭଗବାନ ନାରାୟଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାଗରେ ମାତା ଶାରଦା ରୁହନ୍ତି।

ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣାକୁ ସବୁ ପ୍ରକାର ସୁଖର ଉତ୍ସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣା ସ୍ୱର ମୌଳିକତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ ଏବଂ ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡକୁ ପ୍ରାଣ ସଂଚାର କରେ। ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣାର ସୂତାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଏହି ସ୍ୱର ଜୀବନର ଉତ୍ସ ହୋଇଥାଏ, ଏହାର ନୋଟ୍‌ଗୁଡିକ ନାରୀ ସ୍ୱର ସହିତ ମେଳ ଖାଉଥିବାବେଳେ ଏହାର କମ୍ପନ ଈଶ୍ୱରୀୟ ଜ୍ଞାନକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରେ।

ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ହାତରେ ବୀଣା କାହିଁକି:

ବୀଣାକୁ ନେଇ ପ୍ରାଚୀନ ସାଧକମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ ସମସ୍ତ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଏହାକୁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହି ବୀଣା ସହିତ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସିଧାସଳଖ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ବୀଣାକୁ ନେଇ ଥରେ ଋଷି ଯାଜ୍ଞକଳ୍କୟ କହିଥିଲେ ଯେ ବୀଣା ଉପରେ ଦକ୍ଷତା ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବିନା କୌଣସି ପ୍ରୟାସରେ ମୋକ୍ଷ ପାଇଯାଇଥାଏ।

ମା’ ସରସ୍ୱତୀ ବୀଣାର ଉପର ଅଂଶକୁ ବାମ ହାତରେ ଏବଂ ତଳ ଅଂଶକୁ ଡାହାଣ ହାତରେ ଧରିଥିବାର ଦେଖାଯାଏ। ଏହା ଜ୍ଞାନର ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ତାଙ୍କର ଦକ୍ଷତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସମସ୍ତ ଦେବୀ-ଦେବତା ମା’ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣା ଭିତରେ ରୁହନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: କିପରି ଓ କାହିଁକି ସୃଷ୍ଟିହେଲେ ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