ଭାରତର ଏହି ପବିତ୍ର ଗଛ ପାକିସ୍ତାନର ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ; ଶିବଙ୍କର ଏହା ଅତି ପ୍ରିୟ

ପାକିସ୍ତାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଏହାର ଜାତୀୟ ପଶୁ, ଜାତୀୟ ପକ୍ଷୀଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନେକ ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ଘୋଷଣା କଲା। ଏହିସବୁ ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ଏପରି ଯେ ଯାହାର ଅନେକ ଭାରତ ସହିତ ଲିଙ୍କ୍‌ ଅଛି। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଅଲଗା ହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଉଭୟ ଦେଶ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଭୌଗୋଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମାନ ଥିଲେ। ପାକିସ୍ତାନର ଯେଉଁ ଗଛକୁ ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ ଭାବେ ମାନେ ତାହା ହେଉଛି ଭାରତର ଏକ ପବିତ୍ର ବୃକ୍ଷ।

ପାକିସ୍ତାନର ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ ହେଉଛି ସେହି ବୃକ୍ଷ, ଯାହା ଆମ ଦେଶରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କର ପ୍ରିୟ ବୃକ୍ଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଆଜି ବି ଏହି ବୃକ୍ଷ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଶୁଦ୍ଧତା, ଶାନ୍ତି ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ସହିତ ଜଡିତ। ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ବୃକ୍ଷ ଯେଉଁଠାରେ ଥାଏ, ଭଗବାନ ଶିବ ସେଠାରେ ରୁହନ୍ତି। ଏହି ଗଛ ମୂଳେ ଠିଆ ହେଲେ ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ବିରାଟ ଶାନ୍ତି ଅନୁଭବ ହୁଏ।

ଏହା ହେଉଛି ଦେବଦାରୁ ଗଛ। ପାକିସ୍ତାନ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ନିଜର ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କଲା। ହୋଇଥିଲା। ଏହାର କାରଣ ବୋଧହୁଏ ଏହା ପାକିସ୍ତାନ ଅଧୀନରେ ଆସିଥିବା ହିମାଳୟର ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଏହି ଗଛ ତ ଏହାର ଉଚ୍ଚତା, ଶକ୍ତ ଏବଂ ପରିବେଶ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର, ଏହା ଛଡା ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଖୁବ ଆକର୍ଷଣୀୟ। ପାକିସ୍ତାନରେ ଏହି ଗଛ ବହୁତ ପରିମାଣରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।

ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ କାଶ୍ମୀରରୁ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ଦେବଦାରୁ ଗଛ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ। ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ପାହାଡ଼ିଆ ରାଜ୍ୟରେ ଏହି ବୃକ୍ଷର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି। ଦେବଦାରୁ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ମିଳିଥାଏ। ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଗଛ ୧୯୦୦ରୁ ୨୭୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢିଥାଏ। ଦେବଦାରୁରେ ଘର ନିର୍ମାଣ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆସବାବପତ୍ର ତିଆରି ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଏକ ଥେରାପି ପାଇଁ ଏହାର ତେଲ ମଧ୍ୟ ଖୁବ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।

ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଏହି ଗଛକୁ ମଧ୍ୟ ଦେବଦାରୁ କୁହାଯାଏ। ‘ଦେବ’ ଅର୍ଥ ଭଗବାନ ଏବଂ ‘ଦାରୁ’ ଅର୍ଥ କାଠ। ତେଣୁ ଏହାକୁ ‘ଭଗବାନଙ୍କ କାଠ’ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ସାଧନା କରିବା ପାଇଁ ମୁନୀ-ଋଷିମାନେ ଏହି ଗଛ ତଳେ ବସି ଧ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ। ଶିବ ଏହି ଗଛରେ ରୁହନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏନେଇ ପରିବେଶରେ ସକରାତ୍ମକ ଉର୍ଜା ପାଇବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ଘର ଚାରିପାଖରେ ଲଗାଯାଏ।

ଏହି ଗଛ ଏକ ହଜାର ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିପାରିବେ। ଏହାକୁ ସମୃଦ୍ଧିର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହାକୁ 'ଭଗବାନଙ୍କ ବୃକ୍ଷ' ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ପଶ୍ଚିମ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ଦେବଦାରୁକୁ ଶିବଙ୍କ ଅତି ପ୍ରିୟ ଗଛ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏଠାରେ ସବୁ ଶିବ ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ଅନେକ ବେଦଦାରୁ ଗଛ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। କୀଟପତଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ଏହାର କାଠକୁ

କାଶ୍ମୀର ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଘର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଦେବଦାରୁ କାଠ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି। ଏହା ମସଜିଦ୍‌ରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା। ୧୯୨୬ ମସିହାରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆମେରିକୀୟ ପ୍ରବନ୍ଧରେ କାଶ୍ମୀରରେ ଦେବଦାରୁ କାଠରେ ନିର୍ମିତ ଏକ ସେତୁର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ଚାରି ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ନଦୀ ଜଳର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ପରେ ସାମାନ୍ୟ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଥିଲା।

ଏହାର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ ପାଇଁ ଦେବଦାରୁ କାଠ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ। ଭାରତୀୟ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ ଅନୁଯାୟୀ ଦେବଦାରୁ ଛାଲି, ତେଲ ଏବଂ କାଠର ପାଉଡରରେ ଆଣ୍ଟି-ଇନ୍‌ଫ୍ଲାମେଟୋରୀ, ଆଣ୍ଟି-ଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ଏବଂ କର୍କଟ ବିରୋଧୀ ଗୁଣ ରହିଛି। ଜ୍ୱର, ଝାଡ଼ା ଏବଂ ଡିଜେଣ୍ଟେରୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ, ଏକ୍ଜିମା ଏବଂ ସୋରିୟାସିସ୍ ଭଳି ଚର୍ମ ରୋଗ ପାଇଁ ଏବଂ ହଜମ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।