Sital Sasthi: କେବେ ଓ କାହିଁକି ପାଳନ ହୁଏ ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ? କେଉଁଠୁ ହୋଇଥିଲା ଆରମ୍ଭ, ଜାଣନ୍ତୁ...

ଓଡ଼ିଆ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର୍ ଅନୁସାରେ ଜ୍ୟୈଷ୍ଠ ମାସ ଶୁକ୍ଳ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ମା' ପାର୍ବତୀ ଓ ଶିବ ଶଙ୍କରଙ୍କର ବିବାହ ଉତ୍ସବ ହୁଏ ଏବଂ ତା’ପରଦିନ ଅର୍ଥାତ ଷଷ୍ଠୀ ତିଥିରେ ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ପାଳନ କରାଯାଏ। ସପ୍ତାହ ବ୍ୟାପୀ ପାଳନ ହେଉଥିବା ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପର୍ବ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ବିବାହକୁ ଆଲୋକିତ କରିଥାଏ।

ତେବେ ଏହି ଯାତ୍ରା କେବେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ସେ ସଂପର୍କିତ କୌଣସି ନଥିପତ୍ର ନାହିଁ। ତେବେ ୧୭୬୨ ମସିହାରେ ବାଲୁଙ୍କେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ନେଇ ଏକ ଏତଲା ଦାଏର ହୋଇଥିଲା। ମନ୍ଦିରର ପୂଜାରୀ ଚେରେଙ୍ଗା ମାଳୀ କୋର୍ଟରେ ଦେଇଥିବା ବୟାନ, ଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ସଂପର୍କରେ ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ଲିପିବଦ୍ଧ ଦଲିଲ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଶିବ-ପାର୍ବତୀଙ୍କ ମିଳନକୁ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ ?

ଚେରେଙ୍ଗା ମାଳୀ କୋର୍ଟରେ ବୟାନ ଦେଇଥିଲା ଯେ “ଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା କେବେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ମୁଁ ଜାଣିନି। ମୋ ଅଜା, ପଣଅଜା କହୁଥିଲେ ଏହି ଯାତ୍ରା ବହୁ ଆଗରୁ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି।” ଚେରେଙ୍ଗାମାଳୀଙ୍କର ଏହି ବୟାନ ଅନୁସାରେ ୧୭୬୨ର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏଥିରୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଯେ ୪୦୦ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହେଲା ସମ୍ବଲପୁର ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ଯାତ୍ରା ହୋଇଆସୁଛି

ଏହି ଯାତ୍ରାର କେତେକ ଅଜଣା କଥା:

• ଏହି ପର୍ବ ପାଳନ କରୁଥିବା ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଭଗବାନ ଶିବ ଗ୍ରୀଷ୍ମର ପ୍ରବଳ ଉତ୍ତାପକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରୁଥିବାବେଳେ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀ ପ୍ରଥମ ବର୍ଷାର ପ୍ରତୀକ ଅଟନ୍ତି।
• ଏହି ପବିତ୍ର ଏବଂ ମହାନ ବିବାହ ଉତ୍ତମ ମୌସୁମୀର ଆଗମନ ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଏ।
• ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ ହେଉଛି ଏମିତି ଏକ ପର୍ବ ଯେଉଁଥିରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ଦୁଇ ପରିବାର ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବୈବାହିକ ରୀତିନୀତିରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି।
• ବିବାହ ସମାରୋହ ପରେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ଏକ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ସହର ପରିକ୍ରମା କରାଯାଏ।

କିପରି ହୁଏ ପାଳନ:

ଏହି ପର୍ବ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ବଡ ମହୋତ୍ସବ ଆକାରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର କଳାକାର ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଉତ୍ସବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ସମ୍ବଲପୁର ମହୋତ୍ସବ, ଯାହା ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସମଗ୍ର ଭାରତ ତଥା ବିଦେଶରୁ ହଜାର ହଜାର ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ।

ଏହି ମହୋତ୍ସବରେ ଓଡିଶା ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରୁ କଳାକାରମାନେ ଭାଗ ନେଇଥାନ୍ତି। ଲୋକ ସଂଗୀତ, ନୃତ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏହି ମହୋତ୍ସବର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହୋଇଥାଏ।