Durga Puja 2025: କାହିଁକି ଓ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଦୁର୍ଗାପୂଜା; କିଏ ଏହାକୁ କରିଥିଲେ ଆରମ୍ଭ

ସମସ୍ତ ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରିଣୀ ମା’ ଦୁର୍ଗା କେଉଁଠି ସେ ଅଷ୍ଟଭୂଜା ତ ପୁଣି କେଉଁଠି କାତ୍ୟାୟନୀ। ସେ ଅଭୟ ବରଦାୟିନୀ ଆଉ ଦୁର୍ଗତୀନାଶିନୀ। ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଆଜି ଘରେ ଘରେ ପରିଚିତ ଆଉ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଆଜି ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। କିନ୍ତୁ ଏହି ପର୍ବ କେବେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, କିଏ ଏହାକୁ ପ୍ରଥମେ ଓ କାହିଁକି ପାଳନ କଲେ ସେ ବିଷୟରେ ଖୁବ କମ ଲୋକ ଜାଣନ୍ତି। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ସେ ବିଷୟରେ ଜାଣିନେବା।

ପ୍ରଥମ ଦୁର୍ଗାପୂଜା:

ଅବିଭକ୍ତ ବଙ୍ଗଳାର ଦୁର୍ଗାପୂଜା ୧୬ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ଶେଷ ୧୫୭୬ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଯେଉଁଠାରେ ପୂଜା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ସେହି ସ୍ଥାନ ହେଉଛି ବର୍ତ୍ତମାନର ବାଂଲାଦେଶ। ବାଂଲାଦେଶର ତାହିରପୁରରେ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ ଯାହାଙ୍କ ନାଁ କଂସ ନାରାୟଣ। କୁହାଯାଏ ଯେ ସେ ପ୍ରଥମେ ନିଜ ଗାଁରେ ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ପୂଜା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।

କୋଲକାତାରେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା:

ଏହା ପରେ କୋଲକାତାରେ ୧୬୧୦ରେ ରାୟ ଚୌଧୁରୀ ପରିବାର ପ୍ରଥମେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ସେତେବେଳେ କୋଲକାତା ଏକ ସହର ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ଗାଁ ଥିଲା ଯାହାର ନାମ କୋଲିକାତା ଥିଲା। ସେତେବେଳେ କୋଲକାତାର ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଇଥିଲା, ବର୍ତ୍ତମାନ ସେହି ସ୍ଥାନ ଶୋଭାବଜାର ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା।

ଦୁର୍ଗାପୂଜାର ପ୍ରସାର:

ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ମତରେ କୋଲକାତାର ଶୋଭାବଜାର ରାଜବାଡିରେ ଆଶ୍ୱିନ୍ ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷରେ ନବରାତ୍ରୀରେ ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ପ୍ରଥମେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ବାଙ୍କୁଡା ଜିଲ୍ଲାର ବିଷ୍ଣୁପୁରର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରାଜ ପରିବାରରେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ଆୟୋଜକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବର୍ଷକୁ ବର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା।

କ’ଣ କୁହେ ଇତିହାସ:

ଦୁର୍ଗାପୂଜାର ମହାନତା ସମୟ ସହିତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା, ଫଳସ୍ୱରୂପ ୨୦୨୨ରେ ୟୁନେସ୍କୋ ଦ୍ୱାରା ବଙ୍ଗଳାର ଦୁର୍ଗା ପୂଜାଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ, ରାଜା କଂସ ନାରାୟଣ ତାଙ୍କ ଲୋକମାନଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ ଏବଂ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ପାଇଁ ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ କୁଳ ପୁରୋହିତମାନଙ୍କ ସହ ଏ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ।

କୁହାଯାଏ ଯେ ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ବିଷୟରେ ଶୁଣିବା ପରେ ପୁରୋହିତମାନେ କହିଲେ ଯେ କଳିଯୁଗରେ ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଭଗବାନ ରାମ ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଏହା କରିଥିଲେ। କଳିଯୁଗରେ ଅଶ୍ୱମେଧ ଯଜ୍ଞ ବଦଳରେ ଦୁର୍ଗା ପୂଜା କରାଯାଇପାରେ। ତା’ପରେ ପୁରୋହିତମାନେ ଦୁର୍ଗାପୂଜାର ମହିମା ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ।

ପୁରୋହିତମାନେ କହିଥିଲେ ଯେ କଳିଯୁଗରେ ଶକ୍ତିର ଦେବୀ ମହିଷାସୁର ମର୍ଦ୍ଦିନୀ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଉଚିତ। ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସୁଖ, ସମୃଦ୍ଧି, ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଶକ୍ତିରେ ଭରିଦିଏ। ଏହା ପରେ ରାଜା ଖୁବ ଧୂମଧାମ ସହିତ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ପୂଜା କଲେ। ସେବେଠାରୁ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଙ୍ଗଳାରେ ଦୁର୍ଗାପୂଜା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିଛି।