ଆଜିକାଲି ଲୋକମାନେ ମାଆଙ୍କୁ ଷ୍ଟେରିଓଟା‍ଇପ୍ କରିଦେଇଛନ୍ତି; ଜାଭେଦ୍ ଅଖତର୍

ବଲିଉଡ୍‌ ଫିଲ୍ମରେ ଏମିତି ଅନେକ ସଂଳାପ ଅଛି, ଯାହାକୁ ଲୋକମାନେ ନିଜ ନିଜ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ପ୍ରାୟତଃ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି। ଆଜି ମଧ୍ୟ ପୁରୁଣା ଫିଲ୍ମର ସଂଳାପ ବହୁଳ ଭାବରେ କୁହାଯାଏ। ୧୯୭୫ ମସିହାରେ, ହିନ୍ଦୀ ସିନେମା ଇତିହାସରେ ଅନେକ ସଫଳତା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଅନେକ ଫିଲ୍ମ ବକ୍ସ ଅଫିସରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ଏକ ଫିଲ୍ମ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା, ଯାହାର ନାଁ ଥିଲା ‘ଦୀୱାର’।

ଅମିତାଭ ବଚ୍ଚନ, ଶଶି କପୁର, ନୀତୁ ସିଂହ, ନିରୁପା ରାୟ ଏବଂ ପରଭେନ ବାବିଙ୍କ ପରି ଭେଟେରାନ ଅଭିନେତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ ଏହି ଫିଲ୍ମ ବକ୍ସ ଅଫିସରେ ବହୁତ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିଥିଲା। ଫିଲ୍ମରେ ଥିବା ଶଶି କପୁରଙ୍କ ଏକ ସଂଳାପ 'ମେରେ ପାସ୍ ମା ହେ'କୁ ପିଢି ପରେ ପିଢି ପସନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାତାଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାରେ ଲାଗିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ସଂଳାପ ସହିତ ଜାଭେଦ୍ ଅଖତର ମହିଳାଙ୍କ ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ଖୋଲାଖୋଲି କହିଛନ୍ତି।

ନିକଟରେ ‘ମେରେ ପାଶ୍ ମାଆ ହେ’ ସହିତ ସଂଳାପ ତାରକା ଲେଖକ ଜାଭେଦ୍ ଅଖତର କହିଛନ୍ତି ଯେ ମାଆର ଭାବମୂର୍ତ୍ତି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ନାଟକୀୟ ବ୍ୟବହାରକୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଛି। ଏହିପରି ଚରିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିବା ପାଇଁ ସମସାମୟିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

‘ମା’ର ଭାବମୂର୍ତ୍ତି ଆଜି ବି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ’:

ନିକଟରେ ଜାଭେଦ୍ ଅଖତର ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏକ୍ସପ୍ରେସର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କ ସଂଳାପ ସହିତ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଲୋକମାନେ କିପରି ମାଆମାନଙ୍କୁ ଷ୍ଟେରିଓଟାଇପ୍ କରିଦେଇଛନ୍ତି। ବାର୍ତ୍ତାଳାପରେ ଜାଭେଦ ଅଖତର ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ମାଆର ଭାବମୂର୍ତ୍ତି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ନାଟକୀୟ ବ୍ୟବହାରକୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଛି।

ଲୋକମାନେ ମାଆଙ୍କୁ ଷ୍ଟେରିଓଟାଇପ୍ କରିଦେଇଛନ୍ତି:

ଜାଭେଦ ଅଖତର୍ କହିଛନ୍ତି, “ଆଜିର ପିଢି ଘସା-ମଜ୍ଜା କଥାରେ ଥକି ଯାଇଛନ୍ତି। ମା’ ଆଇନଗତ, ଏହା ଆଜି ବି ଏକ ମୁଦ୍ରା କିନ୍ତୁ ଏହାର ଚାରିପାଖରେ ହେଉଥିବା ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ହିଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଯଦି ଆପଣ ଲେଖନ୍ତି, ‘ମା ମୁଁ ତୁମକୁ ପୂଜା କରେ’, ତେବେ ଏହା ଏବେ ଆଉ କାମ କରିବ ନାହିଁ। ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କୁ ମାଆଙ୍କୁ ଏକ ସମସାମୟିକ ଶୈଳୀରେ ଦେଖାଇବାକୁ ପଡିବ। ଏହା ସହିତ ଅଧିକ କିଛି କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ‘ମେରେ ପାଶ୍ ମା ଅଛି’ ଏବେ ବି କାମ କରିପାରେ କାରଣ ଏହା ଏକ ଜଟିଳ ସଂଳାପ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ଲୋକମାନେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ମାଆକୁ ଷ୍ଟେରିଓଟାଇପ୍ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଏତେ ମାତ୍ରା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି ଯେ ଲୋକମାନେ ଏଥିରେ ବିମୁଖ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି।”

ନିଜ ମାଆଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କିନ୍ତୁ ପିଲାମାନଙ୍କର ମାଆଙ୍କ ବିଷୟରେ କ’ଣ:

ଜାଭେଦ୍ ଅଖତର ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ସମାଜରେ ମାଆମାନଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି, ସାଧାରଣତଃ ସେହିଠାରେ ମହିଳାଙ୍କ ପ୍ରତି ଖରାପ ଆଚରଣ କିପରି ପ୍ରଦର୍ଶନ ହେଉଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି, ଯେକୌଣସି ସମାଜରେ ଯେଉଁଠାରେ ମା’ଙ୍କୁ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି, ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ମହିଳାମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ଭଲ ନାହିଁ। ସେମାନେ ଅସୁବିଧାରେ ଅଛନ୍ତି।

‘ମାଆଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯିବା ଉଚିତ୍। କିନ୍ତୁ ସେହି ମହିଳାମାନଙ୍କର କ’ଣ ହେବ ଯାହାଙ୍କୁ ଆପଣ ପୂଜା କରୁନାହାନ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଆପଣଙ୍କ ପତ୍ନୀ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି। ଠିକ ଅଛି, ଲୋକମାନେ ନିଜ ମାଆଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଚିତ୍ କିନ୍ତୁ ପିଲାଙ୍କ ମାଆଙ୍କ ବିଷୟରେ କ’ଣ ହେବ? ଏହା ସବୁ ବକ୍‌ବାସ୍। ସେମାନେ କେବଳ ମାଆଙ୍କ ଉପରେ ଏତେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଯେପରି ଅନ୍ୟ ମହିଳାଙ୍କୁ ଦୁର୍ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ।”