ଡକ୍ଟର ଭୀମରାଓ ରାମଜୀ ଆମ୍ବେଦକର, ଯାହାଙ୍କୁ ଆମେ ବି. ଆର୍. ଆମ୍ବେଦକର, ବାବା ସାହେବ, ଭୀମରାଓ କିମ୍ବା ଆମ୍ବେଦକର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜାଣୁ। ଭୀମ ରାଓ ଆମ୍ବେଦକର ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ସ୍ଥପତି ଥିଲେ। ଏହି ମହାପୁରୁଷଙ୍କର ୦୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୫୬ରେ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ତେଣୁ, ଏହି ଦିନ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କର ପୁଣ୍ୟତିଥି ସହିତ ମହାପରିନିର୍ବାଣ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବାର୍ଷିକୀରେ ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ। ଆମ୍ବେଦକର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରାଜନେତା ତଥା ବିଶିଷ୍ଟ ଆଇନଜୀବୀ ଥିଲେ, ଯିଏ ସମାଜରୁ ଜାତିଗତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ତଥା ସାମାଜିକ ଅନ୍ୟାୟ ହଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିରେ ନିଜର ସକ୍ରିୟ ଯୋଗଦାନ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ।
Also Read
ଭୀମରାଓଙ୍କ ସମସ୍ତ ଉଦ୍ୟମ ଦ୍ୱାରା ଦେଶ ପାଇଁ କରାଯାଇଥିବା ଏହି କାମ ଏବଂ ଅବଦାନ ବିଷୟରେ ହୁଏତ ଅନେକ ଲୋକ ଅବଗତ ଥାଇପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବାର୍ଷିକୀରେ, ଭୀମରାଓଙ୍କ ଜୀବନ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଏପରି ଜିନିଷ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ଯାହା ହୁଏତ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ।
- ଆମ୍ବେଦକର ୧୪ ଏପ୍ରିଲ ୧୮୯୧ରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ମହୁରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ ବାପାମାଆ ଭୀମାବାଇ ସକପାଲ ଏବଂ ରାମଜୀଙ୍କ ୧୪ତମ ସନ୍ତାନ ଥିଲେ। ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ସହାୟତାରେ ସେ ତାଙ୍କର ଉପନାମ ସକପାଲରୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି 'ଆମ୍ବେଦକର' ରଖିଥିଲେ।
- ଆମ୍ବେଦକର ପିଲାଦିନରୁ ଜାତି ଭେଦଭାବ ଦେଖିଥିଲେ ଏବଂ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ସେନାରୁ ଅବସର ନେବା ପରେ ତାଙ୍କ ବାପା ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସତ୍ତାରକୁ ଆସି ଏଠାରେ ବସବାସ କରିଥିଲେ। ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ଏଠାରେ ଏକ ସ୍ଥାନୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ ଜାତି ବୋଲି କହି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଏକ କୋଣରେ ବସିବାକୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
- ଏପରିକି ଶିକ୍ଷକମାନେ ତାଙ୍କର କପି ମଧ୍ୟ ଛୁଁ ନ ଥିଲେ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆମ୍ବେଦକର ପିଲାଦିନରୁ ଉଚ୍ଚ-ନିଚ୍ଚ ଏବଂ ଛୁଆଁ-ଅଛୁଆଁ ମଧ୍ୟରେ ଭେଦଭାବ ଦେଖିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ ଅଧ୍ୟୟନ ଜାରି ରଖିଥିଲେ। ସେ ଅଧିକ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଆମେରିକା ଯାଇଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ଲଣ୍ଡନ ଯାଇ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଜଣେ ବାରିଷ୍ଟର ହୋଇଥିଲେ।
- ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଯେତେବେଳେ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ କ୍ୟାବିନେଟ୍ରେ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ସାମିଲ୍ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ଆମ୍ବେଦକର ଭାରତର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନର ଡ୍ରାଫ୍ଟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ୨୬ ନଭେମ୍ବର ୧୯୪୯ରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା।
- ଆମ୍ବେଦକର ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମକୁ ନେଇ ଏକ ପୁସ୍ତକ ‘ବୁଦ୍ଧ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଧର୍ମ’ ଲେଖିଥିଲେ। ଯଦିଓ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏହି ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା, ପୁସ୍ତକ ଲେଖିବା ପରେ ସେ ନିଜେ ୧୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୬ରେ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଡିଗ୍ରୀ:
ଲଣ୍ଡନରେ ପଢିବା ସମୟରେ ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି ଶେଷ ହେବା ପରେ ସେ ଘରକୁ ଫେରି ମୁମ୍ବାଇର ସିଡନମ୍ କଲେଜରେ ପ୍ରଫେସର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ୧୯୨୩ ମସିହାରେ ସେ ଏକ ଗବେଷଣାକୁ ଶେଷ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଲଣ୍ଡନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଡକ୍ଟର ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ ଡିଗ୍ରୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ ୧୯୨୭ ମସିହାରେ ଆମ୍ବେଦକର କଲମ୍ବିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ପିଏଚ୍ଡି ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ।
କ୍ୟାରିୟର୍:
ବାବା ସାହେବ ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଜାତିଭେଦ ଏବଂ ଅସମାନତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସମାନ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଲଢେଇ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ଆମ୍ବେଦକର ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ପାଇଁ ଦାବି କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁମୋଦନ କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏହା ଚାହୁଁ ନଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧୀ ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ ଆମରଣ ଅନଶନ କଲେ, ସେତେବେଳେ ଆମ୍ବେଦକର ତାଙ୍କ ଦାବି ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିନେଲେ।
ସଫଳତା:
ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଜୀବନର କଥା କହିଲେ ସେ ଲେବର ପାର୍ଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ। ସମ୍ବିଧାନ କମିଟିର ସଭାପତି ଥିଲେ। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ। ପରେ ବମ୍ବେ ଉତ୍ତର ଆସନରୁ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ପରାଜୟର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ବାବା ସାହେବ ଦୁଇଥର ରାଜ୍ୟସଭାରୁ ସାଂସଦ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ।
୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୫୬ ରେ ଡକ୍ଟର ଭୀମରାଓ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ୧୯୯୦ ମସିହାରେ ବାବା ସାହେବଙ୍କୁ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।