ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଏବଂ ସରସ୍ୱତୀ ପୂଜା ଉଭୟ ପର୍ବ ମାଘ ମାସରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଦେଶରେ ବସନ୍ତ ଋତୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏହି ଦିନ ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ମାଘ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀରେ ଜ୍ଞାନର ଦେବୀ ମାତା ସରସ୍ୱତୀ ଅବତାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଦିନ ଦେବୀଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ଦିନକୁ ପବିତ୍ର ମନେକରି ନିଷ୍ଠାର ସହ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଆମେ ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁ, ଯିଏ ବୁଦ୍ଧି, ବିଦ୍ୟା, ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ କଳାର ଦେବୀ। ଖୁବ ରୀତିନୀତି ସହିତ ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ।
Also Read
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ନେଇ ମନରେ ଆସୁଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରଶ୍ନ ଓ ତା’ର ଉତ୍ତର
ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ମହତ୍ତ୍ୱ:
ମାତା ସରସ୍ୱତୀ କେବଳ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣରେ ମଣିଷକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ ବରଂ ମନୁଷ୍ୟର ଜୀବନରୁ ଅଜ୍ଞତାକୁ ମଧ୍ୟ ଦୂର କରି ତାଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଅନେକ ଦେବୀ ଦେବତା ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଭକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଫଳ ଦିଅନ୍ତି। ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରି ଜଣେ ଧନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ, ଶିବଙ୍କୁ ପୂଜା କରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିନ୍ତାରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳେ। ସେହିପରି ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରି ଜଣେ ବୁଦ୍ଧି, ବିଦ୍ୟା, କଳା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରେ।
ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ଉତ୍ପତ୍ତି:
ପ୍ରାୟ ଅନେକଙ୍କ ମନରେ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥାଏ ଯେ ମାତା ସରସ୍ୱତୀ କିପରି ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ଆସିଲେ। ଏହି କାହାଣୀ ପଛରେ ଏକ ଇତିହାସ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଜଗତର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଜଗତର ସମସ୍ତ ଜୀବ, ବୃକ୍ଷ, ଉଦ୍ଭିଦ ଏବଂ ମଣିଷ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି।
ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମା ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ରଚନା କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ। ସେ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିରେ କିଛି ଅଭାବ ଅଛି। ତେଣୁ ବ୍ରହ୍ମା ତାଙ୍କ କମଣ୍ଡଳରୁ ପାଣି ଛିଞ୍ଚିଲେ ଏବଂ ଏଥିରୁ ଚାରି ଭୂଜଧାରୀ ଏକ ସୁନ୍ଦର ନାରୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ହେଲା। ସେହି ନାରୀଙ୍କର ଗୋଟିଏ ହାତରେ ବୀଣା, ଅନ୍ୟ ହାତରେ ଗୋଟିଏ ପୁସ୍ତକ, ତୃତୀୟ ହାତରେ ମାଳା ଏବଂ ଚତୁର୍ଥ ହାତ ଆଶୀର୍ବାଦ ମୁଦ୍ରାରେ ଥିଲା। ଏହିପରି ଭାବେ ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା।
ତାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି ସାକାର ହେବା ପରେ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମା ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ବ୍ରହ୍ମା ଜୀ ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ବୀଣା ବଜାଇବାକୁ କହିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀ ବୀଣା ବଜାଇଲେ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ଜିନିଷରେ ସ୍ୱର ଆସିଗଲା।
ସେହି ଦିନକୁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀର ଦିନ କୁହାଗଲା। ଏହା ସହିତ ବ୍ରହ୍ମା ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ମୁଖରୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ଳୋକ ଏବଂ ଶବ୍ଦର ଗଭୀର ଜ୍ଞାନ ଦେଖି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ କାରଣ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଏହି ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା। ଏହିପରି ଭାବରେ ମାତା ସରସ୍ୱତୀ ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଏବଂ ମାନବ ଜୀବନର ଅସ୍ତିତ୍ୱରେ ଆସିଲେ।