What Is The First Organ: ଗର୍ଭରେ ଆପଣଙ୍କ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରଥମେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା ? ଜାଣନ୍ତୁ କେଉଁ ସପ୍ତାହରେ କଣ ବିକଶିତ ହୁଏ

ଯେତେବେଳେ ଗର୍ଭରେ ଏକ ନୂଆ ଜୀବନ ଆକାର ନିଏ, ତାହା ଏକ ଚମତ୍କାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ହୋଇଥାଏ। ଏକ ଛୋଟ କୋଷ ସମୂହରୁ ମଣିଷ ହେବାର ଯାତ୍ରା ବିଜ୍ଞାନର ସବୁଠାରୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। କିନ୍ତୁ, ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ଯେତେବେଳେ ଭ୍ରୁଣ ଗଠନ ହୁଏ, ସେଥିରେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ବିକଶିତ ହୁଏ? ତାହା କ’ଣ ହୃଦୟ ନା ମସ୍ତିଷ୍କ? ନା ଅନ୍ୟ କିଛି? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର କେବଳ ରୋଚକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଆମକୁ ଜୀବନର ମୌଳିକ ଗଠନକୁ ବୁଝିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଭ୍ରୁଣରେ ପ୍ରଥମେ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ ଗଠନ ହୁଏ ଓ କାହିଁକି।

ଭ୍ରୁଣରେ ପ୍ରଥମେ ବିକଶିତ ହେଉଥିବା ଅଙ୍ଗ ହେଉଛି ମସ୍ତିଷ୍କ। ଗର୍ଭଧାରଣର ପ୍ରାୟ ତୃତୀୟ ସପ୍ତାହରେ ଭ୍ରୁଣର ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ର (nervous system) ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରଥମେ ନ୍ୟୁରାଲ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ଗଠନ ହୁଏ। ଏହି ନ୍ୟୁରାଲ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ପରେ ମସ୍ତିଷ୍କ ଓ ମେରୁଦଣ୍ଡ (Spinal cord) ରେ ପରିଣତ ହୁଏ।

କାହିଁକି ପ୍ରଥମେ ମସ୍ତିଷ୍କ ଗଠନ ହୁଏ?

•    ଜୀବନର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା: ମସ୍ତିଷ୍କ ଶରୀରର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ, ହୃଦୟର ସ୍ପନ୍ଦନରୁ ନିଃଶ୍ୱାସ ନେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
•    ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ରର ଭିତ୍ତି: ମସ୍ତିଷ୍କ ସହିତ ମେରୁଦଣ୍ଡ ମଧ୍ୟ ଗଠନ ହୁଏ, ଯାହା ସାରା ଶରୀରକୁ ସଙ୍କେତ ପଠାଇବାର କାମ କରେ।
•    ଅନ୍ୟ ଅଙ୍ଗର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ: ଅନ୍ୟ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କର ବୃଦ୍ଧି ମସ୍ତିଷ୍କ ଓ ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ରର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ।

ହୃଦୟ କେବେ ଗଠନ ହୁଏ? 

ହୃଦୟ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ଗଠନ ହୁଏ, ପ୍ରାୟ ତୃତୀୟରୁ ଚତୁର୍ଥ ସପ୍ତାହରେ। ହୃଦୟ ହେଉଛି ଭ୍ରୁଣର ପ୍ରଥମ ଅଙ୍ଗ ଯାହା ସ୍ପନ୍ଦନ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ବିକାଶ ମସ୍ତିଷ୍କ ପରେ ହୁଏ। ହୃଦୟର ସ୍ପନ୍ଦନ ଗର୍ଭଧାରଣର ୨୨ ତମ ଦିନ ପାଖାପାଖି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, ଯାହା ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡରେ ଦେଖାଯାଏ।

ଭ୍ରୁଣର ବୃଦ୍ଧିର ମୁଖ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟଗୁଡ଼ିକ

•    ପ୍ରଥମ ସପ୍ତାହ: ଭ୍ରୁଣ କୋଷମାନଙ୍କରେ ବିଭାଜିତ ହୁଏ ଓ ଗର୍ଭାଶୟର ଦେହରେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୁଏ।
•    ତୃତୀୟ ସପ୍ତାହ: ନ୍ୟୁରାଲ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ ଗଠନ ହୁଏ, ମସ୍ତିଷ୍କ ଓ ମେରୁଦଣ୍ଡର ଆରମ୍ଭ।
•    ଚତୁର୍ଥ ସପ୍ତାହ: ହୃଦୟ ଗଠନ ହୁଏ ଓ ସ୍ପନ୍ଦନ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।
•    ପଞ୍ଚମରୁ ଅଷ୍ଟମ ସପ୍ତାହ: ଆଖି, କାନ, ହାତ-ଗୋଡ଼ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କର ବିକାଶ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।

ଭ୍ରୁଣରେ ପ୍ରଥମେ ମସ୍ତିଷ୍କ ବିକଶିତ ହୁଏ, ଯାହା ଜୀବନର ଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରେ। ଏହା ପରେ ହୃଦୟ ଓ ତା’ପରେ ଅନ୍ୟ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କର ବିକାଶ ହୁଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ମଣିଷର ଶରୀର କେତେ ନିଖୁଣ ଓ ସନ୍ତୁଳିତ ଭାବରେ ଗଠନ ହୁଏ।