ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ମାତା ପାର୍ବତୀଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ଅନେକ କାହାଣୀ ପ୍ରଚଳିତ। ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁର ଏବଂ ମାତା ସତୀଙ୍କ ପିତା ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ କେବେ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏହାର କାରଣ କ’ଣ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।
କିଏ ରାଜା ଦାଶ ପ୍ରଜାପତି ଥିଲେ
ରାଜା ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ଜଣେ ମହାନ ରାଜା ଥିଲେ। ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମା ମାନସ ପୂତ୍ର ଭାବେ ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ। ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତିଙ୍କ ବିବାହ ଆସ୍କନୀଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିଲା। ସେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପରମ ଭକ୍ତ ଥିଲେ। ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କର ୧୬ ଝିଅ ଥିଲେ। ସାନ ଝିଅର ନାମ ସତୀ ଥିଲା। ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଭାବରେ ପାଇବା ପାଇଁ ସତୀ କଠୋର ତପ କରୁଥିଲେ। ରାଜା ଦକ୍ଷ ଏହାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିଲେ।
Also Read
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଆପଣ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବୋଲ୍ବମ୍ ଯାତ୍ରା କରୁଛନ୍ତି କି; ଜାଣନ୍ତୁ ଏହାର ନିୟମ
ଭୋଳାନାଥଙ୍କୁ କାହିଁକି ଘୃଣା କରୁଥିଲେ ଦକ୍ଷ:
ଯିଏ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ନାମ ନେଉଥିଲା, ରାଜା ଦକ୍ଷ କ୍ରୋଧିତ ହେଉଥିଲେ। ପୌରାଣିକ କଥା ଅନୁଯାୟୀ, ରାଜା ଦକ୍ଷ ଏବଂ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତାର ତିନୋଟି କାରଣ ଅଛି। କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପାଞ୍ଚଟି ମୁଣ୍ଡ ଥିଲା।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ତିନି ମୁଣ୍ଡ ସର୍ବଦା ବେଦ ପାଠ କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଆଉ ଦୁଇ ମୁଣ୍ଡ ବେଦକୁ ଭଲ କିମ୍ବା ଖରାପ କହୁଥିଲେ। ଭଗବାନ ଶିବ ଏହାକୁ ନେଇ ସର୍ବଦା କ୍ରୋଧିତ ହେଉଥିଲେ। ଦିନେ ଏଥିରେ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇ ସେ ବ୍ରହ୍ମାଜୀଙ୍କ ପଞ୍ଚମ ମୁଣ୍ଡ କାଟି ଦେଇଥିଲେ। ପିତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ କାଟିଦେବା କାରଣରୁ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଉପରେ ସବୁବେଳେ କ୍ରୋଧ କରୁଥିଲେ।
ଶିବଙ୍କୁ ସତୀଙ୍କ ଯୋଗ୍ୟ ଭାବୁ ନଥିଲେ ଦକ୍ଷ:
ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ମାତା ପାର୍ବତୀ ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କ ଘରେ ସତୀ ରୂପରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସତୀ ରୂପରେ ମାତା ପାର୍ବତୀ କେବଳ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସତୀଙ୍କ ପିତା ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ଭଗବାନ ଶିବ ସତୀଙ୍କ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ, ଯେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ସତୀଙ୍କ ବିବାହ ପାଇଁ ସ୍ୱୟଂବର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରି ନଥିଲେ।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବା ପାଇଁ କାଉଡିଆମାନେ କାହିଁକି ଦିଅନ୍ତି 'ବୋଲବମ୍' ନାରା
ସତୀ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ମନରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଥିଲେ ଏବଂ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବା ପାଇଁ କଠୋର ତପ କରୁଥିଲେ। ସତୀ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ନାମ ନେଇ ସ୍ୱୟଂବରରେ ପୃଥିବୀ ଉପରେ ଫୁଲମାଳ ପକେଇଦେଲେ। ତା’ପରେ ସ୍ୱୟଂ ଶିବ ସେଠାରେ ପ୍ରକଟ ହୋଇ ସତୀ ଫିଙ୍ଗିଥିବା ଫୁଲମାଳ ଧାରଣ କରିନେଲେ। ଏହା ପରେ ଶିବ ସତୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରି ସେଠାରୁ ଚାଲିଗଲେ। ସତୀ ତାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଶିବଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିବାରୁ ରାଜା ଦକ୍ଷ ତାଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିଲେ।
ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଶିବ ଠିଆ ହୋଇ ନଥିଲେ:
ଲୋକପ୍ରିୟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ଥରେ ଏକ ଯଜ୍ଞ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ଏଠାକୁ ସମସ୍ତ ଦେବଦେବୀ ଆସିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ରାଜା ପ୍ରଜାପତି ଏହି ଯଜ୍ଞରେ ପହଞ୍ଚିଲେ, ସେତେବେଳେ ସମସ୍ତ ଦେବତା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ରାଜାମାନେ ଠିଆ ହୋଇ ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କଲେ। କିନ୍ତୁ ଭଗବାନ ଶିବ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସହ ବସି ରହିଲେ। ଏହା ଦେଖି ରାଜା ଦକ୍ଷ ଏହାକୁ ଅପମାନ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କଲେ ଏବଂ ଶିବଙ୍କ ପ୍ରତି ଅନେକ ଅପମାନଜନକ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର କଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଶିବ ଏବଂ ରାଜା ଦକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଡେନି ବୋଲି କୁହାଯାଏ।