International Customs Day 2025: ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତିରେ କିପରି ସହଯୋଗ କରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ସୁଗମ କରିବାରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଅଧିକାରୀ ଓ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି। ଏନେଇ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୨୬ ଜାନୁଆରୀରେ ‘ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଦିବସ’ ପାଳନ ହୁଏ ଏବଂ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମକୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଏ।

ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ସଂଗଠନ (WCO) ୧୯୮୩ ରେ ଏହି ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏହି ବିଶେଷ ଦିନର ଇତିହାସକୁ ଜାଣିବା ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସାୟ ଜଗତ ପାଇଁ ଏହା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତାହା ବୁଝିବା।

ସୀମା ଶୁଳ୍କ କ’ଣ:

ଆମେ ଇତିହାସକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ଆସନ୍ତୁ ପ୍ରଥମେ ବୁଝିବା ପ୍ରଥା-ପରମ୍ପରା କ’ଣ? ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶର ନିଜସ୍ୱ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ପ୍ରାଧିକରଣ ରହିଛି, ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଯାହା ଶୁଳ୍କ ସଂଗ୍ରହ କରିବ ଏବଂ ଦେଶ ଭିତରକୁ ଓ ବାହାରକୁ ଯିବା ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ପାଇଁ ଦାୟୀ ରହିବ । ଏହି ସମସ୍ତ ନିୟମ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଆସେ। WCO, ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସଂଗଠନ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟରେ ଜଡିତ ଏହି ସୀମା ଶୁଳ୍କ ପ୍ରଶାସନର ତଦାରଖ କରେ।

ଇତିହାସ:

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଦିବସର ବିଚାର ୧୯୫୨ ମସିହାରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ସହଯୋଗ ପରିଷଦ (CCC)ର ଗଠନରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ପରିଷଦର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା। CCC ର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ ୨୬ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୩ ରେ ବସିଥିଲା ଏବଂ ଏହିଠାରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଦିବସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। CCC ଶେଷରେ ୧୯୯୪ ରେ ବେଲ୍‌ଜିୟମର ବ୍ରୁସେଲ୍ସରେ ଅବସ୍ଥିତ ବିଶ୍ୱ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ସଂଗଠନ (WCO) ହୋଇଗଲା।

ଥିମ୍:

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିମ୍‌କୁ ନେଇ ‘ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏହାର ଥିମ୍ ହେଉଛି “ଦକ୍ଷତା, ସୁରକ୍ଷା ଓ ସମୃଦ୍ଧି ପ୍ରତି ନିଜର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା”।

ସହଯୋଗ:

ଆରମ୍ଭରୁ, WCO ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ତାହାର ମାନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ବିଶ୍ୱର ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରି ସୀମା ଶୁଳ୍କ ସିଷ୍ଟମ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀ ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ପାଦକୁ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସଂଗଠନ ଏକ ସିଷ୍ଟମ ମଧ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରେ। ଏହାଛଡା WCO ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ, ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିବା ନିୟମକୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଅନୁସରଣ କରୁ।