ଉପରିଚର ନାମରେ ଜଣେ ରାଜା ଥରେ ମୃଗୟାରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ବୁଲୁ ବୁଲୁ କ୍ଲାନ୍ତ ହେଇ ବିଶ୍ରାମ ପାଇଁ ଗଛ ଛାଇରେ ବସିଥାନ୍ତି । ରାଜା ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ହେଲା ଗିରୀକା । ନିର୍ଜନ ଜଙ୍ଗଲରେ ରାଜାଙ୍କର ହଠାତ୍ ଆପଣା ପତ୍ନୀ ଗିରୀକାଙ୍କ କଥା ମନେ ପଡିଲା। ପତ୍ନୀଙ୍କ କଥା ମନେ ପଡ଼ିବାରୁ ରାଜା ଅତ୍ୟନ୍ତ କାମାସକ୍ତ ହେଇପଡିଲେ । ଫଳରେ ତାଙ୍କର ରେତ ସ୍ଖଳନ ହୋଇଗଲା । ରାଜା ଉପରିଚର ସେଇ ରେତକୁ ସମିପତ୍ରରେ ରଖି ପାଖରେ ବସିଥିବା ଏକ ଶୁଆକୁ କହିଲେ, ଯା ମୋ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଏତକ ଦେଇ ଆସିବୁ । ଶୁକ ପକ୍ଷୀ ପତ୍ରରେ ରାଜାଙ୍କ ରେତ ନେଇ ଆକାଶରେ ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ଯାଉଥିବା ସମୟରେ ବାଟରେ ତାକୁ ଏକ ବାଜପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣ କଲା । ଫଳରେ ଉପରିଚରଙ୍କ ରେତ ଶୁକ ପକ୍ଷୀର ଥଣ୍ଟରୁ ଖସି ସିଧା ପାଣିରେ ପଡିଗଲା। ସେତିକିବେଳେ ପାଣି ଭିତରେ ଅଭିଶାପ ପାଇ ମାଛ ଭାବରେ ରହୁଥିବା ଆଦ୍ରୀକା ନାମକ ଏକ ଅପସରୀ ସେ ରେତକୁ ଖାଇଲା ଓ ଗର୍ଭବତୀ ହେଲା । କିଛି ଦିନ ପରେ ଥରେ କିଛି ଧୀବର ଯମୁନା ନଦୀରେ ଜାଲ ପକେଇ ମାଛ ଧରିଲା ବେଳକୁ ସେ ମାଛ ରୂପୀ ଅପସରୀ ବି ଜାଲରେ ପଡିଗଲା । ଧୀବରମାନେ ଯେତେବେଳେ ସେ ମାଛକୁ ଉପରକୁ ଆଣି କାଟିଲେ ସେତେବେଳେ ମାଛ ପେଟରୁ ଯାଆଁଳା ପିଲା ଦୁଇଟି ବାହାରିଲେ। ଗୋଟେ ପୁଅ, ଗୋଟେ ଝିଅ । ମାଛ ପେଟରୁ ଏମିତି ମଣିଷ ପିଲା ବାହାରିବା ଦେଖି ଧୀବରମାନେ ସେ ଦୁହିଁ ପିଲାଙ୍କୁ ଧରି ରାଜା ଉପରିଚରଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ରାଜା କେବଳ ପୁଅଟିକୁ ନେଲେ ଓ ଝିଅଟିକୁ ଧୀବରମାନଙ୍କୁ ଫେରେଇ ଦେଲେ । ଧୀବରମାନଙ୍କର ମୁଖିଆ ସେ ଝିଅଟିକୁ ଘରକୁ ନେଲେ ଓ ନିଜ ଝିଅ ପରି ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହ ପାଳିଲେ । ଝିଅର ନାଁ ଦିଆଗଲା ସତ୍ୟବତୀ । ମାଛ ପେଟରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଥିବାରୁ ଓ ଧୀବରମାନଙ୍କ ସହ ରହୁଥିବାରୁ ଝିଅଟିର ଦେହରୁ ସବୁବେଳେ ତୀବ୍ର ଆଇଁଶିଆ ମାଛ ଗନ୍ଧ ବାହାରୁଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ତାକୁ ଅନ୍ୟମାନେ ମତ୍ସ୍ୟଗନ୍ଧା ନାମରେ ବି ଡାକୁଥା'ନ୍ତି ।
