୨୦୨୩ର ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୪୦ କୋଟି ପାଖାପାଖି। ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ ଏବଂ ଅଧିକ ଜନବହୁଳ ଦେଶ। ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କେବଳ ଚୀନ୍ ପଛରେ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ଏହା ଚାଇନାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିପାରେ ବୋଲି ପୂର୍ବାନୁମାନ କରାଯାଇଛି।
ଏହି କାରଣରୁ ହେଉଥିବା ଗୁରୁତର ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୧ ଜୁଲାଇରେ ‘ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିବସ ଆମକୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଜଡିତ ଆହ୍ୱାନ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଏ। ଏହି ଦିନ ଆମକୁ ମନେପକାଇ ଦିଏ ଯେ ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପରିବାର ଯୋଜନା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ହୁ ହୁ ହୋଇ ବଢ଼ୁଛି ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା; ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ପଡ଼ିବ କି ପ୍ରଭାବ..
Also Read
ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଜନସଂଖ୍ୟା ବିସ୍ଫୋରଣ, ପରିବାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଯୋଜନା, ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ମାତୃସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ମାନବିକ ଅଧିକାର ସହ ଜଡିତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏହି ଦିନର ଇତିହାସ ଏବଂ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଜାଣିବା।
ଇତିହାସ:
୧୯୮୯ରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (UNDP) ଦ୍ୱାରା ‘ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ’ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୮୭ ସୁଦ୍ଧା ବିଶ୍ୱର ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୫୦୦ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚି ସାରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ନେଇ ଦେଶମାନେ ଚିନ୍ତିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ।
ଏହି ଐତିହାସିକ ଘଟଣା ଦ୍ରୁତଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଏହାର ଆନୁସଙ୍ଗିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱ ସମୁଦାୟର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲା। ଏହା ପରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ୧୧ ଜୁଲାଇକୁ ‘ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ’ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲା।
କ’ଣ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:
ପରିବାର ନିୟୋଜନ – ‘ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ’ର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଲୋକଙ୍କୁ ପରିବାର ନିୟୋଜନ ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା। ସଠିକ୍ ସୂଚନା ଏବଂ ସମ୍ବଳର ସାହାଯ୍ୟରେ ଲୋକମାନେ ନିଜ ପରିବାରକୁ ଯୋଜନା କରିପାରିବେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରିବେ।
ଜନସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ – ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଅନେକ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯେପରିକି ସମ୍ବଳ ହ୍ରାସ, ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ ଜୀବନଧାରଣ ମାନ ହ୍ରାସ। ଏହି ଦିନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ଏବଂ ସମାଧାନର ଉପାୟ ଜଣାଇବା।
ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ – ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପରିବାର ନିୟୋଜନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମହିଳାମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ଏହି ଦିନ ମହିଳାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା – ‘ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ’ର ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମାତୃସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ନବଜାତ ଶିଶୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା। ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ସାହାଯ୍ୟରେ ମାତୃ ଓ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରେ।
ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ:
ଚିକିତ୍ସା ସେବାରେ ବୃଦ୍ଧି, କମ୍ ବୟସରେ ବିବାହ, ନିମ୍ନ ସାକ୍ଷରତା, ପରିବାର ନିୟୋଜନ ପ୍ରତି ନକରାତ୍ମକ ଭାବ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଏବଂ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିରୋଧାଭାସ ଇତ୍ୟାଦି ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି।