ଭାରତର ଲୌହ ମାନବୀ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆଜି ଜନ୍ମଦିନ। ସେ ୧୯ ନଭେମ୍ବର ୧୯୧୭ ରେ ଆହ୍ଲାବାଦରେ ନେହରୁ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅନେକ ବଡ ବଡ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ, ଯାହା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସର୍ବଦା ସ୍ମରଣ କରାଯାଏ। ତେବେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଲାଗି ରହିଥିଲା। ପ୍ରଶ୍ନ ମଧ୍ୟ ଉଠିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ ଏହା ଠିକ୍ ଥିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
କଂଗ୍ରେସରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସଂଘ ଥିବାବେଳେ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କୁ ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କରାଯାଇଥିଲା। କାରଣ ସଂଘ ଅନୁଭବ କରିଥିଲା ଯେ ଲାଲ ବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଯଦି ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କରାଯାଏ, ତେବେ ତାଙ୍କୁ କାଠ ପୁତଳୀକା କରି ରଖିହେବ ନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ମୋରାରଜୀ ଦେଶାଇଙ୍କୁ ସଂଘ ଦ୍ୱାରା କାଟି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ତତ୍କାଳୀନ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି କାମରାଜ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କରିଥିଲେ କାରଣ ସେ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ନେତା ଜବାହର ଲାଲ ନେହରୁଙ୍କ ଝିଅ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କୁ ଏକ ମୂକ କଣ୍ଡେଇ ଭଳି ଲାଗୁଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପରେ ଇନ୍ଦିରା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ନିଜର ସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଢ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ସମୟ ଆସିଲା, ସେ ଏହି ଶକ୍ତିଶାଳୀ କଂଗ୍ରେସ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ଭାଙ୍ଗି ନିଜେ ଏକ ସମାନ୍ତରାଳ କଂଗ୍ରେସ ଗଠନ କଲେ, ଯାହା ପରେ ପ୍ରକୃତ କଂଗ୍ରେସକୁ ଫେରିଲା।
Also Read
ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମହିଳା ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିଦେଲେ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏହି ଅବସରରେ ସେ ନେଇଥିବା ୫ଟି ବଡ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ଜାଣିନେବା ଯାହା ସେତେବେଳେ ଦେଶକୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା ଆଉ ତାଙ୍କର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଲୌହ ମାନବୀ କରିଦେଲା।
ଖାଦ୍ୟାଭାବକୁ ମୁକାବିଲା –
ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପରେ ଦେଶରେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ସଙ୍କଟ ଦେଖାଦେଇଥିଲା। ଏହାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଇନ୍ଦିରା ଆମେରିକା ଗସ୍ତ ସମୟରେ ଏକ ବଡ ଚୁକ୍ତି କରିଥିଲେ, ଯାହା ଅଧୀନରେ ଆମେରିକାରୁ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ପଠାଯାଇଥିଲା। ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜନ୍ସନ୍ ତୁରନ୍ତ ଭାରତକୁ ୬୭ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ପଠାଇଥିଲେ।
ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକର ଜାତୀୟକରଣ –
ଇନ୍ଦିରା ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନାଟକୀୟ ଢଙ୍ଗରେ ନେଇଥିଲେ। ୧୯୬୬ ମସିହାରେ ଦେଶରେ କେବଳ ୫୦୦ ବ୍ୟାଙ୍କ ଶାଖା ଥିଲା। ଯାହାର ଲାଭ ସାଧାରଣତଃ କେବଳ ଧନୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଜାତୀୟକରଣ ପରେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଲାଭ ପାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲେ। ସେମାନେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ରେ ଟଙ୍କା ଜମା କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, ସେହି ସମୟରେ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି କ୍ଷମତାର କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଏବଂ ମନମୁଖୀ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା।
ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ଭତ୍ତା ବନ୍ଦ କରିବା –
ସ୍ୱାଧୀନତା ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ୫୫୦ରୁ ଅଧିକ ସ୍ୱାଧୀନ ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟ ଭାରତରେ ମିଶ୍ରିତ ହେଲେ ସେତେବେଳେ ତତ୍କାଳୀନ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଭତ୍ତା ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ। ଏହାକୁ ନେହରୁ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତେବେ ସେହି ସମୟର ଗରିବ ଭାରତ ପାଇଁ ଏହି ପରିମାଣ ବହୁତ ଅଧିକ ଥିଲା। ରାଜାମାନଙ୍କର କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ନ ଥିଲା। ୧୯୬୯ ମସିହାରେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ସେହି ଅଧିକାରକୁ ନେଇ ପାଇଁ ଯୁକ୍ତି କରି ସଂସଦରେ ଏହି ଭତ୍ତା ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ।
କଂଗ୍ରେସକୁ ବିଭାଜନ –
୧୯୬୯ ମସିହାରେ କଂଗ୍ରେସ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଏହି ପଦରୁ ବହିଷ୍କାର କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲା। ତା’ପରେ ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ହେଲା ଯେ ଇନ୍ଦିରା ଏକ ସର୍ବଦଳୀୟ ଲଢେଇ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ସେ ବାମ ଦଳର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭି.ଭି ଗିରିଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବାବେଳେ କଂଗ୍ରେସର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପ୍ରାର୍ଥୀ ନୀଲମ ସଞ୍ଜୀବ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ। ଏହା ଉପରେ ଯେତେବେଳେ ସିଣ୍ଡିକେଟ୍ ଇନ୍ଦିରାଙ୍କ ବିରୋଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଦଳରୁ ବହିଷ୍କାର କରିଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଦଳ ଭିତରେ ଏକ ନୂଆ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ।
ସବୁଜ ଏବଂ ଶ୍ୱେତ ବିପ୍ଳବ –
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପରଠାରୁ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଦେଶରେ ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଏବଂ କ୍ଷୀର ଅଭାବ ପରିସ୍ଥିତିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିଲେ। ତା’ପରେ ସେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶକୁ ନିଜ ଗୋଡରେ ଠିଆ ହେବା ନେଇ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ପଦକ୍ଷେପରେ ଖୁବ ଆକର୍ଷଣୀତ କାମ କରିଥିଲେ। କୃଷିରେ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନର କୌଶଳର ଉନ୍ନତି, ତୃଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ନୂତନ ପ୍ରକାରର ମଞ୍ଜି ବ୍ୟବହାର ଆରମ୍ଭ କରିବା ସହିତ ସେ କୃଷି ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ବିଦେଶରୁ କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ଡକାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରୁ ଦେଶ ବହୁ ଉପକୃତ ହୋଇଥିଲା।