ଯମୁନା ନଦୀରେ ଧୀବର ମୁଖିଆ ମାଛ ଧରି ଓ ଡଙ୍ଗାରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନଦୀ ପାର କରାଇ ପରିବାର ଚଳାଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଝିଅ ସୁନ୍ଦରୀ ସତ୍ୟବତୀ ମଧ୍ୟ ସମୟେ ସମୟେ ଡଙ୍ଗାରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନଦୀ ପାର କରାଏ । ଥରେ ସତ୍ୟବତୀ ଘାଟରେ ଡଙ୍ଗା ଧରି ବସିଥିବା ବେଳେ ପରାଶର ଋଷି ନଦୀ ପାର ହେବା ପାଇଁ ଯମୁନା ଘାଟରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।
Also Read
ଋଷିଙ୍କ ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରି ଯୁବତୀ ସତ୍ୟବତୀ ଋଷି ପରାଶରଙ୍କୁ ନଦୀର ଅପର ପାଶ୍ୱର୍କୁ ନେବା ପାଇଁ ଡଙ୍ଗାରେ ବସାଇ ଆହୁଲା ମାରିଲେ । ଡଙ୍ଗାରେ କେବଳ ପରାଶର ଓ ସୁନ୍ଦରୀ ଯୁବତୀ ସତ୍ୟବତୀ । କିଛି ସମୟ ପରେ ଠିକ୍ ମଝି ନଈରେ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ କମନୀୟ ରୂପ ଲାବଣ୍ୟ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଖି ପରାଶରଙ୍କ ମନରେ କାମ ଭାବ ଜାଗ୍ରତ ହେଲା ଓ ଋଷି ତୁରନ୍ତ ମିଳନ ପାଇଁ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କୁ ପ୍ରେମ ନିବେଦନ କଲେ । ଋଷିବରଙ୍କ ଅନୁରୋଧ ଶୁଣି ସତ୍ୟବତୀ ତ ପ୍ରଥମେ ଡରିଗଲେ । ଏକରେ ସେ କୁମାରୀ କନ୍ୟା । ଦୁଇରେ ପୁଣି ଏ ମଝି ନଈରେ ? ନଈର ଦୁଇ ପାଖରେ ଲୋକବାକ ଚଳପ୍ରଚଳ ବି ହେଉଛନ୍ତି । ଏମିତି କଥା ବାପା ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ଜାଣିଲେ କ'ଣ ଯେ ହେବ କିଏ ଜାଣେ? ସତ୍ୟବତୀ କହିଲେ ନା.. .. ।
ପରାଶର କହିଲେ ବ୍ୟସ୍ତ ହେବାର ନାହିଁ । କେହି କିଛି ଜାଣିପାରିବେନି । ସେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମୁଁ କରିବି । ମୁଁ ଏବେ ନଦୀ ଭିତରେ ଘନ କୁକୁଡି ସୃଷ୍ଟି କରିଦେବି । କେହି କିଛି ଦେଖିପାରିବେନି । କେହି କିଛି ଵି ଜାଣିପାରିବେନି । ତାପରେ ତୋ ଦେହରୁ ଯେଉଁ ମାଛ ଗନ୍ଧ ବାହାରୁଛି ତାକୁ ବି ମୁଁ ବଦଳେଇଦେବି । ଏଣିକି ତୋ ଦେହରୁ ଏମିତି ସୁଗନ୍ଧ ବାହାରିବ ଯେ, ଯେ କେହି ସେ ସୁଗନ୍ଧରେ ମୁଗ୍ଧ ହେଇ ତୋ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହେଇପଡିବ । ତାପରେ ରହିଲା ତୋର କୁମାରୀ ହେବା କଥା । ମୋ ସହ ମିଳନ ପରେ ଓ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ କଲାପରେ ବି ତୁ ପୂର୍ବ ପରି ଅକ୍ଷତ କୁମାରୀ ହୋଇ ରହିବୁ ।
