ଦ୍ରୌପଦୀ ମୋର ପ୍ରକୃତ ନାଁ ନୁହେଁ; ଏମିତି କାହିଁକି କହିଲେ ମ୍ୟାଡମ ମୁର୍ମୁ

ଦେଶର ୧୫ ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହୋଇଛନ୍ତି ଓଡିଆ ଆଦିବାସୀ ଝିଅ ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ। ଏହି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପଦ ଅଳଙ୍କୃତ କରିବାରେ ମୁର୍ମୁ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ଆଦିବାସୀ। ଏକ ନ୍ୟୁଜ୍ ଏଜେନ୍ସିର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦ୍ରୌପଦୀ ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ନାମ ନୁହେଁ। ତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ 'ମହାଭାରତ' ଚରିତ୍ରର ନାମରେ ତାଙ୍କୁ ନାମିତ କରିଥିଲେ। ନିକଟରେ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ମୁର୍ମୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସାନ୍ତାଳି ନାମ ହେଉଛି 'ପୁତୀ', ଯାହାକୁ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକ ଦ୍ରୌପଦୀ ରୂପେ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲେ।

ମୁର୍ମୁ କହିଥିଲେ, “ଦ୍ରୌପଦୀ ମୋର ପ୍ରକୃତ ନାମ ନୁହେଁ। ମୋର ଏହି ନାମ ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାର ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ଦେଇଥିଲେ, ଯିଏ ମୋ ଜନ୍ମ ଜିଲ୍ଲା ମୟୂରଭଞ୍ଜର ନଥିଲେ।” ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଦିବାସୀ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ଶିକ୍ଷକମାନେ ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ବାଲେସୋର କିମ୍ବା କଟକରୁ ଯାଉଥିଲେ।

ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ପଚରାଯାଇଥିଲା ଯେ ତାଙ୍କ ନାମ ଦ୍ରୌପଦୀ କାହିଁକି ରଖାଯାଇଛି, ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ମୋର ପୁରୁଣା ନାମ ପସନ୍ଦ ନଥିଲା। ଏନେଇ ଭଲ ପାଇଁ ସେ ଏହାକୁ ବଦଳାଦେଲେ।” ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମୁର୍ମୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସାନ୍ତାଳୀ ସଂସ୍କୃତିରେ ନାମଗୁଡ଼ିକ ପିଢି ପରେ ପିଢି ଆଗକୁ ଯାଇଥାଏ।

ସେ କହିଥିଲେ, “ଯଦି କୌଣସି ଝିଅ ଜନ୍ମ ହୁଏ, ତେବେ ତା’ ନାଁ ଜେଜେମା’ଙ୍କର ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ଯଦି କୌଣସି ପୁଅ ଜନ୍ମ ହୁଏ, ତେବେ ସେ ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପାଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ ହୁଏ।” ସ୍କୁଲ୍‌ ଏବଂ କଲେଜରେ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କ ଉପନାମ ଟୁଡୁ ଥିଲା। ସେ ଜଣେ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ଅଧିକାରୀ ଶ୍ୟାମ ଚରଣ ମୁର୍ମୁଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପରେ ଉପନାମ ମୁର୍ମୁ ହୋଇଥିଲା।

ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପଦବୀକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହେବାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ରାଜନୀତିରେ ମହିଳାଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ ନିଜ ବିଚାର ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ, “ପୁରୁଷ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରାଜନୀତିରେ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ସଂରକ୍ଷଣ ରହିବା ଉଚିତ୍। ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନେ ଏହି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବଦଳାଇ ପାରିବେ, କାରଣ ସେମାନେ ହିଁ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୟନ କରନ୍ତି ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଟିକେଟ୍ ବଣ୍ଟନ କରନ୍ତି।”

୧୮ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୦ରେ ଦେଇଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ତାଙ୍କର ୨୫ ବର୍ଷର ବଡ ପୁଅ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଦ୍ରୌପଦୀ ତାଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ବାଣ୍ଟିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, “ମୋ ପୁଅର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମୁଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲି। ମୁଁ ଦୁଇ ମାସ ଧରି ଚାପରେ ଥିଲି। ମୁଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଭେଟିବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲି ଆଉ ଘରେ ରହୁଥିଲି। ପରେ ମୁଁ ଇଶ୍ୱରୀୟ ପ୍ରଜାପତି ବ୍ରହ୍ମା କୁମାରୀଙ୍କର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇ ଯୋଗ ଅଭ୍ୟାସ କଲି ଏବଂ ଧ୍ୟାନ କଲି।”

ଭାରତର ୧୫ତମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସାନପୁଅ ସିପୁନ୍ ମଧ୍ୟ ୨୦୧୩ରେ ଏକ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ତାଙ୍କ ଭାଇ ଏବଂ ମାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ମୁର୍ମୁ କହିଥିଲେ, “ମୋ ଜୀବନରେ ସୁନାମି ଆସିଥିଲା। ଛଅ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୋ ପରିବାରର ତିନିଜଣ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା।”

ମୁର୍ମୁଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଶ୍ୟାମ ଚରଣ ମଧ୍ୟ ୨୦୧୪ରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, “ଏମିତି ଏକ ସମୟ ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଭାବୁଥିଲି ଯେ ମୋର ଜୀବନ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଚାଲିଯାଇ ପାରେ...”। ତେବେ ଏସବୁ ପରିସ୍ଥିତି ଭିତରେ ମ୍ୟାଡମ ଦୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ କହିଛନ୍ତି ଜୀବନରେ ଦୁଃଖ ଏବଂ ସୁଖର ନିଜ ନିଜର ସ୍ଥାନ ଅଛି। ଜୀବନ ଜିଇବାକୁ ହେଲେ ଏସବୁ ଶିଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ।