ଧର୍ମଗୁରୁ ଦଲାଇଲାମାଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ । ଛୁଟିଲା ଶୁଭେଚ୍ଛାର ସୁଅ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ସୁସ୍ଥତା ଓ ଆରୋଗ୍ୟ କାମନା କଲେ । ନୂଆ ଦଲାଇଲାମା କିଏ ହେବେ ସେନେଇ ବଢିଛି ଚର୍ଚ୍ଚା ।
ଦଶମୀ ତିଥିରେ ‘ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ଗୁଣ୍ଡିଚା’ ବା ବାହୁଡ଼ା ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏହି ଯାତ୍ରାର ସମସ୍ତ ବିଧିବିଧାନ ଓ ଠାକୁରମାନଙ୍କର ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା ଭଳି କରାଯାଇଥାଏ। ସେଦିନ ଭୋରରୁ ଠାକୁରମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପାରମ୍ପରିକ ରୀତିରେ ଖେଚଡ଼ି ଭୋଗ ହୁଏ।
କିଏ ହେବେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦଲାଇଲାମା ? ଏହି ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣଚ୍ଛେଦ ପଡ଼ିବାକୁ ଯାଉଛି । ନିଜ ଜନ୍ମଦିନର କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ନିଜ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ନେଇ ବଡ଼ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ବର୍ତ୍ତମାନର ଦଲାଇଲାମା ।
ଭାଇ ଭଉଣୀଙ୍କ ସହ ନବଦିନ ଯାତ୍ରାରେ ଯାଇଥିବା ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଶେଷରେ ନୀଳକନ୍ଦରକୁ ଫେରନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଯିବା ଯେମିତି ଏକ ଉତ୍ସବ, ରତ୍ନବେଦିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ଏକ ଉତ୍ସବ। ବାଣ ଫୁଟିବ ବାଜା ବାଜିବ। ତା ସହିତ ହୁଏ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ମୁହଁ ଫୁଲାଫୁଲିର ସମାଧାନ।
ହେରାପଞ୍ଚମୀରେ ମାଆ ଲକ୍ଷ୍ମୀ କାହିଁକି ଭାଙ୍ଗନ୍ତି ନନ୍ଦିଘୋଷ ରଥ? କେଉଁଠି ଖସି ପଡ଼ିଥିଲା ତାଙ୍କ ନାକଚଣା? ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନନେଇ କୁଆଡ଼େ ପଳାନ୍ତି ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ?
ସାଧାରଣତଃ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଭୋଗ ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟରେ ତିନିପ୍ରକାର ପଣା ଭୋଗ ହୋଇଥାଏ। ତାହା ହେଲା ଦୈନିକ ପଣା, ଅଣସର ପଣା ଓ ଅଧରପଣା। ତେବେ ରଥ ଉପରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଅଧରପଣା ହେଉଛି ସର୍ବବୃହତ ପଣା ଭୋଗ। ସୁନାବେଶ ପରଦିନ ତିନିରଥ ଉପରେ ଅଧରପଣା ନୀତି ସଂପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ। ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଦ୍ୱାଦଶୀ ତିଥିରେ ଏହି ନୀତି କରାଯାଇଥାଏ।
ରଥଯାତ୍ରା ବେଳେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀରେ ଯେତିକି ଭକ୍ତଙ୍କ ସମାଗମ ହୁଏନାହିଁ, ସୁନାବେଶରେ ତା'ଠାରୁ ଅଧିକ ଭକ୍ତ ପୁରୀରେ ପହଞ୍ଚିଥାନ୍ତି। ରଥ ଉପରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସୁନାବେଶ ଦେଖିଲେ ପୁଣ୍ୟ ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। ସୁନାବେଶ ସଂପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତୁ ସମଗ୍ର ତଥ୍ୟ।
