ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଲକର୍ରେ ରଖାଯାଇଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଗାଏବ ହେଲେ କିମ୍ବା କୌଣସି ପ୍ରକାର କ୍ଷତି ହେଲେ ଏଥିପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ। ଲକରର ବାର୍ଷିକ ଦେୟ ଯେତେ ଥିବ, ତା’ର ଶହେ ଗୁଣା କ୍ଷତିପୂରଣ ଗ୍ରାହକକୁ ଦେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ। ବୁଧବାର ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ୍। ତେବେ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ କିମ୍ବା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅବହେଳାରୁ କ୍ଷତି ହେଲେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଦାୟୀ ହେବେ ନାହି। ତା ଛଡ଼ା ଲକର୍ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ସଂପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ବୀମା ବିକ୍ରି କରି କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ସଂପୃକ୍ତ ସାମଗ୍ରୀର ବୀମା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦାୟୀ ନୁହେଁ ବୋଲି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଅବଗତ କରିବେ ବ୍ୟାଙ୍କ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ । ଆର୍ବିଆଇର ଏହି ନିୟମ ୨୦୨୨ ଜାନୁଆରି ପହିଲାରୁ ଲାଗୁ ହେବ। ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଲକରକୁ ନେଇ ଏକ ନିୟମ କରିବାକୁ ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ଆଗରୁ ଆର୍ବିଆଇକୁ କହିଥିଲେ।
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଲକର ଆବଣ୍ଟନରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ଆର୍ବିଆଇର ନୂତନ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଶାଖା ଆନୁସାରେ ଲକର୍ ଆବଣ୍ଟନ ସୂଚନା ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡ଼ିକର ୱେଟିଂ ଲିଷ୍ଟ ମୂଳ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସିଷ୍ଟମ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହେବ। ଗାଇଡ୍ଲାଇନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଲକର୍ ଆବଣ୍ଟନର ସମସ୍ତ ଆବେଦନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବାକୁ ପଡିବ। ଯଦି ଆବଣ୍ଟନ ପାଇଁ ଲକରଗୁଡିକ ଉପଲବ୍ଧ ନ ଥାଏ, ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ୱେଟିଂ ଲିଷ୍ଟ୍ ନମ୍ବର ଦେବାକୁ ପଡିବ।
Also Read
ନୂତନ ଗାଇଡଲାଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ୟାଙ୍କର ଗ୍ରାହକ ଯେଉଁମାନେ ଲକର ସୁବିଧା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ସିଡିଡି (ଗ୍ରାହକ ଦେୟ ପରିଶ୍ରମ) ମାନଦଣ୍ଡକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ସେଫ୍ ଡିପୋଜିଟ୍ ଲକର୍ / ସେଫ୍ କଷ୍ଟୋଡି ଆର୍ଟିକିଲ୍ର ସୁବିଧା ଦିଆଯାଇପାରିବ।
ଆର୍ବିଆଇ କହିଛି ଯେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡ଼ିକ ଲକର ଚୁକ୍ତିରେ ଏକ ଧାରା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବ ଯେ କୌଣସି ବେଆଇନ କିମ୍ବା କୌଣସି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦାର୍ଥ ଲକରରେ ରଖାଯିବ ନାହିଁ । ଯଦି କୌଣସି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସେଫ୍ ଡିପୋଜିଟ୍ ଲକରରେ କୌଣସି ବେଆଇନ କିମ୍ବା ବିପଜ୍ଜନକ ପଦାର୍ଥ ଜମା କରିବାକୁ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ସନ୍ଦେହ କରେ, ତେବେ ଏପରି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଉପଯୁକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଅଧିକାର ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ପାଖରେ ରହିବ।
ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରାହକଙ୍କଠାରୁ 'ଟର୍ମ ଡିପୋଜିଟ୍' ଅର୍ଥାତ୍ ଏଫ୍ଡିରେ ଟଙ୍କା ଜମା କରିପାରିବେ ଏବଂ ଏହାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଭାବରେ ରଖିପାରିବେ। ଏହି ଏଫ୍ଡି ତିନି ବର୍ଷର ଭଡା ସହିତ ସମାନ ହୋଇପାରିବ। ଯଦି ବ୍ୟାଙ୍କ ଚାହିଁବ ତେବେ ନିଜ ହିସାବରେ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ଏଫ୍ଡି ରଖିବା ସର୍ତ୍ତରୁ ମଧ୍ୟ ରିହାତି ଦେଇପାରିବ।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ଗୁଡିକ ପାଇଁ ଏହା ମଧ୍ୟ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଛି ଯେ ଲକର ମାଲିକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟ / ନୋମିନୀଙ୍କୁ ଦାବିର ୧୫ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସାମଗ୍ରୀ ଫେରସ୍ତ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏଥିପାଇଁ ନୋମିନୀଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଦେବାକୁ ପଡିବ। ଲକର ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ପ୍ରତିନିଧି (ଯାହାକୁ ସେ ଲକର ପରିଚାଳନା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛନ୍ତି) ର ଏକ ପାସ୍ପୋର୍ଟ ଫଟୋ ଦରକାର ହେବ।