World Consumer Day 2024: ବ୍ୟାଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ପାଞ୍ଚ ଗ୍ରାହକ ଅଧିକାର; ଅବହେଳା ହେଲେ କରିପାରିବେ ଅଭିଯୋଗ

ଆଜିର ବଜାର ଯୁଗରେ, ଗ୍ରାହକ ସଚେତନ ହେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ପୁଞ୍ଜିବାଦର ଏହି ଯୁଗରେ, ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ଜଣେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିଗରେ ସତର୍କ ରହିବା ଉଚିତ। ଜଣେ ଗ୍ରାହକ ଭାବରେ, ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନରେ ଅନେକ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ବିଷୟରେ ଜଣେ ସଚେତନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏନେଇ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୫ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ‘ବିଶ୍ୱ ଗ୍ରାହକ ଅଧିକାର ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ।

ଏହି ଦିନ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଅଭିଯାନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ। ‘ବିଶ୍ୱ ଗ୍ରାହକ  ଅଧିକାର ଦିବସ’ ପାଳନ କରିବାର କଳ୍ପନା ପ୍ରଥମେ ଆମେରିକାର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜନ୍ ଏଫ୍ କେନେଡି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ୧୫ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୫୨ରେ ଜନ୍ ଏଫ୍ କେନେଡି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଆମେରିକା କଂଗ୍ରେସକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ।

ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଗ୍ରାହକ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅଧିକାର ନେଇ ସ୍ୱର ଉଠାଇଥିଲେ। ଜନ୍ ଏଫ୍ କେନେଡି ଦୁନିଆର ପ୍ରଥମ ନେତା ଯିଏ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ।

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଏଣିକି ସପ୍ତାହକୁ ୫ ଦିନ ଚାଲିବ ବ୍ୟାଙ୍କ...! ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ କହୁଛି କର୍ମଚାରୀ ସଂଘ

୧୯୮୩ ମସିହା ୧୫ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଗ୍ରାହକ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୫ରେ ବିଶ୍ୱ ଗ୍ରାହକ ଦିବସ ପାଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା।

ବିଶ୍ୱ ଗ୍ରାହକ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା। ଆଜିର ଯୁଗରେ ଯେତେବେଳେ କଳାବଜାରୀ ଏବଂ ନକଲି କାରବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଗ୍ରାହକ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ।

ଏହି ଅବସରରେ ଆସନ୍ତୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ଜଡିତ କିଛି ଗ୍ରାହକ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଜାଣିନେବା:

ଖାତା ଖୋଲିବାର ଅଧିକାର:

ସେ ଛୋଟ ହେଉ କି ମୌଳିକ ସଞ୍ଚୟ ହେଉ ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଧିକାର। ଯଦି ଆପଣ ଭାରତର ନାଗରିକ, ତେବେ ଆପଣ ଦେଶର କେଉଁ କୋଣରେ ରୁହନ୍ତୁ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଆପଣଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବାକୁ ମନା କରିପାରିବ ନାହିଁ।

ସୂଚନା ପାଇବା ଅଧିକାର:

ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଜମା ଖାତା ବିଷୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ଦିଆଯିବାର ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ଅଛି। ଖାତା ଖୋଲିବା ସମୟରେ ଜମା ଖାତାର ବିଶେଷ ସର୍ତ୍ତ ବିଷୟରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇବା ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ। ଯଦି ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହା କରେ ନାହିଁ ତେବେ ଏହା ଉପରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବାର ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ଅଛି।

ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଟଙ୍କା ନଥିଲେ ଆକାଉଣ୍ଟ ବନ୍ଦ ହେବ ନାହିଁ :

ଯଦିଓ ଆପଣଙ୍କର ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଟଙ୍କା ନାହିଁ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଆପଣଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ବନ୍ଦ କରିପାରିବ ନାହିଁ। ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟ ସର୍ବନିମ୍ନ ରାଶି ନାମରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଦଣ୍ଡବିଧାନ କରିପାରିବ ନାହିଁ।

ମାଗଣାରେ ଖାତା ପୁନଃ ସକ୍ରିୟ ହେବ:

ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ପାଇଁ ଏହା ଜରୁରୀ ଯେ ଯଦି ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଆଉ ଥରେ ଖୋଲିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତେବେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏଥିପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ କୌଣସି ଶୁଳ୍କ ଆଦାୟ କରିପାରିବ ନାହିଁ।

ବୃଦ୍ଧ ଏବଂ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସେବା:

ଗୋଟିଏ ୱିଣ୍ଡୋ (କାଉଣ୍ଟର) ରେ ବୃଦ୍ଧ ଏବଂ ଭିନ୍ନକ୍ଷମଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବା ବ୍ୟାଙ୍କ୍‌ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।