ସତ୍ୟବତୀଙ୍କର ଆଉ କିଛି କହିବାର ହୁଏତ ନଥିଲା । ଏବେ ଡଙ୍ଗା ଯାଇ ଯମୁନା ନଦୀର ମଝିରେ ଥିବା ଏକ ଦୀପରେ ଲାଗିଲା । ଚାରିଦିଗ ହଠାତ୍ ଘୋଡେଇ ହୋଇପଡିଲା ଅଦିନିଆ ଘନ କୁହୁଡିରେ । କୁହୁଡି ଭାଙ୍ଗିଲା ବେଳକୁ ସତ୍ୟବତୀ, ମତ୍ସ୍ୟଗନ୍ଧାରୁ ପାଲଟି ସାରିଥିଲେ ଯୋଜନଗନ୍ଧାରେ । ଗୋଟେ କଳା ରଙ୍ଗର ପୁଅର ମା ହେଇ ସାରିଥିଲେ । ପରାଶରଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରଖିସାରି ପୁଣି ଅକ୍ଷତ କୁମାରୀ ହେଇସାରିଥିଲେ ।
ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ ସହ ମିଳନ ପରେ ଜନ୍ମିତ ଶିଶୁ ପୁତ୍ରର ନାମ ପରାଶର ବ୍ୟାସ ରଖିଲେ । କଳା ରଙ୍ଗର ପିଲା ଓ ନଦୀ ମଝିର ଦୀପରେ ଜନ୍ମ ହେଇଥିଲେ ବୋଲି ତାଙ୍କୁ କୃଷ୍ଣ ଦୈପାୟନ ବି କୁହାଗଲା । ଜନ୍ମ ପରେ ପରେ ଶିଶୁ ବ୍ୟାସ ଧର୍ମ ଓ ଜ୍ଞାନର ରାସ୍ତାରେ ବାଟ ଚାଲିବାକୁ ବାହାରିଗଲେ । ପରାଶର ନଦୀ ପାର ହୋଇ ତାଙ୍କ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳକୁ ଓ ସତ୍ୟବତୀ ନିଜ ଘରକୁ ଚାଲିଗଲେ ।
କିଛି ଦିନ ବିତିଗଲା । ଥରେ ସତ୍ୟବତୀ ଯମୁନା ନଈ କୂଳରେ ବୁଲୁଥା'ନ୍ତି । ପରାଶରଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରେ ସେ ଏବେ ଯୋଜନାଗନ୍ଧା । ଯୋଜନ ବ୍ୟାପି ତାଙ୍କ ସୁଗନ୍ଧ ପବନରେ ଖେଳିବୁଲୁଥାଏ । ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ ମଧ୍ୟ ସେ ନଦୀ ପାଖରେ ଭ୍ରମଣ କରୁଥା'ନ୍ତି । ହଠାତ୍ ଏକ ଚମତ୍କାର ମନଲୋଭା ବାସ୍ନା ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଲୁବ୍ଧ କଲା । ସେଇ ସୁଗନ୍ଧକୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ତା' ପଛରେ ଟାଣି ହେଇ ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ ଆସି ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ପହଞ୍ଚି ଦେଖିଲେ ଜଣେ ଅତି ସୁନ୍ଦରୀ ଯୁବତୀ ନଈ କୂଳରେ ବସିଛି । ପରିଚୟ ପଚାରିବା ପରେ ଶାନ୍ତନୁ ଜାଣିଲେ ଯୁବତୀ ଜଣକ ହେଉଛନ୍ତି, ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ଝିଅ ସତ୍ୟବତୀ । କୁଳ ବେଉସା ଭାବରେ ସେ ଡଙ୍ଗା ଚଲାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ବି ରାଜାଙ୍କୁ କହିଲେ । ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ ସେତେବେଳକୁ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ସୁଗନ୍ଧରେ ମୁଗ୍ଧ । ରାଜା ମନେ ମନେ ଭାବୁଥା'ନ୍ତି ଏମିତି ଏକ ସୁନ୍ଦରୀ ଯୁବତୀକୁ ରାଣୀ କରି ରାଜନଅରକୁ ନେଲେ କେମିତି ହେବ । ଗଙ୍ଗା ତାଙ୍କୁ ଛାଡିଗଲା ପରେ ସେ ବି ଅନେକ ଦିନ ହେଲାଣି ଏକା । ମନ କଥା କହିବାକୁ ପାଖରେ କେହି ନାହିଁ ।
ତାପରେ ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ଓ ବିବାହ ପ୍ରସ୍ତାବ କଥା କହିଲେ। କହିଲେ, କିଛି ଆପତ୍ତି ନଥିଲେ ସେ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରି ହସ୍ତିନାର ରାଜପୁରୀକୁ ନେଇଯିବେ। ଝିଅର ବିବାହ ପ୍ରସ୍ଥାବ ସ୍ୱୟଂ ରାଜାଙ୍କ ପାଖରୁ ପାଇ ଧୀବର ରାଜା ଖୁସି ହେଇଗଲେ । ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଝିଅ ସତ୍ୟବତୀ ପାଇଁ ରାଜା ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ ସମକ୍ଷକ ଉପଯୁକ୍ତ ବର ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଆଉ କେହି ନଥିଲେ । ଧୀବର ରାଜା କହିଲେ, ମହାରାଜ ଝିଅର ଜନ୍ମ ଦିନରୁ ମୁଁ ଜାଣିଥିଲି ତା' ଭାଗ୍ୟରେ ରାଜରାଣୀ ହେବା ଲେଖାଅଛି । ଆପଣଙ୍କ ପରି ଜଣେ ବୀର, ଧର୍ମପରାୟଣ ଓ ଶୌର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ ପୁରୁଷ ହାତରେ ଝିଅକୁ ଟେକିଦେବାରେ ମୋର ତିଳେ ବି ଆପତ୍ତି ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ମୋର ଗୋଟେ ସର୍ତ୍ତ ଅଛି ମହାରାଜ ।
ସର୍ତ୍ତ ଟି କ'ଣ ବୋଲି ଯେତେବେଳେ ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ, ସେତେବେଳେ ଧୀବର ରାଜ କହିଲେ, ମହାରାଜ କଥା ଦିଅନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କ ଔରସରୁ ଓ ସତ୍ୟବତୀର ଗର୍ଭରୁ ଯୋଉ ପୁଅଟି ଜନ୍ମ ହେବ ସେ ହିଁ ହେବ ଆପଣଙ୍କ ପରେ ହସ୍ତିନାପୁରର ରାଜା । ସତ୍ୟବତୀ କେବଳ ରାଜରାଣୀ ହେବନି, ତା' ସାଙ୍ଗରେ ରାଜମାତା ବି ହେବ । ଝିଅର ବାପା ହିସାବରେ ମୋର ଏତିକି ଇଛା ।
ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ଏମିତି ସର୍ତ୍ତ ଶୁଣି ବିଚଳିତ ହେଇଗଲେ ରାଜା ଶାନ୍ତନୁ। ସେତବେଳକୁ ଗଙ୍ଗାପୁତ୍ର ଦେବବ୍ରତ ହିଁ ହସ୍ତିନାପୁରର ରାଜକୁମାର । ବଡ ପୁଅ ଭାବରେ ନ୍ୟାୟତଃ ରାଜଗାଦୀ ହେଉଛି ଦେବବ୍ରତର । ଦେବବ୍ରତ ସାଙ୍ଗରେ ସେ ଏପରି ଅନ୍ୟାୟ କରିପାରିବେନି ।
ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ସର୍ତ୍ତ କଥା ଶୁଣି ଆଉ ଅଧିକ କିଛି କହିପାରିଲେନି ଶାନ୍ତନୁ । ହୃଦୟର ଆଶା ତାଙ୍କର ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା । ତାପରେ ସେଉଠୁ ସେ ଚୁପ ଚାପ ଫେରି ଆସିଲେ ରାଜ ନଅରକୁ ।
ଶାନ୍ତନୁ ରାଜପୁରକୁ ଫେରି ସିନା ଆସିଲେ ମନ କିନ୍ତୁ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ ପାଖରେ । ହେଲେ ସେ କ'ଣ ବା କରିପାରିବେ? ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ କଥା ତ ରଖିହେବନି । ତେଣୁ ରାଜା ସବୁବେଳେ ଅନ୍ୟମନସ୍କ ଓ ଦୁଃଖି ଦୁଃଖି ଥାଆନ୍ତି । ଦେବବ୍ରତ କିନ୍ତୁ ଦେଖୁଥା'ନ୍ତି କିଛିଦିନ ହେଲାଣି ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ ମନରେ ସ୍ଥିରତା ନାହିଁ । ଶେଷରେ ଦିନେ ଦେବବ୍ରତ ପାଖକୁ ଆସି ଶାନ୍ତନୁଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, କଥା କ'ଣ? କ'ଣ ପାଇଁ ଏତେ ଉଦାସ ? ଶାନ୍ତନୁ କହିଲେ ହଁ ରେ ବାପା । ମନ ମୋର ଆଜିକାଲି ଟିକେ ସ୍ଥିର ରହୁନି । ଧ୍ୟାନରେ ବି ଏକାଗ୍ରତା ଆସୁନି । ମୋତେ ଚିନ୍ତା ଘାରିଛି ତୁମର ଯଦି କେବେ କିଛି ହେଇଯାଏ ତେବେ ଆମର ଏ ମହାନ କୁରୁବଂଶକୁ ଆଗକୁ ନେବାକୁ ଆଉ କେହି ନାହାଁନ୍ତି । ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି ଗୋଟେ ପୁଅ ଆଦୌ ପୁଅ ନଥିବା ସହ ସମାନ । ଆମ ବଂଶର ଭବିଷ୍ୟତ କଥା ଭାବି ଭାବି ମୁଁ ଟିକେ ମାନସିକ ଭାବରେ ବିବ୍ରତ ଅନୁଭବ କରୁଛି । ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ ଉତ୍ତରରେ ଏତେଟା ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କିନ୍ତୁ ହେଲେନି ଦେବବ୍ରତ । ତାଙ୍କୁ ଲାଗିଲା ବାପା ତାଙ୍କର ଅସଲ କଥା ଖୋଲି କହୁନାହାନ୍ତି ।
ବାପା ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ କଥା ଶୁଣିଲା ପରେ ଦେବବ୍ରତ ପ୍ରକୃତ କାରଣ ଜାଣିବାକୁ ରାଜାଙ୍କର ଜଣେ ବୟସ୍କ ପାରିଷଦଙ୍କୁ ଏକାନ୍ତରେ ଭେଟି ରାଜାଙ୍କ ଉଦାସ ହେବାର କାରଣ ପଚାରିଲେ । ପାରିଷଦଙ୍କ ପାଖରୁ ଦେବବ୍ରତ ଏବେ ସବୁ ପ୍ରକୃତ କାହାଣୀ ଜାଣିଲେ । ଧୀବର କନ୍ୟା ସତ୍ୟବତୀଙ୍କୁ ଶାନ୍ତନୁ ଯମୁନା ତଟରେ ଭେଟିବା, ସତ୍ୟବତୀଙ୍କୁ ବିବାହ ପାଇଁ ଧୀବର ରାଜାଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବା ଓ ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ସର୍ତ୍ତ, ସବୁ କିଛି ଜାଣିଲେ ଦେବବ୍ରତ ।
ଦେବବ୍ରତଙ୍କ ପାଇଁ ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ ସୁଖ ହିଁ ସବୁକିଛି ଥିଲା । ସେ ଚାହୁଁ ନଥିଲେ ଶାନ୍ତନୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଉଦାସ ପଣରେ ଘାରି ହୁଅନ୍ତୁ । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏକମାତ୍ର ସାମାଧାନର ରାସ୍ତା ଥିଲା ସେ ତୁରନ୍ତ ଯାଇ ଧୀବର ରାଜାଙ୍କ ସହ ଭେଟିବେ । କାହାକୁ କିଛି ନକହି ଦେବବ୍ରତ ହସ୍ତିନାପୁରର ଧୀବର ରାଜା ଓ ସତ୍ୟବତୀଙ୍କ ପାଖକୁ ବାହାରିଲେ ।
(ବି.ଦ୍ର: ଏହି ଲେଖାରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ)