UNICEF Day 2023: ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ୫ ଅଧିକାର

ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୧ ଡିସେମ୍ବରରେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ‘ୟୁନିସେଫ୍ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶିଶୁ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପାଣ୍ଠିକୁ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଅଧିକାର, ସୁରକ୍ଷା ତଥା ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା, ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ କିପରି ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ।

ଆଜି ୟୁନିସେଫ ସାରା ବିଶ୍ୱର ପାଖାପାଖି ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶରେ ଶିଶୁ ଏବଂ କିଶୋରମାନଙ୍କୁ ହିଂସା ଏବଂ ଶୋଷଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ମଧ୍ୟ ପୂରଣ କରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହାର ଇତିହାସ, ମହତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ଭାରତରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ।

ମହତ୍ତ୍ୱ:

ଶିଶୁମାନଙ୍କର ନିରନ୍ତର ବିକାଶ ଦିଗରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ୟୁନିସେଫ୍ ଦିବସ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। କୋଭିଡ ୧୯ର ସଂକ୍ରମଣ ସମୟରେ ୟୁନିସେଫ୍‌ର ଭୂମିକା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଟିକା ଯୋଗାଇବାରେ ୟୁନିସେଫ୍‌ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଆଗରେ ଥିଲା। ୟୁନିସେଫ୍ ଦିବସର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା, ଖାଦ୍ୟ, ଟୀକାକରଣ, କ୍ୟାଟରିଂ, ପରିମଳ, ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ରୋକିବା ଏବଂ ମା’ ଏବଂ ଶିଶୁଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆବଶ୍ୟକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା।

ଇତିହାସ:

ୟୁନିସେଫ୍‌ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶିଶୁ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପାଣ୍ଠି (UNICEF)। ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ପରେ ସାରା ଦେଶରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଏହି ଦିନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ୟୁନିସେଫ୍ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଏଜେନ୍ସି ହେଲା।

୧୧ଡିସେମ୍ବର ୧୯୪୬ରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ସଭା ୟୁନିସେଫ ପାଇଁ ଏହି ବିଶେଷ ଦିନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା। ସେହିଦିନ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶରେ ଶିଶୁ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ୟୁନିସେଫର ଆଦେଶ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୩ରେ ଏହା ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଗଲା।

ଭାରତରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଧିକାର:

ସମାନତା ଅଧିକାର -

ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୪ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଆଇନ ଆଗରେ ସମାନ ଏବଂ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସମାନ ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଏ। ଯେହେତୁ ପିଲାମାନେ ଭବିଷ୍ୟତର କର୍ଣ୍ଣଧାର, ଏହି ଅଧିକାର ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ।

ଭେଦଭାବ ବିରୋଧୀ ଅଧିକାର –

ଧାରା ୧୫ (୩) ଅନୁଯାୟୀ, ମହିଳା ଏବଂ ଶିଶୁଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟ ପକ୍ଷରୁ ରୋକ୍ ଲଗାଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।

ଜୀବନର ଅଧିକାର –

ଧାରା ୨୧ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଜୀବନ, ​​ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ଅଧିକାର ଅଛି। ଏହା ଅଧୀନରେ, ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଉଚିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ହକଦାର।

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ଅଧିକାର –

ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୧ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିଶୁଙ୍କର ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଯାପନ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଏଥିରେ ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି ସଂକ୍ରମଣ, ବିଶୁଦ୍ଧ ପାନୀୟ ଜଳର ଅଭାବ, ଉପଯୁକ୍ତ ପରିମଳ ଏବଂ ଅନାହାର ଭଳି ସମସ୍ୟା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

ଶିକ୍ଷାଗତ ଅଧିକାର –

ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୧A ଅନୁଯାୟୀ, ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲା ମାଗଣା ଏବଂ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଅଧିକାର ପାଇଛନ୍ତି। ଧାରା ୪୫ ଅନୁଯାୟୀ, ୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ସମସ୍ତ ପିଲାଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଯତ୍ନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଉଚିତ।