ମନ୍ଦିରର ଖମ୍ବରୁ ଆସୁଛି ସଂଗୀତର ଶବ୍ଦ

ଭାରତର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଐତିହାସିକ ମନ୍ଦିର ତାଲିକାରେ ରହିଛି କର୍ଣ୍ଣାଟକର ହାମ୍ପିରେ ଅବସ୍ଥିତ ବିରୁପାକ୍ଷ ମନ୍ଦିର। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ହାମ୍ପି ହେଉଛି ରାମାୟଣ ସମୟର କିଷ୍କିନ୍ଧା। ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ବିରପାକ୍ଷ ରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ୟୁନେସ୍କୋର ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ମନ୍ଦିରର ଅନେକ ବିଶେଷତା ରହିଥିବା ବେଳେ ଏହାର ରହସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ବ୍ରିଟିଶମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ମନ୍ଦିରର ରହସ୍ୟକୁ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଏ ଦିଗରେ ସଫଳ ହୋଇ ପାରି ନଥିଲେ।

ଭଗବାନ ବିରୁପାକ୍ଷ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଦେବୀ ପମ୍ପାଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଏହି ମନ୍ଦିରର ବିଶେଷତ୍ୱ ​​ହେଉଛି ଯେ ଏଠାରେ ଥିବା ଶିବଲିଙ୍ଗ ଦକ୍ଷିଣକୁ ଝୁଙ୍କି ରହିଛି। ଏହାର ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ଯେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ଠାରୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟ ପ୍ରାପ୍ତ ନେଇ ରାବଣ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିଲା। ଏହା ପରେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁ ଶଙ୍କର ପ୍ରକଟ ହେଲେ, ରାବଣ ତାଙ୍କୁ ଲଙ୍କାରେ ଶିବଲିଙ୍ଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲା।

ରାବଣର ବାରମ୍ବାର ପ୍ରାର୍ଥନା ପରେ ଭଗବାନ ଶିବ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ତାଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଏକ ସର୍ତ୍ତ ରଖିଥିଲେ। ସର୍ତ୍ତ ଥିଲା ଯେ ଲଙ୍କାକୁ ନିଆଯିବାବେଳେ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ଭୂମିରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ରାବଣ ଶିବଲିଙ୍ଗ ନେଇ ଲଙ୍କା ଯାଉଥିବା ବେଳେ ରାସ୍ତାରେ ସେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଧରିବାକୁ ଦେଇଥିଲା। ଶିବଲିଙ୍ଗର ଓଜନ ଏତେ ଥିଲା ଯେ ଏହାକୁ ସମ୍ଭାଳି ନ ପାରି ସେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭୂମିରେ ରଖିଦେଇଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ଏହି ଶିବଲିଙ୍ଗ ଏଠାରେ ରହିଗଲା ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ଚେଷ୍ଟା ପରେ ମଧ୍ୟ ଘୁଞ୍ଚିଲା ନାହିଁ।

ସେହି ଘଟଣାର ଏକ ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ବିରୁପାକ୍ଷ ମନ୍ଦିରର କାନ୍ଥରେ ତିଆରି କରାଯାଇଛି। ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ରାବଣ ପୁନର୍ବାର ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ଉଠାଇବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ଶଙ୍କରଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି, କିନ୍ତୁ ଭଗବାନ ଶିବ ମନାକରି ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହା ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ରହିବାକୁ ବହୁତ ବଡ ମନେ କରି କ୍ଷୀରସାଗରକୁ ଫେରିଗଲେ।

କୁହାଯାଏ ଏହି ମନ୍ଦିର ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା। ଦ୍ରାବିଡ଼ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶୈଳୀରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ମନ୍ଦିରର ଗୋପୁରମ ୫୦୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୫୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚ। ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଦେବୀ ପମ୍ପାଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଏଠାରେ ଅନେକ ଛୋଟ ମନ୍ଦିର ଅଛି। ବିକ୍ରମଦିତ୍ୟ ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଣୀ ଲୋକମାହ ଦେବୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିରୁପାକ୍ଷ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ପମ୍ପାବତୀ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।|

ତେବେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ସବୁଠାରୁ ବଡ ରହସ୍ୟ ହେଉଛି ମନ୍ଦିରର କିଛି ସ୍ତମ୍ଭରୁ ସଂଗୀତର ଶବ୍ଦ ଆସିଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ସେଗୁଡିକୁ ସଂଗୀତ ସ୍ତମ୍ଭ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ସଂଗୀତ କିପରି ବାହାରୁଥିଲା ଏହାର ରହସ୍ୟ ଜାଣିବା ନେଇ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ ସେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ସ୍ତମ୍ଭକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲେ। ଏହାପରେ ସେମାନେ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ସ୍ତମ୍ଭଗୁଡ଼ିକ ଭିତରରୁ ଖାଲି ଥିଲା ଏବଂ ଏଥିରେ କିଛି ନ ଥିଲା। ତେବେ ଏହାର ରହସ୍ୟ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ ଖୋଲି ପାରିନି।