ମୁଦ୍ରା ଭୟ ଦୂର କରେ, ଶାନ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ ଓ ସୃଜନଶୀଳ ଚିନ୍ତାଧାରା ବୃଦ୍ଧି କରେ

ଭାରତର ମହାନ ଯୋଗ ଗୁରୁମାନେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷର ଅଭିଜ୍ଞତା ଏବଂ କଠିନ ତପସ୍ୟା ବଳରେ ହସ୍ତ ମୁଦ୍ରା ବିଜ୍ଞାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। ଯୋଗର ଏହି ମହାନ ପରମ୍ପରାରେ ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ ଏବଂ ମହାବୀରଙ୍କ ପରି ମହାନ ତପସ୍ୱୀଙ୍କ ନାମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ବୁଦ୍ଧ ବିଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଧ୍ୟାନରେ ବସିଥିବା ଦେଖିଥିବେ। ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ହାତ ସବୁବେଳେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥିତିରେ ଥାଏ। ଯୋଗ ବିଜ୍ଞାନରେ ହାତର ଏହି ସ୍ଥିତିକୁ ମୁଦ୍ରା କୁହାଯାଏ।

ଯୋଗରେ ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ମୁଦ୍ରା ଅଛି। ମୁଦ୍ରା କରିବା ବେଳେ ଆଙ୍ଗୁଠିର ଅଗ୍ରଭାଗକୁ ପରସ୍ପର ସହିତ ସ୍ପର୍ଶ କରାଯାଏ। କିଛି ଯୋଗ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ମଣିବନ୍ଧକୁ ବଙ୍କାକରି କରାଯାଏ।

କେତେକ ଯୋଗ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ଶରୀରର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଞ୍ଚ ତତ୍ତ୍ୱର ପ୍ରତୀକ ହୋଇଥାଏ। ପ୍ରାଚୀନ ବିଶ୍ୱାସରେ କୁହାଯାଏ ଯେ ପଞ୍ଚଭୂତରେ ଶରୀରର ସୃଷ୍ଟି। ଯୋଗ ମୁଦ୍ରା କେବଳ ଶରୀରକୁ ନୁହେଁ ବରଂ ସେହି ବିଶେଷ ତତ୍ତ୍ୱଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ କରି ମନକୁ ସୁସ୍ଥ କରିଥାଏ।

ତେବେ ଆସନ୍ତୁ କେତୋଟି ହସ୍ତ ମୁଦ୍ରା ବିଷୟରେ ଜାଣିବା:

ଜ୍ଞାନ ମୁଦ୍ରା:

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାକୁ ଏହି ମୁଦ୍ରା କରାଯାଏ। ଏହି ମୁଦ୍ରାକୁ ସେହି ଯୋଗୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ କରିବା ଉଚିତ ଯେଉଁମାନେ ନିଜକୁ ଏହି ବସ୍ତୁବାଦୀ ଜଗତରୁ ଅଲହା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି।

ଅନ୍ୟ ନାମ: ବାୟୁ ବର୍ଦ୍ଧକ ମୁଦ୍ରା

ହସ୍ତା ମୁଦ୍ରା: ହାତର ତର୍ଜନୀ ଆଙ୍ଗୁଠିକୁ ବୃଦ୍ଧାଙ୍ଗୁଳି ସହିତ ଯୋଗ କର।

ଉପକାରିତା:

• ଶରୀରରେ ବାୟୁ ଉପାଦାନ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ
• ଉତ୍ସାହ, ସାହସ ଏବଂ ସୃଜନଶୀଳ ଚିନ୍ତାଧାରା ବୃଦ୍ଧି କରେ
• ଅବଚେତନା ମନର ଚିନ୍ତା କ୍ଷମତା ଏବଂ ସ୍ମୃତି ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରେ
• ଥକାପଣ, ଆଳସ୍ୟ ଏବଂ ମାନସିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱକୁ ସାମ୍ନା କରିବାରେ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ

ବାୟୁ ମୁଦ୍ରା:

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ଶାନ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ଏହି ମୁଦ୍ରା ଅଭ୍ୟାସ କରାଯାଏ

ଅନ୍ୟ ନାମ: ବାୟୁ ଶାମକ ମୁଦ୍ରା

ହସ୍ତ ମୁଦ୍ରା: ତର୍ଜନୀର ଟିପକୁ ବୃଦ୍ଧାଙ୍ଗୁଳି ମୂଳରେ ରଖ। ବୃଦ୍ଧାଙ୍ଗୁଳି ତର୍ଜନୀ ଉପରେ ରହିବ।

ଉପକାରିତା:

• ଶରୀରରେ ବାୟୁ ଉପାଦାନକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ
• ଶରୀରରେ ଅସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଚିନ୍ତା କମିଯାଏ
• ହରମୋନ୍ ଏବଂ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀର ହାଇପର ଆକ୍ଟିଭିଟି ହ୍ରାସ କରେ କ୍ରୋଧ କମାଏ

ଆକାଶ ମୁଦ୍ରା:

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ: ଶରୀରକୁ ହାଲୁକା କରିବା ପାଇଁ ଏହି ମୁଦ୍ରା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଫଳପ୍ରଦ

ଅନ୍ୟ ନାମ: ଆକାଶ ବର୍ଦ୍ଧକ ମୁଦ୍ରା

ମୁଦ୍ରା: ମଝି ଆଙ୍ଗୁଠିର ଅଗ୍ରଭାଗକୁ ବୁଢା ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ସ୍ପର୍ଶ କରନ୍ତୁ। ପ୍ରତିଦିନ ୩୦ ମିନିଟରୁ ଅଧିକ ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ୍ କରନ୍ତୁ ନାହି୍।

ଉପକାରିତା:

• ଶରୀରରେ ଆକାଶ ଉପାଦାନକୁ ବୃଦ୍ଧିକରେ
• ମନକୁ ଆସୁଥିବା ଖରାପ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ମୁକ୍ତି ଦେଇଥାଏ
• ଭୟ, ଦୁଃଖ ଏବଂ କ୍ରୋଧର ଭାବନାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ
• ଶରୀରରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଅସୁଦ୍ଧାକୁ ଚିହ୍ନଟ କରେ
• କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଏବଂ ହଜମଜନିତ ସମସ୍ୟା ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ବିଶେଷ ଉପକାର
• କାନ ଏବଂ ଛାତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ଲାଭଦାୟକ