National Human Trafficking Awareness Day 2025: ମାନବ ଚାଲାଣ କଣ… କେଉଁମାନେ ହୁଅନ୍ତି ଏହାର ଶିକାର…

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ ୧୧କୁ ‘ଜାତୀୟ ମାନବ ଚାଲାଣ ସଚେତନତା ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ମାନବ ଚାଲାଣ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଏହି ଦିନ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି। ଏହି ଦିନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମାନବ ଚାଲାଣ ପୀଡିତଙ୍କ ଦୁଃଖ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ ରକ୍ଷା କରିବା।

ପୂର୍ବରୁ ଯଦିଓ ସମଗ୍ର ଜାନୁଆରୀ ମାସକୁ ଜାତୀୟ ଦାସତ୍ୱ ଏବଂ ମାନବ ଚାଲାଣ ନିବାରଣ ମାସ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ ଦିଆଯାଇଛି, ଏହି ଦିନ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସଚେତନତା ତଥା ବେଆଇନ ଅଭ୍ୟାସ ରୋକିବା ପାଇଁ ସମର୍ପିତ।

ମହତ୍ତ୍ୱ:

ମାନବ ଚାଲାଣ ହେଉଛି ଏକ ଅପରାଧିକ କାମ ଯେଉଁଥିରେ ମହିଳା, ଶିଶୁ ଏବଂ ପୁରୁଷଙ୍କ ଶୋଷଣ, ସେମାନଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଶ୍ରମ ଏବଂ ଯୌନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥାଏ। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ଡ୍ରଗ୍ସ ଆଣ୍ଡ କ୍ରାଇମ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ (UNODC) ୨୦୦୩ ଠାରୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ମିଳିଥିବା ପ୍ରାୟ ୨୨୫,୦୦୦ ତସ୍କରୀ ପୀଡିତଙ୍କ ବିଷୟରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଛି। ବୈଶ୍ୱିକ ସ୍ତରରେ ତସ୍କରୀ ମାମଲା ଚିହ୍ନଟ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।

ଇତିହାସ:

ଆମେରିକା ସିନେଟ୍ ୧୧ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୭ରେ ‘ଜାତୀୟ ମାନବ ଚାଲାଣ ସଚେତନତା ଦିବସ' ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କଲା। ୨୦୧୦ରେ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓବାମା ସମଗ୍ର ଜାନୁଆରୀ ମାସକୁ ମାନବ ଚାଲାଣର ସଚେତନତା ତଥା ପ୍ରତିରୋଧ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ କରିଥିଲେ।

ଆଜି ୫୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସଂଗଠନ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଏଭଳି ବେଆଇନ ଅଭ୍ୟାସକୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମୁକାବିଲା କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଛି।

ମାନବ ଚାଲାଣ କ’ଣ:

ମାନବ ଚାଲାଣରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ନିଯୁକ୍ତି, ପରିବହନ କିମ୍ବା ଦରମା ରହିଛି। ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ବଳପୂର୍ବକ ଶୋଷଣ କରିବା।

• ଶ୍ରମ ଶୋଷଣ - ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଶ୍ରମିକ ନିଜର ଆୟର ସମସ୍ତ କିମ୍ବା କିଛି ଅଂଶ ଅନ୍ୟକୁ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଏ କିମ୍ବା ଅମାନୁଷିକ ଅବସ୍ଥାରେ କାମ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଏ।
• ଯୌନ ଶୋଷଣ - ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଟଙ୍କା, ପୋଷାକ କିମ୍ବା ଖାଦ୍ୟ ବଦଳରେ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଏ।
• ଅପରାଧିକ ଶୋଷଣ - ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭିକ ମାଗିବାକୁ, ଚୋରି କରିବାକୁ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଅପରାଧିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଏ, ଏବଂ ସେ ଦ୍ରବ୍ୟ କିମ୍ବା ଟଙ୍କା ଶୋଷଣକାରୀଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରେ।
• ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଙ୍ଗ ଅପସାରଣ - ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅଙ୍ଗକୁ ବଳପୂର୍ବକ ଅପସାରଣ କରାଯାଏ।

ମାନବ ଚାଲାଣର କାରଣ:

ମାନବ ଚାଲାଣ ହେଉଛି ଏକ ସୁବିଧାବାଦୀ ଅପରାଧ ଯାହା ପୀଡିତାର ଦୁର୍ବଳତାର ଫାଇଦା ଉଠାଯାଏ। ଏହି ଦୁର୍ବଳତା ଅନେକ କାରଣ ଏବଂ ଅବସ୍ଥା ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ।

ଗରିବୀ:

ମାନବ ଚାଲାଣ ପାଇଁ ଗରିବୀ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ କାରଣ। ଯଦିଓ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶରେ ମାନବ ଚାଲାଣ ହୁଏ, ତେବେ ଅଧିଲ ଗରିବୀ ପ୍ରଭାବିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ଅଧିକ।

ସାମାଜିକ ପରିସ୍ଥିତି:

ଗରିବୀ ବ୍ୟତୀତ ମାନବ ଚାଲାଣ ପାଇଁ ଅନେକ ସାମାଜିକ କାରଣ ମଧ୍ୟ ଦାୟୀ। ଯେଉଁ ସମାଜରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ କମ୍ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଏ, ସେମାନେ ମାନବ ଚାଲାଣର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି।

ପ୍ରବାସ:

ଯଦିଓ ପ୍ରବାସ ଏବଂ ଚାଲାଣ ଅଲଗା ଘଟଣା ପରି ମନେହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ପରସ୍ପର ସହିତ ଅତି ନିକଟତର। ପ୍ରବାସ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ଘଟଣା ଏବଂ ଏହା ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଚାଲିଆସୁଛି କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ଇମିଗ୍ରେସନ୍ ନିୟମ କୌଣସି ଦେଶରେ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା କଷ୍ଟକର କରିଥାଏ, ତେଣୁ ବେଆଇନ ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣ ପାଇଁ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରେ।