ପର୍ଯ୍ୟାବରଣର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଆମେ ରହୁଥିବା ସମଗ୍ର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶ। ଏଥିରେ ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଜୀବିତ ଏବଂ ନିର୍ଜୀବ ଉପାଦାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ଯେପରିକି ବାୟୁ, ଜଳ, ମାଟି, ଉଦ୍ଭିଦ, ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜୀବଜନ୍ତୁ। ଏକ ସାମଗ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ଗଠନ ପାଇଁ ପରିବେଶର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି।
ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ଶୋଷଣ ଏବଂ ମାନବ ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ଏସବୁର ଅପବ୍ୟବହାର ହେତୁ ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷିତ ହେଉଛି। ଦୂଷିତ ପରିବେଶ ସେହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ ଯାହା ଜୀବନ ପାଇଁ ଜରୁରୀ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ପରିବେଶ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପରିବେଶର ମହତ୍ତ୍ୱ ବୁଝାଇବା ଲକ୍ଷରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ।
‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁନ୍ ମାସରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ବିଶେଷ ଦିନ ପାଳନ କରିବାକୁ ଏକ ତାରିଖ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି। ଭାରତ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ୦୫ ଜୁନ୍ରେ ‘ପରିବେଶ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଅବସରରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ନିଜ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ପରିବେଶ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି।
Also Read
ଇତିହାସ:
୧୯୭୨ରେ ପରିବେଶ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାର ମୂଳଦୁଆ ପକାଯାଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ପ୍ରଥମ ପରିବେଶ ଦିବସ ପାଳନ କରିଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା। ପ୍ରଥମ ପରିବେଶ ସମ୍ମିଳନୀ ୦୫ ଜୁନ୍ ୧୯୭୨ରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୧୧୯ ଦେଶ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସ୍ୱିଡେନର ରାଜଧାନୀ ଷ୍ଟକ୍ହୋମ୍ରେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସାଧାରଣ ସଭା ମାନବ ପରିବେଶ ଉପରେ ଷ୍ଟକ୍ହୋମ୍ ସମ୍ମିଳନୀର ପ୍ରଥମ ଦିନକୁ ଚିହ୍ନିତ କରି ଜୁନ୍ ୦୫କୁ ପରିବେଶ ଦିବସ ଭାବରେ ମନୋନୀତ କରି ପାଳନ କରିଥିଲା।
ମହତ୍ତ୍ୱ:
ଭାରତ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବ୍ୟାପିବାରେ ଲାଗିଛି। ପ୍ରଦୂଷଣ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ପ୍ରକୃତି ବିପଦରେ ଅଛି। ଜୀବନକୁ ଜୀଇବାକୁ ହେଲେ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଜିନିଷ ଯୋଗାଇଥାଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଯଦି ପ୍ରକୃତି ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ତେବେ ଜୀବନ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ। ପ୍ରକୃତି ପ୍ରଦୂଷଣରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ପରିବେଶ ଦିବସ ପାଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।
ଥିମ୍:
ପ୍ରତିବର୍ଷ ‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ ଏକ ବିଶେଷ ଥିମ୍କୁ ନେଇ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଗତ ବର୍ଷ ‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ର ଥିମ୍ ଥିଲା "ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପ୍ରଦୂଷଣର ସମାଧାନ"। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏହାର ଥିମ୍ ହେଉଛି “ଜମି ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ମରୁଭୂମି ଏବଂ ମରୁଡ଼ି ଦୂରତା”।
ଆଜି ‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ରେ ଆସନ୍ତୁ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷାର କେତେକ ଦିଗ ଉପରେ ନଜର ପକେଇନେବା –
- ଆପଣଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଛୋଟ ଗଛ କିମ୍ବା ବଡ ଗଛ ଲଗାନ୍ତୁ। ପୃଥିବୀର ସବୁଜତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଏବଂ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଏବଂ ବୃକ୍ଷର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ସହଯୋଗ କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହୁଅନ୍ତୁ।
- ନିଜ ପିଲାମାନଙ୍କର ଜନ୍ମଦିନ ହେଉ କି ଅନ୍ୟକୌଣସି ସ୍ମରଣୀୟ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ହେଉ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରି ସେହି ସ୍ମୃତିଗୁଡ଼ିକୁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଚିରସ୍ଥାୟୀ କରନ୍ତୁ।
- ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଉ ଅତିଥିମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ବେଳେ ଫୁଲତୋଡା ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଚାରା ଦେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତୁ।
- ରାସ୍ତା କିମ୍ବା ଘର ନିର୍ମାଣ ସମୟରେ ଯଥାସମ୍ଭବ ଗଛଗୁଡିକୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତୁ।
- ଗଛ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଘର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ କିଛି ସ୍ଥାନ ରଖନ୍ତୁ। ସେମାନେ ସବୁଜତା ଦେବେ, ତାପମାତ୍ରା ହ୍ରାସ କରିବେ, ଜଳ ପରିଚାଳନା କରିବେ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନରେ ଖୁସି ଆଣିବେ।