କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ନନ୍ଦିନୀ ବନାମ ଅମୂଲ : ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ତେଜିଲା ଦୁଗ୍ଧ ରାଜନୀତି

ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ତେଜିଲା କ୍ଷୀର ରାଜନୀତି । ରାଜ୍ୟରେ ଅମୂଲର ଏଣ୍ଟ୍ରି ଖବର ଆସିବା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି ମିଲ୍କ ୱାର । ଲୋକାଲ ବ୍ରାଣ୍ଡ ନନ୍ଦିନୀକୁ ବଂଚାଇବାକୁ ଚାଲିଛି ବଡ ଧରଣର ଅଭିଯାନ । ନନ୍ଦିନୀ ସପକ୍ଷରେ ଲୋକେ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଛନ୍ତି । ଜୋର ଧରିଛି ଅମୂଲ ବିରୋଧୀ ଏବଂ ନନ୍ଦିନୀ ସପକ୍ଷରେ ସ୍ଲୋଗାନ । ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଟ୍ରେଣ୍ଡ କରୁଛି - ସେଭ୍ ନନ୍ଦିନୀ ଏବଂ ଗୋ ବ୍ୟାକ୍ ଅମୂଲର ନାରା । ଏପରିକି ବୃହତ ବେଙ୍ଗାଳୁରୁ ହୋଟେଲ୍ସ ଆସୋସିଏସନ୍ ପକ୍ଷରୁ ଅମୂଲର ଉତ୍ପାଦ ବହିଷ୍କାର କରିବାକୁ ଘୋଷଣା ବି କରାଯାଇଛି। ଆସୋସିଏସନ୍ ଏଥିରେ ଚାଷୀଙ୍କ ସହଯୋଗ ଲୋଡିଛି।

ଏପଟେ ଦୁଗ୍ଧକୁ ନେଇ ତେଜିଲାଣି ତୁତୁ ମେମେ । ରାଜନୀତି ବି ସରଗରମ । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଏବେ କ୍ଷୀର ବିବାଦ ମୁଖ୍ୟ ମୁଦ୍ଦା ପାଲଟିଯାଇଛି । ରାଜ୍ୟରେ ଅମୂଲ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଜରିଆରେ ସ୍ଥାନୀୟ ତଥା ଲୋକପ୍ରିୟ ବ୍ରାଣ୍ଡ ନନ୍ଦିନୀକୁ ବୁଡାଇଦେବାକୁ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରାଯାଉଥିବା କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଜେଡିଏସ୍ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ସବୁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କଂଗ୍ରେସ ରାଜନୀତି ନକରୁ ବୋଲି କହିଛି ବିଜେପି।

ଅମୂଲ ବନାମ ନନ୍ଦିନୀ (Amul vs Nandini) । ଅମୂଲ ତୁଳନାରେ ନନ୍ଦିନୀର ପ୍ରଡକ୍ଟ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଶସ୍ତା । ଅମୂଲ ଦୁଗ୍ଧ ପ୍ରତି ଲିଟର ପିଛା ୫୪ ଟଙ୍କା ଥିବା ବେଳେ ନନ୍ଦିନୀ କ୍ଷୀର ଲିଟର ପିଛା ୩୯ ଟଙ୍କା । ଅର୍ଥାତ୍ ନନ୍ଦିନୀ ଠାରୁ ଅମୂଲ କ୍ଷୀର ଲିଟର ପିଛା ୧୫ଟଙ୍କା ଅଧିକ । ସେହିପରି ଅମୂଲ ଦହି ଲିଟର ପିଛା ୬୬ ଟଙ୍କା ଥିବା ବେଳେ ନନ୍ଦିନୀ ଦହି ୪୭ ଟଙ୍କାରେ ମିଳୁଛି । ଦେଶର ୨୮ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଅମୂଲର ଉପସ୍ଥିତି ରହିଛି । ସେପଟେ ମାତ୍ର ୭ଟି ରାଜ୍ୟରେ ମିଳୁଛି ନନ୍ଦିନୀ ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାର ନନ୍ଦିନୀର ପ୍ରଡକ୍ଟ ଉପରେ ସବସିଡି ଦେଉଥିବାରୁ ଏହା ବଜାରରେ ଶସ୍ତାରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି।

ତେବେ ଅମୂଲ ଭଳି ଘରେ ଘରେ ପରିଚିତ ତଥା ସର୍ବାଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ବ୍ରାଣ୍ଡକୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ବିରୋଧ କାହିଁକି କରାଯାଉଛି? ଲୋକାଲ ବ୍ରାଣ୍ଡ ନନ୍ଦିନୀ ଓ ଅମୂଲ ମଧ୍ୟରେ କାହିଁକି ହେଉଛି ତୁଳନା? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବାସିନ୍ଦା କାହିଁକି ନନ୍ଦିନୀ ସପକ୍ଷରେ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ନନ୍ଦିନୀ ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ କାହିଁକି?

କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଏକ ପପୁଲାର ବ୍ରାଣ୍ଡ ହେଉଛି ନନ୍ଦିନୀ । କମ୍ପାନୀର ମାଲିକାନା କର୍ଣ୍ଣାଟକ କୋଅପରେଟିଭ୍ ମିଲ୍କ ପ୍ରଡ୍ୟୁସର୍ସ ଫେଡରେସନ୍ ଲିମିଟେଡ୍ ହାତରେ ରହିଛି । ଏହା ଦେଶର ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତକାରୀ କମ୍ପାନୀ । ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ନନ୍ଦିନୀର ବିଭିନ୍ନ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଉତ୍ପାଦର ଚାହିଦା କାହିଁରେ କଣ।

୧୯୫୫ରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର କୋଡଗୁ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରଥମ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା । ବଢୁଥିବା ଚାହିଦାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ୧୯୬୫ରେ ଦୁଗ୍ଧ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ୟୁନିଟ୍ ଲଗାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦିନକୁ ଏହାର କ୍ଷମତା ୫୦ ହଜାର ଲିଟର ରହିଥିଲା। ୧୯୭୪ରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଡେୟରୀ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର କ୍ଷମତା ବଢାଇଥିଲେ । ଧିରେ ଧିରେ ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଉତ୍ପାଦର ବଢୁଥିବା ଚାହିଦାକୁ ଦେଖି କମ୍ପାନୀର ବ୍ରାଣ୍ଡ ନାଁ ରଖିବାକୁ ସ୍ଥିର କରାଗଲା । ସର୍ଭେ ପରେ ୧୯୮୩ରେ କମ୍ପାନୀର ନାଁ ରଖାଯାଇଥିଲା ନନ୍ଦିନୀ।

ଦେଖୁ ଦେଖୁ ନନ୍ଦିନୀ ରାଜ୍ୟର ସବୁଠୁ ବଡ ବ୍ରାଣ୍ଡ ପାଲଟିଯାଇଥିଲା । ୨୨ ହଜାର ଗାଁ ଏବଂ ୨୫ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଚାଷୀ ଏବଂ ପଶୁପାଳକ ନନ୍ଦିନୀ ସହ ଯୋଡି ହୋଇଗଲେ । କମ୍ପାନୀ ପ୍ରତିଦିନ ୮୪ ଲକ୍ଷ ଲିଟର ଦୁଗ୍ଧ କିଣୁଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ କମ୍ପାନୀର ୬୫ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଡକ୍ଟ ରହିଛି।