Indian Navy Day 2023: ଭାରତର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ ନୌସେନା

ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ହେଉଛି ଭାରତର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ ଯାହାକି ସାମୁଦ୍ରିକ ସୁରକ୍ଷା, ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ୍ସ ଏବଂ ଜାତୀୟ ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ କାମ କରିଥାଏ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ପରିସର ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଏବଂ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା।

ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧରେ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିବା ନୌସୈନିକମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଅବସରରେ ଆସନ୍ତୁ ଏହାର ଇତିହାସ, ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ ଉପରେ ନଜର ପକେଇନେବା।

କାହିଁକି ପାଳନ ହୁଏ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ, କ’ଣ ରହିଛି ମହତ୍ତ୍ୱ:

ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର ୪ରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ବାହିନୀକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ପାଇଁ ଏହା ହେଉଛି ଏକ ବିଶେଷ ଦିନ। ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୋଧରେ ଅପରେସନ୍ ଟ୍ରାଇଡେଣ୍ଟ୍‌ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ସ୍ମୃତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି।

ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧରେ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିବା ନୌସୈନିକମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଅବସରରେ ଆସନ୍ତୁ ଏହାର ଇତିହାସ, ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ ଉପରେ ନଜର ପକେଇନେବା।

ଇତିହାସ:

୧୬୧୨ ମସିହାରେ ଇଷ୍ଟ୍‌ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୭୧ରେ ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ଡିସେମ୍ବର ୩ରେ ଭାରତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ଆକ୍ରମଣର ଜବାବରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ୪ ଏବଂ ୫ ଡିସେମ୍ବର ରାତିରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲା, କାରଣ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ବିସ୍ଫୋରଣ କରିବାର ବିମାନ ନଥିଲା।

ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ନୌସେନାର ଶତାଧିକ କର୍ମଚାରୀ ନିହତ ହୋଇଥିଲେ। କମୋଡୋର କାସରଗୋଡ ପଟ୍ଟାନସେଟ୍ଟି ଗୋପାଳ ରାଓ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ସଫଳତାକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବର ୪ରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ଆୟୋଜନର କାରଣ:
ମେ ୧୯୭୨ରେ ବରିଷ୍ଠ ନୌସେନା ଅଧିକାରୀ ସମ୍ମିଳନୀରେ, ୧୯୭୧ ମସିହା ଇଣ୍ଡୋ-ପାକ୍ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ଉଦ୍ୟମ ତଥା ସଫଳତାକୁ ସ୍ମରଣ କରିବା ପାଇଁ ଡିସେମ୍ବର ୪ରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏହି ଦିନ ସହିତ ଜଡିତ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ଉପରେ ନଜର ପକେଇ ନେବା।

ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ୨୦୨୨କୁ ଅପରେସନ ଟ୍ରାଇଡେଣ୍ଟର ବିଜୟ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ କରାଚିରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ନୌକା ଦ୍ୱାରା ପାଳନ କରାଯାଉଛି।

ଅପରେସନ୍ ଟ୍ରାଇଡେଣ୍ଟ୍ର ବିଜୟକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ନାଭାଲ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଏରୋନେଟିକାଲ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (NIAT) ୨୪ ରୁ ୨୬ ନଭେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ଫୋର୍ଟ କରାଚିର ଗୁଡ୍ ହୋପ୍ ଓଲ୍ଡ ଏଜ୍ ହୋମ୍ ଠାରେ ଏକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସେବା ଆୟୋଜନ କରିଥାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଛାତ୍ରମାନେ ଖେଳ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ନୌସେନା ଇଭେଣ୍ଟ୍‌ରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ନୌସେନା ମହୋତ୍ସବରେ ନାଭି ବଲ୍, ନାଭି କ୍ୱିନ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ।

ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍:

ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଦିବସ ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିମ୍‌କୁ ନେଇ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ ହେଉଛି “ଭାରତୀୟ ନୌସେନା: ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ, ବିଶ୍ୱସନୀୟ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଜାଗ୍ରତ ”।