ଘନ ଘୋର ଜଙ୍ଗଲ, ତା ଭିତରେ ମାତ୍ର ଦୁଇମାସ ଭିତରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ମନ୍ଦିର। ତାଆରି ଭିତରେ ଦୁଇବର୍ଷରୁ ଅଧିକ କାଳ ଭାଇ ଭଉଣୀଙ୍କ ସହ ଲୁଚି ରହିଥିଲେ ମହାବାହୁ। ରତ୍ନବେଦି ଛାଡ଼ି ବିଶ୍ୱନିୟନ୍ତା ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ରଚିଥିଲେ ଏମିତି ଭେଳିକି।
ଶ୍ରୀଜିଉମାନଙ୍କର ତିନିରଥ ନିର୍ମାଣର କଳା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର। କେଉଁ ରଥର ଉଚ୍ଚତା କେତେ, କେଉଁ ରଥରେ କେଉଁ ଦେବତା ରୁହନ୍ତି, କେଉଁ ରଥର ରକ୍ଷାକର୍ତ୍ତା କିଏ, ସାରଥୀ କିଏ, ରଥକନାର ରଙ୍ଗ କେମିତିକା, ତାହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇରହିଛି। ଏହି ଲେଖାରୁ ଜାଣନ୍ତୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ।
ବାହୁଡ଼ା ଯାତ୍ରା କେବଳ ଏକ ଧାର୍ମିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ନୁହେଁ, ଏହା ମାନବ ଜୀବନରେ ଘର ବାହୁଡ଼ାର ପ୍ରତୀକ। ଏହା ସୂଚାଏ ଯେ ଜୀବନର ଯାତ୍ରା ଯେତେ ଦୂର ହେଉନା କାହିଁକି, ଶେଷରେ ଆମେ ନିଜର ମୂଳସ୍ଥାନକୁ ଫେରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ରତ୍ନବେଦିରୁ ଜନ୍ମବେଦି। ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ବିଶ୍ୱପ୍ରସିଦ୍ଧ ଘୋଷଯାତ୍ରା। ଭାଇ-ଭଉଣୀଙ୍କ ସହିତ ଶ୍ରୀଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିର ଅଭିମୁଖେ ନବଦିନାତ୍ମକ ଯାତ୍ରାରେ ବାହାରିଛନ୍ତି ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥ। ଜନସମୁଦ୍ର ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ।
ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପହଣ୍ଡିରେ ଟାହିଆ ହଲେଇ ହଲେଇ ରତ୍ନବେଦୀରୁ ଭକ୍ତଙ୍କ ମେଳକୁ ଆସିଥିଲେ ମଣିମା । ଧାଡ଼ି ପହଣ୍ଡିରେ ଝୁଲି ଝୁଲି ଆସଲେ ମହାପ୍ରଭୁ । ଘଣ୍ଟଘଣ୍ଟା, ହରିବୋଲ, ହୁଳହୁଳିରେ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହେଉଛି ବଡଦାଣ୍ଡ । ପ୍ରଥମେ ଚକ୍ରରାଜ ସୁଦର୍ଶନ ପହଣ୍ଡି ହୋଇ ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ଦେବଦଳନ ରଥରେ ବିରାଜି ଥିଲେ । ଏହା ପରେ ବଡ଼ ଠାକୁର ବଳଦେବ ଧାଡ଼ି ପହଣ୍ଡିରେ ଆସି ତାଳଧ୍ୱଜ ରଥରେ ବିରାଜିଥିଲେ । ଏହାପରେ ଦେବୀ ସୁଭଦ୍ରା ପହଣ୍ଡିରେ ଆସିଥିଲେ ।
ପୁରୀର ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରାକୁ ନେଇ ଅନେକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ତଥ୍ୟ ରହିଛି। ସେଥିପାଇଁ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏବଂ ରଥଯାତ୍ରା ପାଳନ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ତାହା ପୁରୀର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଓ ରଥଯାତ୍ରା ସହ ସମାନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଆସନ୍ତୁ ସଂକ୍ଷେପରେ ଜାଣିବା ପୁରୀର ରଥଯାତ୍ରା ସଂପର୍କରେ କିଛି ତଥ୍ୟ।
ମହାପ୍ରଭୁ ଅଣସର ଘରୁ ବାହାରିବା ପରେ କେଉଁ କେଉଁ ବିଧି ପାଳନ ହୁଏ? ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନେତ୍ର ଅଙ୍କନ କେମିତି ହୁଏ, ସେତେବେଳେ କେଉଁ କେଉଁ ବିଧି ପାଳନ ହୁଏ? ନେତ୍ରୋତ୍ସବ ଓ ନବଯୌବନ ଦର୍ଶନ କ'ଣ?
ଅଣବସର ଏକାଦଶୀରେ ଅର୍ଥାତ ଗତ ୨୧ ତାରିଖ ରାତିରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସର୍ବାଙ୍ଗ ପରେ ଦଶମୂଳ ମୋଦକ ଲାଗି ହେବାର ବିଧି ଥିବାବେଳେ ୭୦ଟି କମ୍ ଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା।
ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଖେଳ। ମନଇଚ୍ଛା, ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ତିଥିକୁ ଅଣଦେଖା କରି ରଥଯାତ୍ରା କରାଯାଉଛି। ଗତକାଲି ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅଦିନିଆ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା କୋଟି କୋଟି ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରେମୀଙ୍କୁ ଆଘାତ ଦେଇଛି।
ଆମେ_ରଜାଙ୍କ_ଘରକୁ_ଆସିଛୁ' 'ଆମେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସୁସ୍ଥ ହେବା ଖବର ନେଇ ରଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିଛୁ। ଆମେ ପାଠ ପଢ଼ୁଛୁ। ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ସେବା କରୁଛୁ।' -କୁନି ସେବାୟତ
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ମା’ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଧନର ଦେବୀ କୁହାଯାଏ । ମାନ୍ୟତା ରହିଛି ମା’ ଲକ୍ଷ୍ମୀ କୌଣସି ଘରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କିଛି ବିଶେଷ କଥାର ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଆନ୍ତି । ଜାଣନ୍ତୁ ସେ ବିଷୟରେ
ଆମର ଆଚରଣ ଠିକ୍ ନରହିଲେ, ଆମ ଘରେ ଥିବା ଦେବୀଦେବତା ମଧ୍ୟ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ରୁହନ୍ତି। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଘରର ପରିବେଶ ହିଁ ଦିଅଁ ଦେବତାଙ୍କୁ ଘରକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ। ପଣ୍ଡିତମାନେ କୁହନ୍ତି, ଆମ ଘରେ ଥିବା ମାଆ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଯଦି ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଏହି ୫ଟି ସଙ୍କେତ ଦିଅନ୍ତି।
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ୩୪୧ ବ୍ଲକର ପ୍ରତି ଘରେ ଘରେ ଯେମିତି ଏ ପ୍ରସାଦ ପହଞ୍ଚିବ, ସେଥିପାଇଁ ସରକାରୀ ଭାବେ ରାସନ୍ ଡିଲରଙ୍କୁ ଏ ଦାୟିତ୍ବ ମିଳିଛି। ସେମାନେ ଲୋକଙ୍କ ଦୁଆର ଦୁଆର ବୁଲି ଖୁଆରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପେଡ଼ା, ଗଜା ଓ ଦୀଘା ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଏକ ଫଟୋ ଦେଉଛନ୍ତି। ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତି ପରିବାର ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ତରଫରୁ ଏହାକୁ ଭେଟି ବୋଲି ଜଣାଇ ଦିଆଯାଉଛି।
#ଗଡ଼ିଲା_ରଥ, #ବସିଲେ_ଭଣ୍ଡ_ସାରଥୀ ସନ୍ତୋଷ ରାଉଳ ଓରଫ ସାରଥୀଙ୍କ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା । କୌଣସି ପ୍ରବଚନ ଦେଇପାରିବେ ନାହିଁ କି ସତସଙ୍ଗ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି କୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଥିବା ବେଳେ ଏବେ ସାରଥୀଙ୍କ ଭକ୍ତ ଭିନ୍ନ ତରିକାରେ ଚଳାଇଛନ୍ତି ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ।
ଆଗେ ଅଦିନିଆ ରଥଯାତ୍ରା କରୁଥିଲା ଏବେ ସ୍ନାନଯାତ୍ରା ବି ତିଥି ବାହାରେ ଆୟୋଜନ କଲାଣି ଇସ୍କନ। ଯାହାକୁ ନେଇ ପୁଣି କ୍ଷୁବ୍ଧ ଗଜପତି ମହାରାଜା। ଏଥିରୁ ବିରତ ରହିବାକୁ ପୁଣି ମାୟାପୁର ଇସ୍କନ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଗତକାଲି ଲେଖିଛନ୍ତି କଡ଼ା ଚିଠି।
ଏମିତି କାହାଣୀ ଆପଣ କେବଳ ଭାରତୀୟ ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତିରେ ହିଁ ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏହା ସାଧାରଣ ମଣିଷର କଥା କୁହେ। ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନୀତି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଏହି କାହାଣୀଟି ପଢ଼ନ୍ତୁ, ଜାଣିପାରିବେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱ।
ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ, ସ୍ନାନବେଦିରୁ ଶ୍ରୀଜିଉମାନେ ଅଣସର ଘରକୁ ଯିବାପରେ ସେଠି କଣ ହୁଏ? ସେଠାରେ ସେବାୟତମାନେ କେଉଁସବୁ ଗୁପ୍ତନୀତି ସମ୍ପାଦନ କରନ୍ତି? ଏ ସଂପର୍କରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ଗବେଷକମାନେ ଯାହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ପଢ଼ନ୍ତୁ ଏହା ଉପରେ ଏହି ଲେଖାଟି।
ସ୍ନାନବେଦୀରୁ ହାତୀବେଶରେ ଦର୍ଶନ ଦେଉଛନ୍ତି କାଳିଆ ସାଆନ୍ତ । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଏହି ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ବେଶ ଦର୍ଶନ କରି କୃତ କୃତ ଲକ୍ଷାଧିକ ଭକ୍ତ । ଦେବସ୍ନାନ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ମହାପ୍ରଭୁ କାହିଁକି ହୁଅନ୍ତି ଗଜାନନ ବେଶ, ଜାଣନ୍ତୁ...